Ngày 6/3, Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại sứ Hoa Kỳ Ted Osius đã phát biểu “Với truyền thống “Con Rồng Cháu Tiên”, Việt Nam đã tạo cho mình một đôi cánh vững chắc để bay lên. Chính phủ và nhân dân Hoa Kỳ sẵn sàng tiếp thêm sức mạnh cho Việt Nam bay cao và bay xa hơn nữa.” Đây cũng là hình ảnh ông minh họa cho mối quan hệ ngoại giao tốt đẹp Việt Nam - Hoa Kỳ, nhân kỷ niệm 20 năm hai nước bình thường hóa quan hệ ngoại giao.
Đại sứ Mỹ mở màn về tiềm năng quan hệ Việt Nam- Hoa Kỳ bằng cách nói về truyền thống hiếu học của người Việt Nam, trích dẫn lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh
Câu nói phát biểu bằng tiếng Việt của Đại sứ Hoa Kỳ Ted Osius đã khiến cả hội trường xúc động và vỗ tay hưởng ứng nhiệt liệt. Đây như một lời hứa cho quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ sẽ bay cao và bay xa hơn nữa, nhân kỷ niệm 20 năm quan hệ song phương.
Đại sứ Hoa Kỳ Ted Osius phát biểu và giao lưu tại Đại học Quốc Gia Hà Nội
Mở đầu bài phát biểu tại ĐHQG Hà Nội, Đại sứ đã kể lại rằng trước khi vào gặp gỡ các sinh viên, ông đã thăm đài tưởng niệm ở cổng trường và cùng đọc câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh về truyền thống hiếu học của người Việt Nam: “Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có sánh vai các cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công lao học tập của các cháu”. Lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh được Đại sứ nói bằng tiếng Việt khiến các bạn sinh viên ĐHQG hết sức cảm động.
Đối tác Toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ: bước tiến lớn nâng tầm quan hệ song phương
Đại sứ Ted Osius cho biết, năm 2015 đánh dấu mốc kỷ niệm lần thứ 20 ngày bình thường hóa quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam. Ông đề cập tới tầm quan trọng của dấu mốc này và ý nghĩa đối với tương lai quan hệ hai nước. Ông nêu bật mối quan hệ Đối tác Toàn diện, thể hiện mức tiến xa mà chúng ta đã đạt được trong 20 năm qua. Chúng ta đã đi được bao xa trong 20 năm kể từ khi bình thường hóa quan hệ? Năm 2013, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Obama đã xác lập quan hệ Đối tác Toàn diện, trong đó xác định một danh mục các lĩnh vực quy mô rộng và chiến lược mà chúng ta cần hợp tác và cùng làm việc. “Chủ tịch nước của các bạn và Tổng thống của tôi đã vạch ra một hướng mới cho chúng ta trong các lĩnh vực ngoại giao, kinh tế và thương mại, an ninh, khoa học và công nghệ, giáo dục, môi trường, y tế và hợp tác giữa nhân dân hai nước.”
“Chúng tôi vui mừng rằng Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ sang thăm Hoa Kỳ trong năm nay theo lời mời của phía Hoa Kỳ. Chúng tôi tin tưởng rằng chuyến thăm đó sẽ giúp đưa mối quan hệ Đối tác Toàn diện tiến về phía trước.”
Quan hệ Đối tác Toàn diện của chúng ta là nhằm góp phần vào hòa bình, ổn định, hợp tác và thịnh vượng ở mỗi nước, trong khu vực và trên thế giới.
Kim ngạch thương mại hàng năm giữa Hoa Kỳ và Việt Nam là khoảng 35 tỷ USD. Đây là mức gia tăng cao gấp hơn 7 lần trong 20 năm qua. Và con số này sắp tiếp tục tăng thêm nữa. Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) là một trong những ưu tiên hàng đầu của Tổng thống Obama. Một khi TPP được hoàn tất, các thành viên của Hiệp định này sẽ chiếm 40% nền kinh tế toàn cầu.
Theo Đại sứ Ted Osius, một thành tựu đỉnh cao là việc ký kết hiệp định 123 về năng lượng hạt nhân dân sự. Hiệp định này tạo tiền đề cho Việt Nam mở rộng các nguồn năng lượng của mình và hợp tác hạt nhân chặt chẽ hơn trong các thập kỷ tới.
Về hợp tác giáo dục, ông cho biết: “Không có biểu tượng nào về mức độ tiến xa mà chúng ta đã và có thể sẽ đạt được lớn hơn Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright (FETP). Chương trình Fulbright vừa mới chào mừng năm thứ 20 đổi mới phương thức giảng dạy kinh tế và chính sách công tại Việt Nam.
1100 người đã tốt nghiệp chương trình Fulbright hiện đang đảm nhiệm những vai trò quan trọng tại tất cả các cấp và trong mọi lĩnh vực tại các thành phố lớn và các tỉnh. Chương trình Fulbright sẽ chuyển đổi thành một tổ chức hoàn chỉnh có tên là trường Đại học Fulbright Việt Nam (FUV).
Đại học Fulbright sẽ là trường đại học tư nhân phi lợi nhuận đầu tiên của Việt Nam, tạo ra một cơ chế nhân tài được điều hành minh bạch và một diễn đàn cho các khuyến nghị chính sách tâm huyết.”
Việt Nam hiện là quốc gia xếp thứ nhất ở Đông Nam Á về số lượng sinh viên du học tại Hoa Kỳ.
Môi trường & Biến đổi khí hậu – Điểm nhấn trong hợp tác song phương
“Quan hệ đối tác của chúng ta về thích ứng và giảm nhẹ tác động của biến đổi khí hậu cũng đang đi vào chiều sâu. Chương trình Rừng và Đồng bằng của USAID giúp Việt Nam thích ứng với tình trạng nước biển dâng và áp dụng các phương thức sử dụng đất bền vững hơn. Và chúng tôi đã đề nghị hỗ trợ Việt Nam tham gia cuộc chiến toàn cầu chống biến đổi khí hậu thông qua kế hoạch Đóng góp do Quốc gia Tự Quyết định (INDC) của Việt Nam; đây là kế hoạch hành động của Việt Nam nhằm giảm phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính.
Chúng tôi phấn khởi trước đề xuất cộng tác gần đây của Việt Nam với chúng tôi về an ninh lương thực và dinh dưỡng, đặc biệt là tại vùng đồng bằng sông Mekong.” Ông nói.
Trong khuôn khổ cam kết của Tổng thống Obama, Hoa Kỳ khởi động một chương trình giúp giảm cầu đối với nạn buôn bán bất hợp pháp sừng tê giác. Hoa Kỳ hợp tác với chính quyền địa phương, các doanh nghiệp và các tổ chức phi chính phủ để xây dựng liên minh bảo tồn vịnh Hạ Long, một di sản thế giới được UNESCO công nhận hiện bị đe doạ bởi tình trạng ô nhiễm.
“Hiểu được mối đe doạ mà tình trạng biến đổi khí hậu đặt ra đối với tất cả chúng ta, chúng tôi đang làm việc với Bộ Kế hoạch và Đầu tư của Việt Nam và UNDP để hợp tác với Việt Nam trong quá trình Việt Nam thực hiện Chiến lược Tăng trưởng Xanh và đưa đất nước đi theo con đường phát triển phát thải thấp. Sáng kiến Hạ nguồn sông Mekong cũng tạo cho chúng ta cơ hội cộng tác sâu sắc hơn về hàng loạt vấn đề.”, Đại sứ cho biết.
Hợp tác sâu rộng Hoa Kỳ - Việt Nam trong lĩnh vực y tế
Trong lĩnh vực sức khoẻ, Hoa Kỳ đã đầu tư nhiều tại Việt Nam. Chúng tôi đã chi gần 700 triệu USD để chống HIV/AIDS thông qua Kế hoạch Khẩn cấp của Tổng thống Hoa Kỳ về Cứu trợ AIDS.
Việt Nam cũng đã trở thành một nước trọng điểm trong Chương trình nghị sự của Tổng thống về An ninh Y tế Toàn cầu. Sau khi Việt Nam khắc phục thành công dịch SARS và cúm gia cầm, chúng tôi đang giúp các bạn chuẩn bị cho những đại dịch trong tương lai.
Đại sứ Mỹ Ted Osius nói về hợp tác y tế Việt Nam - Hoa Kỳ
Đại sứ tuyên bố: “Bà Bộ trưởng Y tế Việt Nam và tôi đã khánh thành một Trung tâm Điều hành, kết nối Hà Nội với bốn khu vực khác, để theo dõi các trường hợp bùng phát dịch bệnh truyền nhiễm.”
Bộ trưởng Y tế hai nước Việt Nam và Hoa Kỳ ký kết Hiệp định hợp tác y tế và khoa học y học năm 2013
“Hoa Kỳ có một quá trình dài hỗ trợ về mặt y tế, giáo dục và bảo vệ pháp lý cho những người khuyết tật. Sự hỗ trợ này bắt đầu vào đầu thập kỷ 90 và tiếp tục cho đến nay, nhờ sự ủng hộ mạnh mẽ của Quốc hội Hoa Kỳ. Giúp đỡ người khuyết tật là việc nên làm và giúp tất cả người dân Việt Nam khai thác được hết tiềm năng của mình.”
Hợp tác an ninh – quốc phòng Việt Nam – Hoa Kỳ
Đại sứ Ted Osius cảm ơn Việt Nam đã tiếp tục hỗ trợ các nỗ lực nhằm tìm kiếm với mức độ đầy đủ nhất có thể được những quân nhân Hoa Kỳ mất tích trong chiến tranh. “Các đội tìm kiếm làm việc không biết mệt mỏi để khai quật các địa điểm và lần theo các đầu mối thông tin, và hai nước chúng ta đang chia sẻ những kiến thức chuyên môn mà có thể giúp tìm kiếm hiệu quả hơn những quân nhân Việt Nam mất tích trong chiến tranh. Các nỗ lực này đã và vẫn là rất quan trọng để xây dựng lòng tin giữa hai nước chúng ta.”
Đại sứ Ted Osius
Cho tới nay, Hoa Kỳ đã chi hơn 65 triệu USD cho việc xử lý ô nhiễm dioxin và 80 triệu USD cho việc xử lý ô nhiễm bom mìn chưa nổ. “Năm nay chúng tôi tăng gấp đôi khoản đóng góp hàng năm lên tới hơn 10 triệu USD. Chúng tôi mong đợi được giúp Trung tâm Hành động Bom mìn mới được thành lập của Việt Nam xây dựng và hợp tác với các nhà tài trợ và các tổ chức phi chính phủ quốc tế. Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ phụ trách kiểm soát vũ trang và an ninh quốc tế Rose Gottemoeller đã tới thăm tỉnh Quảng Trị tuần này để thấy được các nỗ lực xử lý ô nhiễm của chúng ta. Bà Thứ trưởng rất ấn tượng bởi những việc chúng ta cùng làm. Với sự lãnh đạo của cấp địa phương và cấp trung ương và sự hỗ trợ của chúng tôi, trong vài năm tới có thể tỉnh Quảng Trị sẽ được dọn sạch đáng kể các loại bom mìn chưa nổ.”
“Tôi muốn nói đôi điều về quan hệ hợp tác quốc phòng và an ninh của chúng ta. Điều này đóng vai trò quan trọng trong quá trình nổi lên của Việt Nam với tư cách là một quốc gia vững mạnh, thịnh vượng và độc lập.” Việt Nam đang đóng góp cho các hoạt động giữ gìn hoà bình của Liên hợp quốc, và đang tìm cách mở rộng vai trò của mình để hỗ trợ hoà bình và an ninh trên toàn cầu.
Chúng ta tiếp tục đạt được những tiến bộ vững chắc trên cả năm lĩnh vực ưu tiên đã nhất trí về Hợp tác Quốc phòng: an ninh biển, đối thoại cấp cao, tìm kiếm và cứu nạn, hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm hoạ, và các hoạt động giữ gìn hoà bình.”
Năm ngoái, Hoa Kỳ và Việt Nam đã tiến hành cuộc diễn tập tìm kiếm cứu nạn đầu tiên của hải quân hai nước và một cuộc huấn luyện tìm kiếm cứu nạn trong khu vực đô thị của các lực lượng hai nước.
Cuối tháng này, lực lượng vũ trang hai nước sẽ cùng nhau tiến hành các hoạt động cứu trợ nhân đạo và cứu trợ thảm hoạ trong khuôn khổ chương trình Thiên thần Thái Bình Dương năm nay. Vào tháng 8, hải quân hai nước sẽ cộng tác trong chương trình Đối tác Thái Bình Dương. “ Chúng tôi đang làm việc để cung cấp dịch vụ y tế cho hàng nghìn người dân Việt Nam, xây dựng và nâng cấp các trạm y tế, trường học và trại trẻ mồ côi, và cứu trợ thảm hoạ. Các chương trình đối tác này là những ví dụ tuyệt vời về mức độ tiến xa mà chúng ta đã đạt được – và cho thấy tiềm năng mà chúng ta có thể hướng tới.”
Quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ đã tiến rất xa sau 20 năm bình thường hóa. Sự hợp tác sâu rộng trên mọi lĩnh vực, từ ngoại giao, kinh tế thương mại, giáo dục, y tế, môi trường & biến đổi khí hậu, quan hệ Đối tác Toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ sẽ đóng góp vào thịnh vượng chung của nhân dân hai nước, góp phần tạo nên sự ổn định và thịnh vượng tại khu vực và trên thế giới.
Bích Vân
