1. Giấc ngủ - một bài thuốc vạn năng
Đã có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra tác dụng của giấc ngủ đối với sức khỏe. Các tài liệu Đông y từ xưa đến nay cũng hết sức chú ý đến giấc ngủ. Giấc ngủ là một trong số những yếu tố được nhắc đến nhiều nhất trong các tài liệu dưỡng sinh Đông y. Ngủ chính là khoảng thời gian vàng có thể giúp dưỡng thần, dưỡng khí huyết, giúp khí huyết vận hành điều hòa và phục hồi năng lượng. Một ngày một người trưởng thành nên dành từ 7-9 giờ cho việc ngủ.
Giấc ngủ giúp bồi bổ khí huyết
Sau một ngày lao động học tập tiêu hao nhiều năng lượng, ngủ chính là thời gian giúp cơ thể nghỉ ngơi, nạp lại năng lượng. Sau một giấc ngủ có chất lượng tốt, mọi người đều cảm thấy tràn đầy năng lượng, đây chính là minh chứng cho tác dụng giúp bồi bổ khí huyết của giấc ngủ.
Đông y lại cho rằng "khi ngủ huyết đi về Can". Tạng Can thuộc hành mộc, huyết lại do Tâm hỏa sinh ra, phải được tàng chứa ở Can thì huyết ấy mới hữu dụng. Chính vì thế mới có thuyết "Tâm sinh huyết, Can tàng huyết", giấc ngủ là khi huyết quay về Can, trở nên tươi mới hơn. Trên thực tế ta có thể thấy rất nhiều người sau thời gian dài mất ngủ người trở nên "khô héo", không những tinh thần uể oải mà người dần gầy đen, da dần khô táo, tóc bạc, rụng nhiều hơn…
Tình trạng này không phải là do lượng huyết của cơ thể ít, mà do chất lượng huyết của cơ thể kém hơn do không được về Can đầy đủ. Đối với cơ thể người, khí huyết có vai trò hết sức quan trọng, chính vì vậy giấc ngủ giúp bồi bổ khí huyết, qua đó mà giúp tăng cường sức khỏe, phòng chống nhiều loại bệnh tật.
Giấc ngủ ngon là bài thuốc vạn năng cho sức khỏe.
Giấc ngủ giúp dưỡng Tâm an thần, phục hồi công năng ngũ tạng
Đông y có câu "thần an tắc mị, thần bất an tắc bất mị" tức là "thần yên ổn thì sẽ ngủ được, thần không yên ổn thì sẽ không ngủ được". Giấc ngủ là kết quả của thần khí yên tĩnh, cũng là thời gian để dưỡng Tâm an thần. Một giấc ngủ ngon giúp thần chí yên tĩnh, giảm lo âu phiền muộn đồng thời cũng là phương thuốc tự nhiên giúp phòng tránh rối loạn tinh thần.
Không chỉ có vậy, trong giấc ngủ, tạng phủ được nghỉ ngơi, đồng thời khí huyết, năng lượng ít bị tiêu hao, tạng phủ lại được nuôi dưỡng đầy đủ hơn. Nhờ có giấc ngủ, không chỉ Tâm chủ thần minh mà các chức Tỳ chủ vận hóa, Can chủ sơ tiết, Phế chủ trị tiết, Thận chủ bế tàng cũng được thực hiện tốt hơn, một khi những chức năng này hoạt động tốt, sức khỏe lâu dài sẽ được cải thiện.
Giấc ngủ giúp điều hòa khí cơ
Trong cơ thể người, khí huyết, tạng phủ có sự vận hành nhịp nhàng vô cùng tinh diệu. Giấc ngủ giúp công năng tạng phủ hoạt động tốt hơn, đồng thời cũng giúp điều chỉnh khí huyết, điều hòa sự vận động thăng giáng, xuất nhập của khí trong cơ thể.
Theo Đông y, doanh huyết vận hành tuần hoàn còn vệ khí thì vận hành chia thành âm dương. Ban ngày, người ta thức, vệ khí hướng ra ngoài, đi ở phần dương, vừa giúp con người hoạt động, vừa giúp bảo vệ cơ thể, còn ban đêm, người ta ngủ, vệ khí thu liễm vào bên trong, vận hành ở phần âm. Một khi ngủ không tốt, sự vận hành ra vào của khí sẽ bị rối loạn, từ đó ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe, dẫn đến nhiều loại bệnh tật khác nhau.
2. Nguyên tắc dưỡng sinh để có giấc ngủ chất lượng
Giấc ngủ có vai trò rất quan trọng đến sức khỏe, vì vậy có một giấc ngủ chất lượng tốt chính là phương pháp dưỡng sinh tự nhiên vô cùng hiệu quả.
Dưới đây là một số biện pháp dưỡng sinh Đông y giúp có một chất ngủ chất lượng tốt hơn:
2.1 Tĩnh tâm dưỡng thần
Tĩnh tâm để có một giấc ngủ tốt hơn. Ngược lại một giấc ngủ tốt hơn lại giúp tĩnh tâm, dưỡng thần.
Để tĩnh Tâm dưỡng thần, chúng ta có thể nghe các bản nhạc nhẹ, êm dịu, có tần số thích hợp, hoặc đọc sách thư thái trước khi đi ngủ. Ngoài ra, tập thiền hoặc yoga nhẹ nhàng cũng thường được khuyên sử dụng như một phương pháp hỗ trợ giấc ngủ. Đặc biệt cần học cách "xả bỏ", để có một giấc ngủ tốt cần gác lại mọi suy nghĩ, không nên mang những phiền muộn, lo lắng lên giường.
2.2 Điều chỉnh thói quen sinh hoạt
Đông y coi trọng thuận theo tự nhiên, buổi tối thuộc về âm không nên có những hoạt động quá mạnh, nên nghỉ ngơi, tĩnh dưỡng.
Từ 23 giờ đêm đến 3 giờ sáng hôm sau cũng là giờ hoạt động của Can, Đởm, không nên ngủ sau 23 giờ, tránh ảnh hưởng đến chức năng "tàng huyết" của Can. Trong cuộc sống hiện đại, đến giờ đi ngủ cũng nên tạo thói quen không sử dụng các thiết bị điện tử, tránh kích thích đến Tâm thần, tạo nhịp sinh học đều đặn chính là cách thiết thực để có một giấc ngủ tốt hơn.
2.3 Sử dụng các phương pháp hỗ trợ đơn giản
Dưỡng sinh Đông y có nhiều phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả để có một giấc ngủ tốt. Điều hòa hơi thở (thở chậm, đều, sâu) là một cách rất hiệu quả giúp thư giãn, an thần. Đồng thời có thể sử dụng một số phương pháp tập thở như tập thở bụng để tăng tác dụng ổn định tâm thần khi vào giấc ngủ.
Trước khi đi ngủ cũng có thể sử dụng một số phương pháp giúp ngủ ngon hơn như massage nhẹ nhàng, ngâm chân nước ấm, day ấn các huyệt an miên, thần môn, dũng tuyền… Bên cạnh đó, nếu thường xuyên khó vào giấc ngủ, cũng có thể sử dụng một số loại thảo mộc quen thuộc có tác dụng an thần như lạc tiên, lá vông nem, tâm sen, thảo quyết minh…
Mời bạn xem tiếp video:
Bạn có biết các huyệt giúp ngủ ngon? | SKĐS #shorts
