Chế độ ăn cho người bệnh thiểu năng tuần hoàn não

Thiểu năng tuần hoàn não là trạng thái suy giảm lượng máu đến nuôi não do các bệnh mạn tính gây ra như tăng huyết áp, xơ cứng mạch não, các bệnh van tim, rối loạn nhịp tim, suy thận mạn. Bên cạnh đó còn có một số yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh như nghiện bia rượu, thuốc lá, stress, thừa cân, béo phì, ít vận động,...

1. Tầm quan trọng của chế độ ăn cho người bệnh thiểu năng tuần hoàn não

Thiểu năng tuần hoàn não đề cập đến tình trạng não không nhận đủ lưu lượng máu. Thiểu năng tuần hoàn não có thể dẫn đến các triệu chứng như chóng mặt, nhức đầu, các vấn đề về trí nhớ và khó tập trung.

Mặc dù không có chế độ ăn kiêng phù hợp cho tất cả bệnh nhân thiểu năng tuần hoàn não nhưng việc tập trung vào phương pháp tiếp cận cân bằng, lành mạnh có thể cải thiện đáng kể lưu lượng máu và sức khỏe tổng thể. Chế độ ăn cho người bệnh thiểu năng tuần hoàn não nhằm các mục đích:

1.1 Cung cấp dưỡng chất thiết yếu cho não bộ

Não bộ là cơ quan cần nhiều năng lượng và oxy để hoạt động hiệu quả. Chế độ ăn cân bằng, đầy đủ dưỡng chất sẽ giúp cung cấp cho não bộ các vitamin, khoáng chất, acid béo thiết yếu,... cần thiết cho hoạt động của tế bào thần kinh, cải thiện lưu thông máu lên não.

Theo ThS.BS. Hoàng Khánh Toàn - nguyên Chủ nhiệm Khoa Đông y - Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, các chất bổ não có thể phòng, điều trị nhiều chứng bệnh như đau đầu, chóng mặt, ù tai, hoa mắt, rối loạn giấc ngủ (ngủ ít, ngủ không sâu giấc, ngủ mê, mất ngủ), suy giảm trí nhớ, mệt mỏi kéo dài... cũng là các triệu chứng rất thường gặp của hội chứng thiểu năng tuần hoàn não hay thiếu máu não.

1.2 Hỗ trợ kiểm soát các yếu tố nguy cơ

Một số yếu tố nguy cơ dẫn đến thiểu năng tuần hoàn não như tăng huyết áp, đái tháo đường, mỡ máu cao,... có thể được cải thiện thông qua chế độ ăn uống hợp lý.

Chế độ ăn ít muối, ít chất béo bão hòa, cholesterol, nhiều chất xơ tốt cho việc:

• Giảm huyết áp.
• Kiểm soát lượng đường trong máu.
• Hạ cholesterol.
• Giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ.

1.3 Cải thiện các triệu chứng của bệnh thiểu năng tuần hoàn não

Một số triệu chứng của thiểu năng tuần hoàn não như đau đầu, chóng mặt, mất ngủ,... có thể được cải thiện bằng cách bổ sung các thực phẩm giàu dưỡng chất có lợi cho não bộ.

Ví dụ, thực phẩm giàu magie như chuối, hạnh nhân, sô cô la đen giúp thư giãn cơ bắp, giảm đau đầu.

1.4 Nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh

Chế độ ăn uống lành mạnh giúp người bệnh thiểu năng tuần hoàn não cảm thấy khỏe mạnh, tràn đầy năng lượng, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống. Chế độ ăn cho người bệnh thiểu năng tuần hoàn não cần được xây dựng phù hợp với tình trạng sức khỏe, nhu cầu dinh dưỡng của từng người. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ ăn phù hợp nhất.

2. Các dưỡng chất cần thiết cho người bệnh thiểu năng tuần hoàn não

Để hỗ trợ điều trị, phòng ngừa biến chứng cho người bệnh thiểu năng tuần hoàn não, cần bổ sung đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu sau:

2.1 Vitamin nhóm B:

• Vitamin B1: Tham gia vào quá trình chuyển hóa năng lượng, giúp tế bào thần kinh hoạt động hiệu quả.
• Vitamin B6: Tham gia vào quá trình tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh, hỗ trợ chức năng nhận thức giúp cải thiện trí nhớ, giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.
• Vitamin B12: Giúp bảo vệ tế bào thần kinh khỏi tổn thương, cải thiện chức năng nhận thức.

Nguồn thực phẩm giàu vitamin nhóm B:

• Thịt: Thịt bò, thịt gà, thịt lợn, cá hồi,...
• Trứng: Lòng đỏ trứng gà chứa nhiều vitamin B12.
• Sữa, các sản phẩm từ sữa: Sữa chua, phô mai,...
• Rau xanh: Rau bina, bông cải xanh, măng tây,...
• Ngũ cốc nguyên hạt: Gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám,...
• Hạt: Hạnh nhân, óc chó, hạt chia,...

2.2 Vitamin C:

Vitamin C có tác dụng chống oxy hóa, bảo vệ tế bào não khỏi tổn thương do gốc tự do. Giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng.

Nguồn thực phẩm giàu vitamin C:

• Trái cây: Cam, quýt, bưởi, kiwi, dâu tây,...
• Rau xanh: Ớt chuông, bông cải xanh,...

2.3 Vitamin E:

Vitamin E cũng có tác dụng chống oxy hóa, đồng thời giúp cải thiện lưu thông máu, bảo vệ tế bào não khỏi tổn thương do thiếu máu.

Nguồn thực phẩm giàu vitamin E:

• Hạt: Hạnh nhân, óc chó, hạt hướng dương,...
• Dầu thực vật: Dầu oliu, dầu hướng dương,...
• Cá béo: Cá hồi, cá thu, cá ngừ,...

2.4 Acid béo omega-3:

Acid béo omega-3 DHA và EPA rất quan trọng cho sự phát triển và chức năng của não bộ. Giúp cải thiện trí nhớ, giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ.

Nguồn thực phẩm giàu omega-3:

• Cá béo: Cá hồi, cá thu, cá ngừ,...
• Hạt: Hạt chia, hạt lanh,...
• Trứng: Lòng đỏ trứng gà giàu omega-3.

2.5 Magie:

Giúp thư giãn mạch máu, cải thiện lưu thông máu, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ.

Nguồn thực phẩm giàu magie:

• Rau xanh: Rau bina, bông cải xanh, đậu bắp,...
• Hạt: Hạnh nhân, óc chó, hạt bí ngô,...
• Ngũ cốc nguyên hạt: Gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám,...
• Sô cô la đen: Sô cô la đen có hàm lượng magie cao.

2.6 L-arginine:

Kích thích sản xuất nitric oxide, giúp giãn nở mạch máu, tăng cường lưu thông máu. Cải thiện chức năng nhận thức, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ.

Nguồn thực phẩm giàu L-arginine:

• Thịt đỏ: Thịt bò, thịt lợn,...
• Cá: Cá hồi, cá ngừ,...
• Hạt: Hạnh nhân, óc chó,...
• Sữa, các sản phẩm từ sữa: Sữa chua, phô mai,...

Người bệnh thiểu năng tuần hoàn não cần lưu ý, nên bổ sung các dưỡng chất này thông qua chế độ ăn uống lành mạnh với đa dạng, phong phú các loại thực phẩm. Có thể sử dụng thêm thực phẩm chức năng bổ sung một số loại vitamin, khoáng chất theo hướng dẫn của bác sĩ.

3. Lời khuyên về chế độ ăn uống cho người bị thiểu năng tuần hoàn não

• Nên ăn đa dạng thực phẩm: Ăn nhiều loại thực phẩm khác nhau từ các nhóm thực phẩm chính để đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể.
• Hạn chế chất béo: Hạn chế tiêu thụ chất béo bão hòa và cholesterol có hại cho sức khỏe tim mạch. Ưu tiên sử dụng chất béo không bão hòa đơn và đa không bão hòa có lợi cho sức khỏe.
• Giảm muối: Hạn chế lượng muối nạp vào cơ thể để kiểm soát huyết áp.
• Bổ sung chất xơ: Chất xơ giúp giảm cholesterol, kiểm soát lượng đường trong máu, hỗ trợ hệ tiêu hóa.
• Uống đủ nước: Nước giúp vận chuyển dưỡng chất đến não bộ và các cơ quan khác trong cơ thể, đồng thời giúp thanh lọc cơ thể.

Những thực phẩm người thiểu năng tuần hoàn não nên ăn:

• Trái cây, rau quả: Hãy nhắm đến việc ăn nhiều loại trái cây, rau củ nhiều màu sắc trong ngày. Giàu vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa, trái cây và rau quả giúp tăng cường sức khỏe tổng thể, giúp cải thiện chức năng mạch máu.
• Ngũ cốc nguyên hạt: Các loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, quinoa, bánh mì nguyên hạt cung cấp năng lượng và chất xơ bền vững, có thể giúp điều chỉnh lượng đường trong máu và cholesterol.
• Chất béo lành mạnh: Chất béo không bão hòa có trong dầu ô liu, bơ, các loại hạt, cá béo (cá hồi, cá ngừ) có thể cải thiện sức khỏe mạch máu và giảm viêm.
• Protein nạc: Các nguồn protein nạc như thịt gà, thịt bò nạc, cá, đậu, đậu lăng rất cần thiết cho việc xây dựng, sửa chữa các mô.
• Thực phẩm giàu acid béo omega-3: Omega-3 đặc biệt được tìm thấy trong cá béo, có đặc tính chống viêm, cải thiện chức năng nhận thức.
• Trứng: Lòng đỏ trứng gà chứa nhiều vitamin B12 tốt cho não bộ.
• Sữa, các sản phẩm từ sữa: Sữa chua, phô mai,...

Những thực phẩm người thiểu năng tuần hoàn não nên hạn chế:

• Chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa: Những chất béo không lành mạnh này có trong thực phẩm chiên, thịt chế biến sẵn và đồ nướng thương mại có thể góp phần làm tắc nghẽn động mạch và làm trầm trọng thêm các triệu chứng.
• Đường bổ sung: Đồ uống có đường, kẹo, bánh ngọt có thể khiến lượng đường trong máu tăng đột biến, dẫn đến mệt mỏi, khó tập trung.
• Muối: Ăn quá nhiều muối góp phần gây ra tăng huyết áp, gây thêm căng thẳng cho hệ tuần hoàn. Hạn chế lượng muối nạp vào cơ thể để kiểm soát huyết áp.
• Carbohydrate tinh chế: Bánh mì trắng, mì ống, ngũ cốc có đường có thể khiến lượng đường trong máu tăng đột biến, làm trầm trọng thêm một số triệu chứng thiếu máu não.
• Rượu bia, bia: Rượu bia làm tăng huyết áp, ảnh hưởng đến lưu thông máu.

Xem thêm:

Nhận biết thiểu năng tuần hoàn não

SKĐS - Tôi năm nay 60 tuổi, thời gian gần đây tôi rất hay bị nhức đầu, ngồi xuống đứng lên hay bị hoa mắt.