Những ngày này, khi đến làng nghề hương trầm thôn Quyết Thắng, xã Thanh Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình đâu đâu cũng ngào ngạt mùi thơm ngát của trầm và không khí khẩn trương chuẩn bị hàng cho vụ Tết Nguyên đán.
Theo bậc cao niên ở thôn Quyết Thắng, nghề làm hương trầm ở đây có từ khoảng 300 năm trước, không ai biết chắc chắn từ năm nào nhưng được lưu truyền, phát triển đến bây giờ. Với bí quyết riêng tạo nên mùi hương rất đặc trưng, làng hương trầm Quyết Thắng trở thành một thương hiệu nổi tiếng.
Mùa làm hương trầm nơi đây bắt đầu từ tháng 10 âm lịch, nhưng phải đến cuối tháng 11 thì mới là khoảng thời gian nhộn nhịp nhất.
“Ngày thường chúng tôi vẫn làm hương, nhưng dịp cận Tết thì nhà nhà đều làm hương lấy công làm lãi, cả năm làm hương để mong cuối năm kiếm tiền khoảng 30-40 triệu. Ở đây thì 80% hộ dân trong thôn đều làm hương”, anh Trần Đình Doãn, trú thôn 1 Quyết Thắng, xã Thanh Trạch cho biết.
Để có được những cây hương đẹp, mùi thơm đặc trưng, người làm hương phải thực hiện nhiều công đoạn, từ chuẩn bị các nguyên liệu làm bột hương, chân hương rồi đến công đoạn se (quấn) hương để tạo thành những que hương hoàn thiện.
Nguyên liệu để làm hương gồm tre non chưa khẳm lá, lá hương, hương trầm... trước đây người dân đi thu hái trên ngọn núi gần làng. Nhưng bây giờ nguyên liệu này khan hiếm, ở gần làng không còn nữa nên người dân phải mua từ các nơi khác về.
Làm hương trầm cần phải có sự khéo léo, cầu kỳ từng tí một, nếu vội vàng, cẩu thả thì sẽ không có được những búp hương thơm và đẹp như ý muốn. Trong số các công đoạn làm hương, thì công đoạn chuẩn bị nguyên liệu, làm chu (chân hương) và trộn bột hương là tốn công sức, cần nhiều sự khéo léo và chính xác nhất.
Khi chuẩn bị đủ nguyên vật liệu, người thợ nhúng chân hương vào keo dính làm từ bột sắn rồi bỏ vào hộp, rắc bột hương và lắc qua lắc lại. Khi bột hương đã dính đều, người ta chọn lúc đượm nắng để đem phơi. Hương thành phẩm có mùi thơm dịu nhẹ, cháy đượm lâu tàn, làm nổi bật được mùi hương đặc trưng của hương trầm Quyết Thắng.
“Làng nghề hương truyền thống đã có từ lâu đời, ngày trước cha ông truyền lại. Nghề hương lấy nguyên liệu từ trên rừng đem về rồi làm thủ công, không làm máy móc được, 100% không độc hại, hương thơm dịu và không có chất độc hại nào hết. Nghề này bình thường thì ít nhưng đến Tết người ta tiêu thụ nhiều”, bà Nguyễn Thị Ngọc, trú thôn Quyết Thắng, người có hơn 20 năm sản xuất hương trầm cho biết.
Theo người dân, năm 2015, làng hương trầm Quyết Thắng được UBND tỉnh Quảng Bình công nhận Làng nghề truyền thống. Nhưng hiện làng nghề vẫn chưa xây dựng được hợp tác xã, do vậy chưa có thương hiệu riêng, đóng gói nhãn mác và chỉ dẫn địa lý. Thế nên giá thành của sản phẩm chưa được cao, chưa được tiêu thụ rộng rãi.
Clip: Thu về tiền tỉ nhờ trồng cam đặc sản bán Tết.
