Nguyên nhân gây rối loạn tiền đình
Rối loạn tiền đình là một hội chứng xuất phát từ sự tổn thương của một số bộ phận nằm ở phía sau ốc tai và bên trong não bộ, khiến thông tin dẫn truyền bị sai lệch, cơ thể không giữ được thăng bằng gây ra tình trạng hoa mắt, chóng mặt,…
Bất kỳ nguyên nhân nào làm tổn thương đến hệ thống tiền đình đều có thể gây ra tình trạng rối loạn tiền đình, bao gồm:
- Viêm dây thần kinh tiền đình: Virus zona, quai bị có thể gây liệt dây thần kinh tiền đình, dẫn đến chóng mặt đột ngột.
- Hội chứng Meniere: Là chứng rối loạn thính lực do sự gia tăng lượng dịch và mất cân bằng ion nội mô gây ra tình trạng ù tai kéo dài, chóng mặt và nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn.
- Dị dạng tai trong và chấn thương vùng trong tai.
- Bệnh rối loạn tuần hoàn não, thiếu máu.
- U dây thần kinh số 8.
- Một số bệnh lý khác như: Nhồi máu tiểu não, xơ cứng rải rác, nhức đầu Migraine, bệnh parkinson…
Các dạng rối loạn tiền đình và triệu chứng
Rối loạn tiền đình được chia thành 2 dạng với những biểu hiện đặc trưng khác nhau:
Rối loạn tiền đình ngoại biên
Đây là dạng phổ biến chiếm 90 – 95%, thường do tổn thương hệ thống tiền đình ở vùng tai trong. Dấu hiệu đặc trưng là: Đau đầu, chóng mặt thoáng qua khi xoay lắc đầu, thay đồi tư thế từ nằm sang ngồi hoặc đứng. Một số ít trường hợp chóng mặt kéo dài không thể đứng vững hoặc di chuyển.
Rối loạn tiền đình trung ương
Dạng bệnh này ít gặp hơn, nguyên nhân là do tổn thương nhân tiền đình ở thân não và tiểu não liên quan đến tình trạng tai biến, viêm, u não,…
Triệu chứng thường rất rầm rộ, người bệnh đi đứng khó khăn, có thể xuất hiện nôn ói. Bên cạnh đó, những người bị rối loạn tiền đình thường kèm theo một số triệu chứng khác như:
- Rối loạn thị giác: Nhìn mờ, nhìn đôi, nhạy cảm quá mức với ánh sáng;
- Ù tai, xuất hiện tiếng ồn lạ trong tai, dễ bị chấn động bởi tiếng ồn quá mức;
- Rối loạn nhận thức, tâm lý: Tập trung kém, hay quên, lẫn lộn.
Rối loạn tiền đình là căn bệnh phổ biến, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Ảnh minh hoạ.
Hệ lụy khi mắc rối loạn loạn tiền đình
Triệu chứng rối loạn tiền đình lặp lại trong thời gian dài gây nhiều khó khăn trong sinh hoạt, nếu không được điều trị có thể dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm bao gồm:
- Gia tăng nguy cơ trầm cảm: Tình trạng đau đầu, hoa mắt, chóng mặt kéo dài gây suy giảm sức khỏe, lâu ngày nảy sinh tâm lý chán nản, mệt mỏi, lạc lõng.
- Té ngã, chấn thương: Những cơn đau đầu, choáng váng đột ngột xảy ra khi mới ngủ dậy, đang tham gia giao thông hoặc làm việc trên cao có thể gây ra những tai nạn nguy hiểm cho cả bản thân người bệnh và những người xung quanh.
- Nguy cơ tai biến, đột quỵ: Rối loạn tiền đình có liên quan đến tuần hoàn máu kém thì nguy cơ đột quỵ gây đe dọa tính mạng thường cao hơn.
Đau đầu, chóng mặt, choáng váng, xây xẩm mặt mày là những dấu hiệu đặc trưng của bệnh rối loạn tiền đình. Tình trạng này có thể khiến người bệnh bị té ngã chấn thương nguy hiểm, thậm chí nếu kéo dài sẽ gây nhiều hậu quả xấu tới sức khỏe và làm giảm chất lượng cuộc sống. Do đó, người bệnh cần hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị rối loạn tiền đình càng sớm càng tốt.
Cần làm gì khi bị rối loạn tiền đình?
Bệnh rối loạn tiền đình có thể chữa khỏi nhưng lại dễ tái phát nên cần kết hợp nhiều phương pháp. Tùy vào từng loại bệnh, mức độ triệu chứng mà thời gian điều trị có thể kéo dài vài tuần hoặc vài tháng và thường áp dụng những phương pháp sau:
Hiện nay, điều trị chủ yếu là điều trị bằng phương pháp nội khoa (sử dụng thuốc). Trong trường hợp nội khoa không có hiệu quả, các bác sĩ sẽ cân nhắc phẫu thuật tiền đình (điều trị bằng ngoại khoa) trong trường hợp cần thiết.
Các thuốc có thể dùng là thuốc cải thiện tuần hoàn não, thuốc kháng histamin, thuốc ức chế tiền đình, thuốc chống nôn giúp giảm triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, ù tai, đau đầu, buồn nôn…
Thuốc giảm đau nếu đau kéo dài. Thuốc an thần khi căng thẳng quá mức, rối loạn cảm xúc. Thuốc chống viêm, kháng sinh khi có nhiễm trùng ốc tai… Người bệnh cần tuân thủ đúng theo chỉ định của bác sĩ.
Một số phương pháp như: Xoa bóp, bấm huyệt có tác dụng hỗ trợ làm giảm nhẹ các triệu chứng rối loạn tiền đình.
Ngoài ra, người bệnh cần tăng cường bổ sung thực phẩm giàu folate, vitamin D, vitamin B6 từ ngũ cốc, các loại đậu (đậu đỏ, đậu xanh, đậu đen), đậu bắp, măng tây, đậu phộng, hướng dương, hạnh nhân, cá, trứng, sữa…
Ăn nhiều rau quả giàu vitamin C như cam, quýt, chanh, bưởi, cà chua, dâu tây, bông cải xanh, cải xoăn… Uống đủ nước, tối thiểu 1,5 – 2 lít nước/ngày.
Hạn chế các chất kích thích như rượu, bia, cà phê, thuốc lá. Cắt giảm lượng chất béo từ mỡ động vật và những đồ ăn chế biến sẵn. Mát xa nhẹ nhàng vùng sau gáy, đỉnh đầu, trán hốc mắt trước khi đi ngủ 10 phút.
Hàng ngày có thể ngâm chân bằng nước gừng ấm 20 – 30 phút giúp cải thiện lưu thông máu. Tránh thay đổi tư thế đột ngột và không ngồi quá lâu một tư thế. Kê gối cao vừa phải phải khi ngủ. Tập thể thao đều đặn tối thiểu 15 – 20 phút/ngày như yoga, đi bộ, chạy bộ.
Việc áp dụng các bài tập điều trị và phục hồi chức năng tiền đình, bài tập tăng cường sự phối hợp của mắt, đầu và toàn thân để cải thiện tình trạng hoa mắt, chóng mặt.
Tóm lại: Rối loạn chức năng tiền đình là căn bệnh phổ biến, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Khi có dấu hiệu của bệnh nên đi khám chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.
