Bởi lẽ, bệnh tim mạch không chỉ đến từ yếu tố không thay đổi được như di truyền, tuổi tác, bệnh lý nền mà còn do thói quen sinh hoạt, ăn uống, vận động... Cải thiện lối sống và chế độ dinh dưỡng có thể phòng ngừa và hạn chế 80% nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch.
Đó là chia sẻ của BS Kent Bradley - Giám đốc Sức khỏe và Dinh dưỡng Toàn cầu của Herbalife với phóng viên Báo Sức khỏe và Đời sống.
Tổng Biên tập Báo Sức khỏe & Đời sống Trần Tuấn Linh và Phó Tổng Biên tập Trần Yến Châu tiếp BS Kent Bradley.
Trước bối cảnh các bệnh không lây nhiễm, trong đó có bệnh tim mạch ngày càng gia tăng, việc thúc đẩy lối sống năng động, lành mạnh thông qua tập thể dục thường xuyên kết hợp dinh dưỡng cân bằng, đồng thời nâng cao kiến thức về giáo dục và sức khỏe là vô cùng quan trọng.
Dưới đây là những chia sẻ của BS Kent Bradley về cách để xây dựng lối sống lành mạnh và duy trì một chế độ dinh dưỡng tốt cho sức khỏe trái tim.
PV: Thưa Bác sĩ Kent Bradley những thống kê gần đây ghi nhận số người mắc bệnh tim mạch trên toàn cầu ngày một tăng cao. Điều này gây ra một gánh nặng bệnh tật rất lớn thưa Bác sĩ?
BS Kent Bradley: Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới, giết chết khoảng 17,9 triệu sinh mạng mỗi năm. Bệnh tim mạch cũng là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Hoa Kỳ trong hơn 50 năm.
BS Kent Bradley - Giám đốc Sức khỏe và Dinh dưỡng Toàn cầu của Herbalife.
Điều đáng báo động là hơn một nửa số ca tử vong do tim mạch toàn cầu xảy ra ở châu Á, cướp đi sinh mạng của 10,8 triệu người chỉ trong năm 2019. Điều đáng lo ngại hơn nữa là gần 39% số ca tử vong này xảy ra ở những người dưới 70 tuổi.
Theo thống kê của Bộ Y tế Việt Nam, mỗi năm có hơn 200.000 người Việt qua đời vì bệnh tim mạch. Đây là bệnh lý gây tử vong hàng đầu tại Việt Nam với tỷ lệ lên tới hơn 30% và đang ngày càng trẻ hóa. Tỷ lệ mắc bệnh tăng huyết áp là gần 1/5 (18,9%) trong số tất cả người trưởng thành trong độ tuổi 18-69.
PV: Số người tử vong do tim mạch tăng cao có liên quan đến tỷ lệ người mắc các bệnh không lây nhiễm khác như béo phì, tăng huyết áp, đái tháo đường type 2 không? Nguyên nhân nào khiến lượng người mắc những căn bệnh này cũng ngày càng gia tăng trong dân số?
BS Kent Bradley: Để hiểu tại sao số ca tử vong do bệnh tim mạch tiếp tục gia tăng, cần xem xét các yếu tố góp phần làm thay đổi thói quen sinh hoạt dẫn đến tăng tỷ lệ béo phì, tăng huyết áp và bệnh đái tháo đường type 2. Điều đáng lo ngại hơn nữa là những tình trạng này lại đang gia tăng ở nhóm dân số trẻ.
Trung tâm hệ thống tim mạch của chúng ta là trái tim và sức khỏe của nó rất quan trọng đối với mọi người, bất kể tuổi tác. Vì vậy, phải thường xuyên đánh giá các nguy cơ tiềm ẩn ảnh hưởng sức khỏe tim mạch. May mắn thay, dù bạn đang ở giai đoạn nào của cuộc đời, có một số cách để giúp bạn kiểm soát các thói quen sinh hoạt của bản thân và bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Các nghiên cứu gần đây cho thấy xu hướng gia tăng tỷ lệ mắc các bệnh trên có thể bắt nguồn từ việc thiếu không gian mở để tập thể dục, thói quen tĩnh tại, ít vận động, dành quá nhiều thời gian sử dụng các thiết bị điện tử, điện thoại di động...
PV: Trong các bệnh mạn tính không lây, tăng huyết áp vốn được coi là "kẻ giết người thầm lặng". Tại sao việc theo dõi huyết áp thường xuyên lại quan trọng?
BS Kent Bradley: Cần lưu ý rằng huyết áp cao là yếu tố nguy cơ hàng đầu đối với các bệnh tim mạch, được xem như "kẻ giết người thầm lặng" bởi không có dấu hiệu hay triệu chứng báo trước. Vì vậy, bạn phải thường xuyên theo dõi chỉ số huyết áp của mình. Nếu không được chẩn đoán và điều trị, huyết áp cao có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ.
Bệnh tim mạch không chỉ đến từ những yếu tố nguy cơ không thay đổi được như di truyền, tuổi tác, bệnh lý nền mà còn nằm ở những yếu tố thay đổi được môi trường, lối sống... Do đó, để duy trì một trái tim khỏe mạnh cần phải biết được tình trạng sức khỏe của bạn. Khám sức khỏe định kỳ mỗi năm để đánh giá tình trạng sức khỏe bản thân chính là điều đầu tiên nên thực hiện.
PV: Bác sĩ có thể cho bạn đọc hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của dinh dưỡng cân bằng đối với sức khỏe tim mạch? Những khuyến nghị nào về chế độ ăn uống có thể cải thiện sức khỏe tim mạch?
BS Kent Bradley: Thực hiện theo chế độ ăn uống gồm trái cây tươi, rau củ, protein nạc và ngũ cốc nguyên hạt để bổ sung vitamin và khoáng chất hàng ngày nhằm tăng cường sức khỏe tim mạch của mình. Trái cây và rau quả tươi cũng cung cấp chất xơ hòa tan và không hòa tan cần thiết.
Đối với chất béo lành mạnh, các loại thực phẩm như cá béo (cá hồi, cá thu và cá ngừ), hạt lanh, quả óc chó, hạt bí ngô và đậu nành chứa nhiều axit béo omega-3, có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Cá không chỉ là thực phẩm thay thế tuyệt vời cho các loại thực phẩm như thịt bò, vốn chứa nhiều chất béo bão hòa, mà còn chứa omega-3 trong cá còn giúp hỗ trợ hệ tim mạch khỏe mạnh thông qua việc giảm mức cholesterol và chất béo trung tính.
Các món ăn theo văn hóa Việt Nam cũng ngon và rất đa dạng, chứa nhiều nguyên liệu và thực phẩm tốt cho sức khỏe. Ví dụ: Món cuốn Việt Nam có chứa hỗn hợp rau và thảo mộc, hải sản và thịt lợn. Bạn có thể dùng tỏi, gừng, ớt, sả để tăng thêm hương vị cho món ăn thay vì bột ngọt và muối. Sử dụng các loại dầu ít chất béo bão hòa, chẳng hạn như dầu hạt cải, dầu mè sẽ có lợi cho sức khỏe tim mạch. Chọn gạo lứt nguyên hạt thay vì gạo trắng để có nhiều chất xơ hơn. Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, mỗi bữa hãy ăn ít nhất nửa đĩa rau.
Ngoài ra, thực phẩm bổ sung dinh dưỡng cũng giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch của bạn bằng cách bổ sung sự thiếu hụt các dinh dưỡng quan trọng trong chế độ ăn uống. Một số sản phẩm này bao gồm omega-3 và các chất bổ sung có chứa tiền chất oxit nitric. Ví dụ, khi chạy bộ, tôi dùng thực phẩm bổ sung giúp tăng cường sản xuất oxit nitric trong cơ thể để hỗ trợ lưu lượng máu và hoạt động. Tôi cũng bổ sung chất xơ vì không phải lúc nào tôi cũng tiêu thụ đủ lượng trái cây và rau quả mỗi ngày.
Bổ sung oxit nitric kết hợp với chế độ ăn uống, luyện tập đúng cách giúp duy trì sức khỏe.
Herbalife đã phát triển nhiều loại sản phẩm được công nhận về chất lượng, an toàn và hiệu quả. Những sản phẩm này được thiết kế để hỗ trợ các khía cạnh khác nhau của sức khỏe, bao gồm các sản phẩm hỗ trợ sức khỏe tim mạch như Thực Phẩm Bảo Vệ Sức Khoẻ: Herbalifeline®, Thực Phẩm Bảo Vệ Sức Khoẻ: Niteworks®.
Tuy nhiên, nhu cầu dinh dưỡng của mỗi người là khác nhau, bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng để nắm bắt được nhu cầu của cơ thể cần và hiểu sâu hơn về khoa học dinh dưỡng.
PV: Được biết, việc vận động thể dục thể thao cũng đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe tim mạch. Bác sĩ có thể chia sẻ tại sao việc tham gia thể thao và hoạt động thể chất thường xuyên lại quan trọng đối với sức khỏe tim mạch?
BS Kent Bradley: Tập thể dục góp phần vào sức khỏe tổng thể của cơ thể vì nó giúp các mạch máu của chúng ta thư giãn và mở rộng, cho phép máu lưu thông và nuôi dưỡng trái tim hiệu quả hơn. Điều này kích thích sản xuất oxit nitric trong cơ thể, kiểm soát, điều chỉnh và bảo vệ hệ thống tim mạch, giúp trái tim chúng ta khỏe mạnh hơn.
Bạn nên tập thể dục và hoạt động thể chất thường xuyên ít nhất 30 phút ở mức độ vừa phải mỗi ngày. Để tránh ngồi cả ngày, hãy thử đi bộ đến công viên trong giờ ăn trưa, cố gắng trò chuyện trong khi đi bộ với đồng nghiệp, đỗ xe xa nơi làm việc hoặc cửa hàng khi mua sắm và đi cầu thang bộ.
PV: Bác sĩ có thể cho biết mối liên hệ giữa mức độ căng thẳng cao và nguy cơ mắc bệnh tim là gì?
BS Kent Bradley: Mặc dù không có mối liên hệ trực tiếp rõ ràng nào giữa mức độ căng thẳng cao và tỷ lệ mắc bệnh tim, nhưng tình trạng căng thẳng lại gây rủi ro cho sức khỏe tim mạch của bạn, chẳng hạn như huyết áp cao, ăn quá nhiều hoặc ít tập thể dục. Căng thẳng trong thời gian dài cũng có thể dẫn đến nồng độ hormone căng thẳng như adrenaline và cortisol tăng cao làm tăng nguy cơ đau tim.
PV: Các cá nhân có thể làm gì để giảm căng thẳng và duy trì sức khỏe tinh thần nhằm hỗ trợ sức khỏe tim mạch, thưa Bác sĩ ?
BS Kent Bradley: Vì lợi ích sức khỏe của bản thân mình, bạn hãy dành thời gian ra ngoài để thư giãn và thực hiện các hoạt động mà bạn yêu thích. Những người có mức độ căng thẳng thấp hơn thường xuyên tập thể dục và ăn uống tốt hơn, cả hai yếu tố này đều quan trọng để duy trì một trái tim khỏe mạnh.
Cuối cùng, việc áp dụng một lối sống lành mạnh và năng động sẽ giúp ích rất nhiều trong việc ngăn ngừa bệnh tim. Nếu bạn chưa bắt đầu, thì giờ là lúc hãy kết hợp một hoặc nhiều lời khuyên ở trên vào cuộc sống hàng ngày của mình để giữ cho trái tim của bạn khỏe mạnh ngay từ bây giờ và trong cả tương lai.
PV: Thưa Bác sĩ, với tư cách là công ty và cộng đồng hàng đầu về sức khỏe và thể chất, Herbalife đã góp phần thúc đẩy lối sống năng động, lành mạnh ở Việt Nam như thế nào?
BS Kent Bradley: Herbalife Việt Nam luôn cam kết khuyến khích lối sống năng động, lành mạnh thông qua tập thể dục thường xuyên kết hợp dinh dưỡng cân bằng tại Việt Nam bằng cách hỗ trợ dinh dưỡng cho các vận động viên hàng đầu Việt Nam và tài trợ cho các sự kiện thể thao lớn:
- Hỗ trợ Vận động viên: Năm 2023, Herbalife Việt Nam tiếp tục tài trợ sản phẩm dinh dưỡng cho 165 vận động viên, vận động viên khuyết tật hàng đầu Việt Nam. Khoản tài trợ này là một phần trong mối quan hệ hợp tác lâu dài giữa Herbalife Việt Nam, Ủy ban Olympic Việt Nam (VOC) và Hiệp hội Paralympic Việt Nam (VPA)..
- Tài trợ Đội tuyển bóng đá: Từ năm 2021, Herbalife Việt Nam là nhà tài trợ chính thức cho Đội tuyển Bóng đá Quốc gia Nam, Đội tuyển Bóng đá Quốc gia Nữ và Đội tuyển Bóng đá Quốc gia U22/U23/Olympic cho Việt Nam.
Năm 2023, Với mong muốn tạo cơ hội cho huấn luyện viên và vận động viên Việt Nam được tham gia huấn luyện, đào tạo nâng cao về phương pháp gia tăng sức mạnh thể chất, thể lực, phục hồi chức năng thể thao và dinh dưỡng thể thao nhằm tối đa hóa hiệu suất, nâng cao thành tích thể thao, Herbalife Việt Nam đã cùng VOC và Liên Đoàn Bóng Đá Việt Nam (LĐBĐVN) tổ chức Chương trình huấn luyện đặc biệt tại Trung tâm huấn luyện Proactive Sports Performance (ProActive), Westlake Village, thành phố Los Angeles, bang California, Mỹ.
- Khuyến khích chạy bộ nâng cao sức khỏe trong cộng đồng: Herbalife Việt Nam tài trợ nhiều giải chạy uy tín tại Việt Nam, bao gồm các giải marathon thuộc hệ thống VnExpress Marathon, Tiền Phong Marathon và Giải Bán Marathon Quốc Tế Việt Nam. Những sự kiện thể thao này đã thu hút hơn 70 nghìn vận động viên trong nước và quốc tế.
- Thực hành và truyền thông về sức khỏe: Chúng tôi cũng hợp tác chặt chẽ với các bên liên quan về sức khỏe và dinh dưỡng, tiêu biểu là Chương trình Ngày Dinh Dưỡng Cộng Đồng và Cuộc Thi Tôi Khỏe đẹp Hơn do Herbalife Việt Nam đồng hành cùng Báo Sức Khỏe & Đời Sống nhằm giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của lối sống lành mạnh, bao gồm hoạt động thể chất thường xuyên và chế độ ăn uống cân bằng, để giúp mọi người sống khỏe mạnh hơn và đạt được mục tiêu chăm sóc sức khỏe lâu dài.
