Hàng triệu người đang phải đối mặt với các vấn đề dạ dày và thực quản như viêm loét, và đặc biệt là trào ngược. Bài viết này sẽ phân tích tác động của những thói quen này và cách phòng tránh hiệu quả.
Các thói quen gây nguy hiểm đến hệ tiêu hoá
Ba thói quen thức khuya, bỏ bữa sáng, stress rất nguy hiểm, nó tác động trực tiếp đến sự cân bằng axit và chức năng bảo vệ niêm mạc của hệ tiêu hóa:
Thức khuya, ngủ không đủ giấc:
- Tăng tiết cortisol và axit dạ dày: Khi bạn thức khuya, cơ thể vẫn trong trạng thái hoạt động và căng thẳng, làm tăng tiết hormone Cortisol và kích thích dạ dày tiết ra nhiều axit hơn.
- Trễ quá trình tiêu hóa: Thức khuya khiến quá trình làm rỗng dạ dày bị chậm lại, làm tăng áp lực lên cơ vòng thực quản dưới, dễ dẫn đến trào ngược.
- Suy giảm khả năng tự phục hồi: Ban đêm là thời điểm cơ thể và niêm mạc dạ dày tự sửa chữa. Thức khuya làm gián đoạn quá trình này, khiến vết viêm loét khó lành hơn.
Bỏ bữa sáng:
- Axit "đánh" vào niêm mạc trống: Dạ dày có một "đồng hồ sinh học" tiết axit. Sau một đêm dài, dạ dày đã sẵn sàng tiêu hóa thức ăn. Nếu bạn bỏ bữa sáng, axit dạ dày vẫn được tiết ra nhưng không có thức ăn để trung hòa, buộc nó phải tấn công và bào mòn trực tiếp vào niêm mạc dạ dày, gây viêm, loét.
- Làm rối loạn hệ tiêu hóa: Gây ra thói quen ăn uống thất thường, kích thích ăn quá nhiều vào các bữa sau, làm tăng gánh nặng cho dạ dày.
Căng thẳng kéo dài:
- Cơ chế trục não - ruột: Căng thẳng mạn tính kích hoạt hệ thần kinh giao cảm, gây co thắt mạch máu nuôi dưỡng dạ dày. Điều này làm giảm lưu lượng máu, suy yếu lớp chất nhầy bảo vệ, và khiến dạ dày dễ bị tổn thương bởi axit.
- Thay đổi vận động tiêu hóa: Stress làm thay đổi nhu động ruột và thực quản, có thể làm tăng tần suất co thắt thực quản hoặc làm cơ vòng thực quản dưới bị lỏng lẻo, gây trào ngược.

Ba thói quen thức khuya, bỏ bữa sang, stress rất nguy hiểm, nó tác động trực tiếp đến sự cân bằng axit và chức năng bảo vệ niêm mạc của hệ tiêu hóa.
Vì sao thức khuya, bỏ bữa sáng, stress gây viêm loét và trào ngược dạ dày?
| Bệnh Lý | Cơ chế gâu bệnh từ thói quen xấu |
| Viêm loét dạ dày | Mất cân bằng giữa yếu tố tấn công và yếu tố bảo vệ. Bỏ bữa sáng và stress kéo dài làm tăng tiết axit dạ dày (yếu tố tấn công) đồng thời làm giảm lớp chất nhầy bảo vệ (yếu tố bảo vệ). Axit dư thừa sẽ tạo ra vết loét sâu trên niêm mạc. |
| Trào ngược thực quản (GERD) | Thức khuya (ăn khuya) và căng thẳng làm tăng áp lực ổ bụng và làm suy yếu cơ vòng thực quản dưới (Lower Esophageal Sphincter - LES). Axit dạ dày và dịch mật dễ dàng trào ngược lên thực quản, gây cảm giác ợ nóng, ợ chua. Thực quản không có lớp chất nhầy bảo vệ như dạ dày nên dễ bị tổn thương. |
Ảnh hưởng đến sức khoẻ như nào nếu không được điều trị?
Nếu viêm loét dạ dày và trào ngược thực quản bị kéo dài và tái phát thường xuyên, chúng có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng:
- Xuất huyết tiêu hóa: Loét sâu gây chảy máu, có thể gây nôn ra máu, đi ngoài phân đen, dẫn đến thiếu máu cấp tính.
- Thủng dạ dày: Vết loét xuyên thủng thành dạ dày, gây đau bụng dữ dội và cần phẫu thuật cấp cứu.
- Hẹp môn vị: Loét gần môn vị (van nối dạ dày và ruột non) gây phù nề, xơ hóa làm tắc nghẽn, cản trở thức ăn lưu thông.
- Barrett's Esophagus: Axit trào ngược mạn tính gây biến đổi tế bào niêm mạc thực quản. Đây là tổn thương tiền ung thư, làm tăng nguy cơ phát triển thành ung thư thực quản.

Khi có các triệu chứng kéo dài như ợ nóng, ợ chua thường xuyên, đau bụng âm ỉ hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân, bạn cần đi khám chuyên khoa tiêu hóa ngay lập tức.
Biện pháp dự phòng và lời khuyên của thầy thuốc
- Không bao giờ bỏ bữa sáng: Ăn sáng đầy đủ trong vòng 1-2 giờ sau khi thức dậy.
- Ăn đúng giờ, không ăn quá no: Chia nhỏ bữa ăn thành 5-6 bữa/ngày thay vì 3 bữa lớn.
- Tránh ăn đêm: Không ăn bất cứ thứ gì trong vòng 3 giờ trước khi ngủ.
- Hạn chế thực phẩm kích thích: Tránh đồ ăn chua, cay, nhiều dầu mỡ, cà phê, trà đậm, và nước có ga.
- Ngủ đủ giấc: Đảm bảo ngủ 7-8 tiếng mỗi đêm, nên đi ngủ trước 11 giờ đêm.
- Giảm căng thẳng: Tập Yoga, thiền, hoặc dành thời gian cho sở thích cá nhân để giải tỏa stress.
- Tư thế ngủ: Với người bị trào ngược, nên nâng cao đầu giường lên khoảng 15-20cm để trọng lực giúp axit không trào lên.
Khi có các triệu chứng kéo dài như ợ nóng, ợ chua thường xuyên, đau bụng âm ỉ hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân, bạn cần đi khám chuyên khoa tiêu hóa ngay lập tức. Đừng tự ý mua thuốc điều trị mà không có chỉ định của bác sĩ để tránh làm che lấp các dấu hiệu bệnh nguy hiểm.
Xem thêm video được quan tâm
Thức khuya sau đó ngủ bù có giúp cơ thể hồi phục_ _ SKĐS #shorts