Đối với người cao tuổi, lượng khuyến nghị trong chế độ ăn uống (RDA) đối với vitamin và khoáng chất ở những người trên 75 tuổi vẫn tương tự so với những người trẻ tuổi nhưng nhu cầu về calo có thể giảm tới 25%. Trên thực tế, điều này có nghĩa là người cao tuổi phải hấp thụ cùng một lượng vitamin và khoáng chất từ một lượng thực phẩm ít hơn.
Thách thức của họ càng trầm trọng hơn do thực tế là nhiều người cao tuổi hấp thụ không đủ chất dinh dưỡng hoặc hấp thụ kém vì nhiều lý do khác nhau, ví dụ chế độ ăn uống không đầy đủ hoặc không cân bằng, chán ăn, bỏ bữa, mắc rối loạn ăn uống, tác dụng phụ khi sử dụng các thuốc trị bệnh mạn tính gây khó khăn về vị giác hoặc nuốt...
Việc sử dụng vitamin tổng hợp ở người cao tuổi có thể hữu ích trong một số trường hợp nhất định, đặc biệt khi có nguy cơ thiếu hụt dinh dưỡng. Tuy nhiên, nó không phải là giải pháp cho tất cả mọi người và tiềm ẩn những rủi ro.
1. Cảnh báo thói quen sử dụng vitamin tổng hợp dạng thực phẩm bổ sung
Người cao tuổi thường có thói quen dùng vitamin tổng hợp để bổ sung dinh dưỡng.
Theo Tiến sĩ Ronan Factora, chuyên gia tại Trung tâm Y khoa Lão khoa của Phòng khám Cleveland (Hoa Kỳ), ông cảm thấy rất lo ngại về thói quen sử dụng thực phẩm bổ sung tràn lan ở người lớn tuổi, đặc biệt khi họ đang phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau.
Tiến sĩ Factora cho biết: Người lớn tuổi thường có xu hướng tự ý sử dụng nhiều loại thực phẩm bổ sung mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ. Họ dễ bị lôi cuốn bởi những quảng cáo hấp dẫn trên truyền hình hoặc những lời khuyên từ bạn bè. Điều đáng lo ngại là, vì họ hiếm khi tìm hiểu danh sách dài các tác dụng phụ tiềm ẩn như khi dùng thuốc kê đơn, nên họ thường cho rằng thực phẩm bổ sung vitamin là vô hại.
Vấn đề càng trở nên nghiêm trọng hơn khi nhiều loại thực phẩm bổ sung vitamin tổng hợp rất dễ dàng mua được mà không cần đơn thuốc, lại được quảng cáo với những lợi ích thổi phồng mà ít hoặc thậm chí không có bằng chứng khoa học nào chứng minh. Chất lượng và hàm lượng các chất dinh dưỡng trong vitamin tổng hợp có thể không đảm bảo nếu mua từ các nhà sản xuất không uy tín.
2. Một số loại vitamin có thể gây hại nếu sử dụng quá liều
Việc lạm dụng một số chất bổ sung vitamin không kiểm soát ở người cao tuổi có nguy cơ gây ra những tác hại với sức khỏe. Một số chất bổ sung có thể tương tác nguy hiểm với các loại thuốc kê đơn mà bệnh nhân đang sử dụng, hoặc làm thay đổi cách cơ thể chuyển hóa những loại thuốc đó.
Tiến sĩ Factora đưa ra những ví dụ cụ thể về các chất bổ sung cần đặc biệt thận trọng:
- Dư thừa vitamin A: Có thể làm tăng nguy cơ loãng xương, một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ở người lớn tuổi.
- Dư thừa vitamin B6: Có thể gây ra các vấn đề về thần kinh, chẳng hạn như mất thăng bằng và bệnh lý thần kinh ngoại biên (tổn thương dây thần kinh gây tê bì, đau nhức).
- Tỏi, gừng, bạch quả và nhân sâm: Có thể làm tăng nguy cơ chảy máu ở những người đang sử dụng thuốc làm loãng máu.
3. Vai trò của bác sĩ lão khoa trong việc bảo vệ sức khỏe người cao tuổi
Người cao tuổi cần bổ sung vitamin nhất thiết phải có sự tư vấn của bác sĩ hoặc dược sĩ. Ảnh minh họa.
Tiến sĩ Factora khuyến cáo các bác sĩ lão khoa nên thực hiện 3 hành động quan trọng sau để giúp người cao tuổi không rơi vào "bẫy" của thực phẩm bổ sung vitamin:
Yêu cầu bệnh nhân cung cấp danh sách đầy đủ các thuốc và vitamin đang dùng
Bác sĩ cần chủ động hỏi bệnh nhân về tất cả những gì họ đang sử dụng, bao gồm cả tên và liều lượng của thuốc không kê đơn, vitamin và các loại thảo dược. Điều này cũng giúp các bác sĩ xem xét chính xác thành phần trong các loại vitamin tổng hợp và các sản phẩm bổ sung kết hợp khác, từ đó phát hiện ra bất kỳ sự trùng lặp nào, tránh nguy cơ quá liều.
Đảm bảo hiệu quả và hiểu rõ tác dụng phụ của từng loại vitamin tổng hợp
Bác sĩ cần thảo luận kỹ lưỡng về chỉ định sử dụng của từng loại thực phẩm bổ sung mà bệnh nhân đang dùng, cũng như các tác dụng phụ tiềm ẩn. Cần giải thích rõ với bệnh nhân về việc sử dụng các chất bổ sung được quảng bá chung chung với tác dụng thường rất mơ hồ. Để đảm bảo một chất bổ sung thực sự có tác dụng, nó cần mang lại một lợi ích cụ thể, có thể đo lường được và được Bộ Y tế cấp phép.
Khuyến khích người cao tuổi ngừng sử dụng các chất bổ sung không hiệu quả
Đối với các chất bổ sung vitamin có thể cung cấp qua chế độ ăn uống, người cao tuổi cần thay đổi cách tiếp cận để vẫn nhận được đủ vitamin mà không cần quá lo lắng. Các bác sĩ nên chủ động đề xuất bệnh nhân ngừng sử dụng những loại thực phẩm bổ sung mà không mang lại lợi ích rõ ràng hoặc tiềm ẩn nguy cơ tương tác thuốc.
Người cao tuổi muốn chủ động kiểm soát sức khỏe và tăng cường thể chất bằng thực phẩm bổ sung vitamin nhất định phải được chuyên gia tư vấn kỹ. Việc tìm kiếm thông tin từ bác sĩ hoặc dược sĩ hiểu rõ nhất về đặc tính của những sản phẩm này là rất quan trọng, giúp chăm sóc tối ưu cho sức khỏe người cao tuổi và tránh được những tác hại ngoài ý muốn.
Xem thêm video:
Suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi cần lưu ý gì?
