Bên lề buổi Lễ tuyên dương 10 thầy thuốc trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2021, chúng tôi đã có cuộc gặp gỡ với BS Lê Thị Lan hiện đang công tác tại BV Tâm thần Trung ương 2. BS Lan là một trong 10 bác sĩ trẻ được vinh danh với những đóng góp to lớn trong công tác chăm sóc điều trị bệnh nhân tâm thần mắc COVID-19.
Xung phong tham gia chống dịch
Trong đợt dịch thứ 4, tỉnh Đồng Nai là một trong những địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh COVID-19. Cuối tháng 7/2021, nhận được lời kêu gọi tham gia hỗ trợ chống dịch của Chủ tịch UBND và Giám Đốc Sở Y tế tỉnh Đồng Nai, BS Lê Thị Lan - Khoa Bán cấp tính nam (BV Tâm thần Trung ương 2) đã viết đơn tình nguyện tham gia chống dịch tại Bệnh viện dã chiến số 10 tỉnh Đồng Nai từ ngày 4/8/2021 đến ngày 6/9/2021.
Đây là giai đoạn cao điểm của dịch bệnh COVID -19 tại Đồng Nai, trong thời gian này BS Lan cùng với các đồng nghiệp ở Bệnh viện dã chiến số 10 đã tiếp nhận, theo dõi và điều trị gần 1000 bệnh nhân mỗi ngày với nhiều bệnh nhân có diễn biến phức tạp.
Nêu cao tinh thần trách nhiệm, chị cùng các đồng nghiệp cố gắng theo dõi sát diễn biến bệnh nhân, kịp thời chuyển tầng theo đúng quy định, vì vậy giảm thiểu được nguy cơ tử vong cũng như chuyển biến nặng, hầu hết các bệnh nhân đã khỏi bệnh và xuất viện theo đúng quy định của Bộ Y tế.
Ngày 26/8/2021, Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2 phát hiện những bệnh nhân nhiễm COVID-19 đầu tiên, sau đó dịch lan rộng ra các khoa tại bệnh viện. Đứng trước nguy cơ cao về việc lây lan dịch bệnh tại bệnh viện, Ban Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2 đã kêu gọi các nhân viên đi hỗ trợ công tác phòng chống dịch tại các Bệnh viện dã chiến về tham gia công tác tại khu thu dung và điều trị bệnh nhân tâm thần mắc COVID-19 của bệnh viện. Không chần chừ, BS Lan đăng ký tham gia ngay. Kể từ thời gian đó đến nay, hơn 7 tháng trôi qua, chị luôn gắn liền với khu điều trị này. Tại đây chị nhận nhiệm vụ mới Phụ trách khu thu dung điều trị bệnh nhân tâm thần mắc COVID-19 (Khu C2, BV Tâm thần Trung ương 2).
Dựa trên việc huy động cơ sở vật chất, phương tiện sẵn có của Khoa Mãn tính nữ (cũ), BS Lan cùng các đồng nghiệp đã phối hợp với các phòng chức năng xây dựng sơ đồ phòng bệnh, thiết kế khu điều trị C2 theo mô hình thiết kế cơ sở hạ tầng chuyên điều trị các bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp, đảm bảo được quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn.
Bệnh nhân tâm thần mắc COVID-19 điều trị tại Khu C2, BV Tâm thần Trung ương 2.
Chăm sóc bệnh nhân COVID-19 bình thường đã vất vả. Với những bệnh nhân tâm thần, đặc biệt tâm thần phân liệt, còn khó khăn và nguy hiểm hơn nhiều. Nhiều bệnh nhân có bệnh nền mạn tính như: cao huyết áp, đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa lipid, tai biến mạch não,… số bệnh nhân nguy cơ cao và rất cao.
Bên cạnh đó, tình trạng dinh dưỡng kém, chế độ ăn thấp, dẫn đến nhiều bệnh nhân suy dinh dưỡng, thiếu máu, miễn dịch kém.
Trước tình hình đó, cùng với các đồng nghiệp của Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2, BS Lan cố gắng học hỏi, tìm tòi, sáng tạo phác đồ điều trị phù hợp nhất, giảm thiểu tối đa các bệnh nhân nặng phải chuyển tầng điều trị.
Ngoài việc điều trị bệnh nhân tâm thần mắc COVID-19, BS Lan còn chú trọng tới vấn đề chăm sóc dinh dưỡng cho bệnh nhân, nâng cao thể trạng và nhận thức người bệnh.
Các bác sĩ đã sáng tạo, phối hợp nhiều liệu pháp trong quá trình điều trị, như liệu pháp văn hóa (tuyên truyền cho bệnh nhân các kiến thức về dịch bệnh COVID–19, tầm quan trọng của việc thực hiện 5K...); liệu pháp âm nhạc và sinh hoạt tập thể (tổ chức cho bệnh nhân các buổi giao lưu văn nghệ, thư giãn và kết hợp tập thông khí phổi...); liệu pháp thể dục thể thao (hướng dẫn bệnh nhân tập thể dục hàng ngày, chú trọng đến các bài tập thở và giãn cơ cho bệnh nhân nhiễm COVID-19...)… nhờ đó tâm lý bệnh nhân được ổn định, thể trạng cũng được nâng cao giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục.
Nhờ sự quan tâm và chỉ đạo kịp thời của Lãnh đạo Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2 cùng với sự quyết tâm đồng lòng toàn thể các y bác sĩ tại Khu điều trị C2, đến nay khu thu dung điều trị người bệnh COVID-19 của BV Tâm thần Trung ương 2, đã tiếp nhận và điều trị gần 800 bệnh nhân tâm thần mắc COVID-19. Phần lớn các bệnh nhân khỏi bệnh và đủ điều kiện xuất viện theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế.
Khó khăn nhưng không nản lòng
Chăm sóc, điều trị cho một trong những đối tượng bệnh nhân khá đặc biệt, do vậy trong quá trình chữa trị, chăm sóc đòi hỏi các y bác sĩ không chỉ kiên trì mà phải tìm tòi sáng tạo, áp dụng nhiều biện pháp mới để đưa vào điều trị.
Bệnh nhân tâm thần khi kích động khó kiểm soát được hành vi, có thể gây tổn thương cho chính bản thân và nhân viên y tế, vì thế các bác sĩ phải luôn làm sao ổn định tâm lý cho người bệnh để họ yên tâm điều trị.
Trong quá trình điều trị, những bệnh nhân nào sức khỏe tốt các bác sĩ cũng vận động người bệnh cùng tham gia chăm sóc cho các bệnh nhân yếu hơn (sử dụng F0 để chăm sóc F0) để giảm áp lực cho nhân viên y tế.
Nói về những khó khăn khi điều trị cho người bệnh COVID-19, BS Lan chia sẻ, khó khăn là điều không tránh khỏi, với bệnh nhân COVID thông thường đã có nhiều vất vả huống gì những bệnh nhân tâm thần mắc COVID-19.
Có những bệnh nhân khi mới vào viện, tâm thần chưa ổn định kích động rất mạnh, trong khi đó việc sử dụng thuốc thần kinh cho bệnh nhân COVID cũng cần dè dặt phải cân nhắc rất nhiều, vì thế có nhiều lúc người bệnh có những hành vi gây nguy hiểm cho nhân viên y tế, nhân viên phục vụ.
"Nhiều người không tự giác đeo khẩu trang, hay khi nhân viên y tế đang làm việc thì chạy lại giật khẩu trang, thậm chí xé đồ phòng hộ. Do vậy, nhiều đồng nghiệp của tôi đã bị nhiễm bệnh trong quá trình điều trị, chăm sóc người bệnh", BS Lan cho biết.
BS Lê Thị Lan được vinh danh tại buổi Lễ tuyên dương 10 thầy thuốc trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2021.
Hay những trường hợp không tự chăm sóc được, các nhân viên y tế phải tắm rửa, vệ sinh cá nhân, cho bệnh nhân ăn uống… Tuy nhiên, bất kể một hành động nào nhân viên y tế đều có thể gặp phải sự chống đối hoặc tấn công của người bệnh.
"Công việc khó khăn, vất vả là thế, tuy nhiên đã xác định tinh thần từ những ngày đầu khi lựa chọn gắn bó với nghề, do vậy dù khó khăn vất vả hơn nữa chúng tôi cũng không nản chí, nản lòng".
Nhờ sự quyết tâm của tất cả đồng nghiệp và sự tin tưởng giao nhiệm vụ của ban lãnh đạo, các y bác sĩ khoa C2 (BV Tâm thần Trung ương 2) đã hoàn thành nhiệm vụ trong đợt dịch đầu tiên của bệnh viện, với hơn 800 bệnh nhân đã được điều trị khỏi.
Khi dịch bệnh COVID-19 ở Đồng Nai dần lắng xuống, với những bệnh viện khác các khu thu dung điều trị người bệnh COVID-19 đã dần được dỡ bỏ nhưng đối với BV Tâm thần Trung ương 2 khu thu dung điều trị này vẫn phải duy trì vì đối tượng bệnh nhân khá đặc biệt. Hiện tại Khu thu dung điều trị người bệnh COVID-19 của BV đang điều trị cho hơn 400 bệnh nhân (từ tuyến dưới chuyển lên, từ bên ngoài chuyển vào, các bệnh nhân vô gia cư mắc COVID-19 có dấu hiệu rối loạn tâm thần…).
Với những đóng góp của mình trong quá trình công tác, đặc biệt là giai đoạn dịch COVID-19 bùng phát, BS Lan đã vinh dự nhận được nhiều khen thưởng của ngành y tế cùng như của tỉnh Đồng Nai, đặc biệt BS Lan đã vinh dự là một trong mười bác sĩ trẻ Việt Nam tiêu biểu 2021 vừa được vinh danh tại Văn phòng Quốc hội. Đây chính là niềm động lực to lớn đối với các y bác sĩ trẻ, giúp họ tiếp tục phấn đấu, tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp chữa bệnh cứu người.
