Sinh lý sinh sản ở nam giới bắt đầu hoạt động thời điểm tuổi dậy thì, dưới sự điều khiển của trung tâm trục hạ đồi - tuyến yên - tinh hoàn, để điều hòa sự tổng hợp và tiết xuất hoóc-môn giải phóng hoóc-môn hướng sinh dục, trong đó vai trò quan trọng là testosteron, đây là loại nội tiết tố tạo nên nam tính của nam giới, với vóc dáng, cơ bắp, giọng nói, và cơ quan sinh dục phát triển, đồng thời kích thích các tế bào mầm nguyên thủy ở tinh hoàn tạo thành tinh trùng. Quá trình này liên tục cho đến tuổi trưởng thành. Khi đến độ tuổi trung niên hầu như đều phải trải qua một giai đoạn mãn dục. Thời điểm này nồng độ testosteron trong máu giảm, chức năng ống sinh tinh giảm.
Vận động thể thao là một trong những cách thức giảm tác động của mãn dục
Những biểu hiện
Những biểu hiện MDN bao gồm: giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương - không giao hợp được. Tinh trùng yếu nên khó sinh con; có những rối loạn về hệ thống tim - mạch như huyết áp cao thấp bất thường, tim đập nhanh, mặt đỏ bừng, hồi hộp… rối loạn hô hấp; khó thở về ban đêm, ngáy to; loãng xương, rất dễ gãy xương ở những tư thế bất thường hoặc bị các chấn thương dù nhẹ; giảm thể tích và trương lực cơ, cho nên lười vận động vì dễ mỏi mệt; toàn thân teo tóp dần. Lượng mỡ cơ thể tăng nhất là béo bụng; da mất nước và nhăn nhúm, tạo ra các nếp nhăn; thần kinh; mất sự nhạy cảm của các phản xạ tâm thần: trầm cảm, thích cô độc, dễ tủi thân; rối loạn hệ thống tạo máu: hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu.
Chẩn đoán lâm sàng chỉ cần 1 triệu chứng về tình dục và 2 triệu chứng toàn thân là cần định hướng việc chẩn đoán về MDN. Tiêu chuẩn vàng để xác định MDN là lượng testosterone trong máu hạ thấp dưới mức bình thường (bình thường: 10 - 35 nanoml/ lít).
Các yếu tố thuận lợi
Các yếu tố thuận lợi đưa đến MDN gồm: một số bệnh gây: đái tháo đường, suy tuyến yên, các khối u vùng tuyến yên - tinh hoàn, u tuyến thượng thận và các khối u ở các phủ tạng khác; tinh thần căng thẳng, stress, lo lắng, mất ngủ, ăn uống không điều độ, lười vận động thân thể; một số thói quen xấu: nghiện rượu, thuốc lá, ma túy…; dùng nhiều các loại thuốc có tính chất kháng androgen và dùng kéo dài (thí dụ: dùng quá nhiều nội tiết tố estrogen)…
Hướng điều trị
Sử dụng liệu pháp thay thế hoóc-môn nam giới: phương pháp này có tác dụng làm giảm các triệu chứng khó chịu và cải thiện chất lượng cuộc sống, không có rủi ro và đã được kiểm chứng qua các nghiên cứu lâm sàng và thực tế điều trị. Trước khi thực hiện, cần làm các xét nghiệm như chức năng gan, chức năng thận, siêu âm tuyến tiền liệt. Tăng cường dưỡng chất, ăn uống, việc bổ sung dầu cá và ăn các loại cá như cá hồi, cá ngừ... rất tốt cho đàn ông trung niên vì đây là thức ăn giàu acid béo omega 3, giúp giảm MDN và tốt cho tim mạch. Bên cạnh đó, cần tăng cường trái cây, rau quả trong khẩu phần ăn hàng ngày, nhất là cà chua bởi đây là loại quả giàu lycopene, rất hữu ích cho tuyến tiền liệt và hệ thống sinh sản nam giới. Cũng nên sử dụng sản phẩm đậu nành giúp tăng cường ham muốn tình dục hơn. Không nên dùng các chất kích thích và thức uống nhiều cồn để giảm thiểu tình trạng khó chịu, mất ngủ, lo lắng.
Thực phẩm và trái cây có trái màu đỏ tốt cho nam giới tuổi trung niên
Tăng cường vận động thể dục thể thao thường xuyên, tích cực tham gia các môn thể thể thao như chạy bộ, bóng bàn, cầu lông, bơi lặn, tennis… giúp cho cơ thể dẻo dai, các cơ bắp được săn chắc, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, hạ cholesteron trong máu, nhằm kéo dài độ sung mãn của cơ thể.
