Bài tập hỗ trợ người bệnh suy thận nâng cao chất lượng sống

1. Vai trò của tập luyện với người bệnh suy thận

Tập luyện là một biện pháp hữu hiệu, mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh suy thận bao gồm:

• Cải thiện tâm trạng, giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng suy thận. Tập luyện giúp giảm căng thẳng và thư giãn cơ thể.
• Cải thiện chất lượng giấc ngủ: Tập luyện giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ. Giấc ngủ ngon giúp cơ thể phục hồi và tăng cường sức khỏe.
• Cải thiện sức khỏe tim mạch.
• Tăng cường sức mạnh cơ bắp.
• Giúp kiểm soát huyết áp.
• Nâng cao chất lượng cuộc sống.

2. Những bài tập tốt cho người suy thận

2.1 Dưỡng sinh

- Thư giãn

Tư thế: Nằm hoặc ngồi dựa thoải mái trên một ghế dựa

Cách thực hiện

• Bước 1- Ức chế ngũ quan: Che mắt, tập ở nơi yên tĩnh, nếu trời nóng, mặc quần áo mỏng hoặc để quạt nhẹ; trời lạnh, đắp mền mỏng; xa nơi đang nấu ăn…
• Bước 2: Tự nhủ thầm cho các cơ mềm ra, giãn ra từ từ, chắc chắn, từng nhóm cơ một, từ trên xuống dưới, toàn thân cảm thấy nặng và ấm.
• Bước 3: Tập trung ý chí theo dõi hơi thở ra vào qua mũi tới phổi, khoảng 10 hơi thở, có thể đi vào giấc ngủ ngắn 15 – 30 phút.

Tập 2 lần/ngày. Tối thư giãn giúp dễ đi vào giấc ngủ

- Thở bốn thời có kê mông và giơ chân

Tư thế: Nằm ngửa thẳng, kê một gối ở mông cao thấp tùy sức khoảng 5-8 cm, tay trái để trên bụng, tay phải để trên ngực. Việc kê gối ở mông làm cho trọng lượng của các cơ quan đè vào cơ hoành, do đó khi hít vào cơ hoành thở sẽ phải gắng sức hơn vì có trở ngại để tập luyện.

Cách thực hiện

• Thời 1: Hít vào đều, sâu, tối đa, ngực nở, bụng phình và căng cứng. Thời gian 4-6 giây (Hít ngực bụng nở).
• Thời 2: Giữ hơi, mở thanh quản bằng cách liên tục hít thêm, đồng thời giơ một chân dao động qua lại, cuối thời hai hạ chân xuống. Thời gian 4-6 giây (Giữ hơi hít thêm). Giơ luân phiên từng chân cao khoảng 20 cm để luyện cơ bụng rắn chắc, đồng thời tăng tác dụng xoa bóp nội tạng ở thời giữ hơi.
• Thời 3: Thở ra, tự nhiên thoải mái, không kềm, không thúc. Thời gian 4-6 giây (Thở không kềm thúc).
• Thời 4: Nghỉ, thư giãn, chân tay nặng ấm. Chuẩn bị trở lại thời 1. Thời gian 4-6 giây (Nghỉ nặng ấm thân).

Tập 2-3 lần/ngày, mỗi lần 20 hơi thở

- Quay người trái phải

Tư thế: Xếp bằng kép, hai bàn chân bắt chéo để lên đùi, lòng bàn chân ngửa lên. Nếu không ngồi được thì ngồi nửa hoa sen (xếp bằng đơn).

Cách thực hiện: Hít vào tối đa, giữ hơi mở thanh quản (bằng cách liên tục hít thêm), đồng thời dao động thân trái phải 2 – 6 lần, thở ra (bằng mũi) triệt để và quay mặt nhìn bên trái, giữ nguyên như vậy rồi hít vào tối đa, giữ hơi mở thanh quản (bằng cách liên tục hít thêm), đồng thời dao động thân sang trái, sang phải 2 – 6 lần, thở ra (bằng mũi) triệt để và quay mặt nhìn bên phải; trở lại tư thế ban đầu, nghỉ.

Tập 2 lần/ngày, mỗi lần 5 hơi thở.

2.2 Yoga

- Tư thế con mèo - bò (Marjaryasana - Bitilasana)

Cách thực hiện: Bắt đầu bằng tư thế bò, hai tay chống vuông góc với sàn, hai đầu gối chống vuông góc với hông. Hít vào, cong lưng lên, ngẩng đầu cao. Thở ra, hạ lưng xuống, gập đầu vào ngực. Lặp lại động tác 10-15 lần.

- Tư thế gập người (Paschimottanasana)

Cách thực hiện: Ngồi trên sàn với hai chân duỗi thẳng trước mặt. Hít vào và nâng cánh tay lên trên đầu. Thở ra và gập người về phía trước, cố gắng chạm vào ngón chân bằng tay. Giữ tư thế này trong 10-15 nhịp thở.

- Tư thế chim bồ câu (Kapotasana)

Cách thực hiện: Quỳ trên thảm, hai tay và hai chân trên sàn, đầu gối rộng bằng hông, hai tay rộng bằng vai, các ngón tay đặt trên sàn.

Co chân phải về phía trước, cẳng chân co chéo vào trong, duỗi thẳng chân trái về phía sau, úp đùi và mũi chân xuống mặt thảm, giữ hông cân bằng.

Hít vào, chống bằng các đầu ngón tay, kéo dài cột sống, kéo rốn vào phía cột sống và mở ngực.

Thở ra, đưa hai tay về phía trước và hạ thân trên xuống sàn.

Giữ trong 5 nhịp thở hoặc lâu hơn.

Mỗi lần thở ra, cố gắng giải phóng sự căng thẳng ở hông phải.

Để ra khỏi tư thế, đẩy người lên thông qua bàn tay, nâng hông và di chuyển chân trở lại vào tư thế tứ chi. Lặp lại ở phía bên kia.

- Tư thế xoay vặn người (Ardha Matsyendrasana)

Cách thực hiện: Ngồi trên sàn với hai chân duỗi thẳng. Nâng chân phải lên và đặt bàn chân phải ở bên ngoài đầu gối trái.

Co chân trái, bàn chân trái ở bên ngoài hông phải. Khi hít vào, đưa cánh tay phải ra phía sau, vươn cánh tay trái lên.

Khi thở ra, vặn người sang phải, ôm đầu gối bằng cánh tay trái. Giữ tư thế trong 5-8 nhịp thở.

Để thoát khỏi tư thế, quay trở về vị trí ban đầu. Lặp lại ở phía bên kia.

- Tư thế em bé (Balasana)

Cách thực hiện: Ngồi thẳng, đặt mông lên phần gót chân, giữ cho mu chân chạm sàn. Cúi gập người về phía trước, trán chạm sàn. Đưa tay về phía gót chân, mu bàn tay chạm sàn. Duy trì tư thế này trong 1 – 3 phút.

2.3 Thiền tốt cho người bị suy thận

Cách thực hiện: Ngồi xếp bằng trên sàn, hai tay đặt trên đùi, lưng thẳng, vai thả lỏng, nhắm mắt lại và tập trung vào hơi thở.

Hít vào chậm rãi và sâu bằng mũi, thở ra chậm rãi bằng miệng. Tập trung vào cảm giác hơi thở ra vào. Nếu có bất kỳ suy nghĩ nào xuất hiện trong đầu, hãy nhẹ nhàng gạt nó sang một bên và tập trung lại vào hơi thở.

Thiền trong 10-30 phút. Nên tập thiền ở nơi yên tĩnh, thoáng mát.

Thiền giúp người suy thận thả lỏng và thư giãn tâm trí.

2.4 Các bài tập khác người bệnh suy thận nên kết hợp tập luyện hàng ngày

• Đi bộ: Đi bộ là bài tập đơn giản, dễ thực hiện, phù hợp với mọi lứa tuổi và thể trạng.
• Bơi lội: Bơi lội là một bài tập toàn thân giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và sức khỏe tim mạch.
• Đạp xe: Đạp xe là bài tập giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và tăng cường sức mạnh cơ bắp.
• Tập thể dục Aerobic: Aerobic nhẹ nhàng giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và tăng cường sức mạnh cơ bắp.

Tập aerobic nhẹ nhàng giúp cải thiện chức năng tim mạch cho người suy thận.

3. Những lưu ý khi tập luyện

- Thời điểm tập tốt nhất trong ngày: Thời điểm tập lý tưởng nhất nên là vào buổi sáng sớm khi nhiệt độ cơ thể ở mức ổn định. Việc tập luyện vào buổi sáng sớm giúp cơ thể sản sinh ra các hormon endorphin, có tác dụng cải thiện tâm trạng, giảm căng thẳng và mệt mỏi để người tập bắt đầu một ngày mới với tinh thần sảng khoái và tràn đầy năng lượng.

Có thể tập vào buổi tối, tuy nhiên, không nên tập quá gần giờ đi ngủ vì có thể gây ra khó ngủ.

- Không tập khi cơ thể đang mệt mỏi, đói bụng hoặc sau khi ăn no: Khả năng tập trung và sức mạnh cơ bắp có thể giảm đi khi cơ thể đang mệt mỏi. Nếu tập thể dục trong tình trạng này, nguy cơ chấn thương sẽ tăng cao và lợi ích của bài tập không được tận dụng tối đa.

• Người tập có thể gặp vấn đề về năng lượng khi tập lúc bụng đói. Khi đó, việc tập luyện có thể làm giảm hiệu suất và tạo cảm giác mệt mỏi nhanh chóng.
• Sau khi ăn, máu được tập trung đưa đến dạ dày và ruột, giúp cho quá trình tiêu hóa thức ăn. Tập thể dục ngay sau khi ăn no có thể làm cho dạ dày bị co thắt, gây cảm giác khó chịu hoặc buồn nôn.

Việc tập luyện thể lực tốt nhất nên được thực hiện ít nhất 1 - 2 giờ sau bữa ăn. Hãy đảm bảo cơ thể đang ở trong tình trạng năng lượng tốt. Nếu cảm thấy mệt mỏi hoặc đói bụng, hãy nghỉ ngơi và cân nhắc tập luyện sau khi cơ thể đã phục hồi và được cung cấp đủ năng lượng.

Ngoài ra, đối với người bệnh thận, cũng không nên tập luyện khi có biểu hiện sốt, thay đổi lịch chạy thận, mới thay đổi thuốc, mới xuất viện.

Cách tập luyện thể lực không gây hại sức khỏe

• Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu tập luyện
• Tùy tình trạng sức khỏe hiện tại mà lựa chọn bài tập phù hợp.
• Nên khởi động các bài tập đơn giản trước, thời gian và tần suất tập luyện tăng dần tránh tập luyện nặng ngay từ đầu.
• Tránh các tư thế gây áp lực lên thận hoặc có thể làm tăng huyết áp
• Bổ sung đủ nước trước, trong và sau khi tập luyện, tránh tập luyện trong môi trường nóng
• Ngưng tập luyện ngay nếu cảm thấy đau hoặc khó chịu

Để việc điều trị mang lại hiệu quả tối đa, bên cạnh chế độ tập luyện hợp lý, người bệnh suy thận cần thực hiện tốt các biện pháp sau đây:

• Tái khám định kỳ và dùng thuốc theo chỉ định của bác sỹ.
• Điều trị tốt các bệnh lý tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, đái tháo đường… nếu có
• Kiểm soát cân nặng.
• Hạn chế rượu, bia, thuốc lá.
• Ăn nhiều trái cây, rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt.
• Hạn chế ăn thịt đỏ, muối và đường.
• Uống lượng nước thích hợp.

Mời bạn xem tiếp video: