1. Caffeine là gì?
Caffeine là một chất kích thích có vị đắng được tìm thấy tự nhiên trong hơn 60 loại cây, bao gồm hạt cà phê, lá trà, vỏ ca cao... hoặc cũng có thể được tổng hợp. Dạng tổng hợp được thêm vào đồ uống tăng lực và một số loại thuốc, như thuốc giảm đau, trị cảm lạnh...
Caffeine làm tăng hoạt động của hệ thần kinh và não, thúc đẩy quá trình lưu thông các chất hóa học như cortisol và adrenaline trong cơ thể. Bạn có thể sử dụng caffeine để giúp bản thân tỉnh táo vào buổi sáng hoặc chống lại tình trạng uể oải vào buổi chiều.
Adenosine là một chất hóa học tích tụ trong cơ thể chúng ta trong suốt cả ngày, để cuối cùng thúc đẩy cơn buồn ngủ vào ban đêm, nhưng caffeine ngăn chặn adenosine hoạt động trên các tế bào não, giảm tình trạng uể oải này, giúp bạn tỉnh táo hơn.
Caffeine giúp cơ thể tỉnh táo hơn...
2. Lợi ích của caffeine
Dưới đây là một số lợi ích của caffeine:
- Tăng mức năng lượng: Caffeine có khả năng ngăn chặn thụ thể adenosine liên kết, làm tăng năng lượng, giảm mức độ mệt mỏi bằng cách thay đổi các chất dẫn truyền thần kinh trong não.
- Hỗ trợ chức năng não: Bằng cách tác động đến các thụ thể adenosine trong não, caffeine cũng được biết là có tác dụng hỗ trợ chức năng não; có thể cải thiện kỹ năng tư duy và làm chậm quá trình suy giảm trí tuệ liên quan đến lão hóa.
- Hỗ trợ điều trị bệnh đục thủy tinh thể: Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ caffeine có thể bảo vệ mắt và ngăn ngừa sự phát triển của bệnh đục thủy tinh thể.
- Giúp giảm cân: Caffeine có thể giúp giảm cân bằng cách ức chế cảm giác thèm ăn tạm thời, kích thích quá trình sinh nhiệt, khiến cơ thể tạo ra nhiều nhiệt và năng lượng hơn trong khi tiêu hóa thức ăn.
- Tăng cường hiệu suất thể chất: Caffeine giúp tăng hiệu suất thể chất và sức bền trong quá trình tập luyện, làm giảm sự gắng sức và tăng sức bền.
3. Caffeine có ở đâu?
Tất cả chúng ta đều biết rằng trà và cà phê có chứa caffeine. Tuy nhiên, nhiều loại thực phẩm và đồ uống khác cũng có chứa caffeine. Trong khi caffeine có trong một số loại thực vật tự nhiên, như đã đề cập ở trên, thì có một loại caffeine khác được sản xuất trong phòng thí nghiệm, được gọi là caffeine tổng hợp.
Caffeine tổng hợp rẻ hơn khi sản xuất so với caffeine tự nhiên. Tuy nhiên, caffeine tổng hợp chứa các hóa chất và dung môi có hại cho sức khỏe.
Caffeine có trong lá, hạt và quả của nhiều loài thực vật, bao gồm:
- Hạt cà phê
- Hạt Guarana
- Lá cây mate
- Lá trà và nụ trà
- Hạt cacao...
Caffeine tổng hợp được tìm thấy trong các sản phẩm:
- Nước tăng lực
- Thực phẩm đóng gói
- Mỹ phẩm
- Thuốc (thuốc giảm đau, trị cảm lạnh)...
- Nước giải khát như coca-cola...
Tiêu thụ caffeine có thể giúp tăng mức năng lượng và nâng cao nhận thức của bạn trong thời gian ngắn, nhưng nếu tiêu thụ quá nhiều, nó cũng có thể dẫn đến tình trạng bồn chồn, lo lắng và phụ thuộc.
4. Uống bao nhiêu caffeine là quá nhiều?
Lượng caffeine được khuyến nghị hoặc có thể dung nạp sẽ khác nhau tùy theo độ tuổi, cân nặng, tình trạng sức khỏe tổng thể... của mỗi người. Nhưng nhìn chung, người lớn nên tiêu thụ 400 mg/ngày, phụ nữ mang thai và sau mãn kinh 200mg/ngày, trẻ em 100mg/ngày.
Khi tiêu thụ caffeine, cần phải lưu ý rằng caffeine không chỉ có trong cà phê mà còn có trong đồ uống tăng lực, kẹo, kẹo cao su, nước ngọt và các sản phẩm đóng gói khác.
Tiêu thụ caffeine vượt quá lượng khuyến cáo có thể dẫn đến quá liều caffeine. Tuy nhiên, mức độ dung nạp của mỗi cá nhân là khác nhau. Do đó, những gì có thể là quá liều đối với người này có thể không giống với người khác.
Thời gian bán hủy trung bình của caffeine trong máu là 1,5-9,5 giờ. Điều này có nghĩa là nồng độ caffeine trong máu của bạn giảm xuống còn một nửa sau 1,5 đến 9,5 giờ.
Lượng caffeine có trong các loại thực phẩm và đồ uống khác nhau có thể thay đổi rất nhiều giữa các sản phẩm, vì vậy rất khó để biết chính xác lượng caffeine. Dưới đây là hàm lượng caffeine trung bình gần đúng của một số loại thực phẩm và đồ uống phổ biến:
- Một tách espresso (60ml) = 80mg caffeine
- Một tách cà phê lọc (200ml) = 90mg caffeine
- Một tách trà đen (220ml) = 50mg caffeine
- Một lon cola tiêu chuẩn (355ml) = 40mg caffeine
- Thức uống tăng lực (250ml) = 80mg caffeine
- Một thanh sô cô la sữa (50g) = 10mg caffeine
- Một thanh sô cô la đen (50g) = 25mg caffeine
5. Triệu chứng quá liều caffeine là gì?
Tiêu thụ caffeine với số lượng lớn có thể dẫn đến tác dụng phụ và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Sau đây là các triệu chứng quá liều caffeine có thể xuất hiện 5-30 phút sau khi tiêu thụ caffeine.
- Buồn nôn, nôn mửa
- Chóng mặt
- Cảm thấy lo lắng hoặc bồn chồn
- Mất ngủ
- Sốt
- Tiêu chảy
- Cảm giác đi tiểu hoặc khát nước
- Mặt đỏ bừng
- Nhịp tim không đều...
Trong khi một số triệu chứng quá liều caffeine là ngắn hạn và giảm dần sau khi tác dụng của caffeine giảm, nhưng một số triệu chứng có thể cần được chăm sóc y tế ngay lập tức. Nếu bạn đang gặp bất kỳ triệu chứng nào được liệt kê dưới đây, cần tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay lập tức:
- Tay run rẩy
- Ảo giác
- Co giật
- Các vấn đề về hô hấp
- Co giật cơ bắp
- Tăng đột biến lượng đường trong máu
- Biến động huyết áp...