Giống như bất kỳ phương thức lây truyền HIV nào khác, việc phòng ngừa đòi hỏi sự kết hợp các chiến lược để có hiệu quả hơn nhằm:
- Giảm khả năng lây nhiễm của bạn tình nhiễm HIV
- Giảm khả năng mắc bệnh của bạn tình âm tính với HIV
1. Dùng bao cao su và chất bôi trơn
Dùng bao cao su có hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa HIV và một số bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, khi được sử dụng đúng cách, từ đầu đến cuối cho mỗi lần quan hệ tình dục qua đường hậu môn.
Ngoài ra, cần phải sử dụng đủ chất bôi trơn phù hợp trong khi quan hệ tình dục qua đường hậu môn để tránh bao cao su bị rách và tổn thương mô.
Có thể sử dụng bao cao su kết hợp với các biện pháp khác (dưới đây) để tăng cường bảo vệ, ngừa nhiễm HIV.
Bao cao su giúp ngăn ngừa lây nhiễm HIV và một số bệnh lây truyền qua đường tình dục.
2. Dùng thuốc phòng ngừa trước phơi nhiễm HIV (PrEP)
PrEP là sử dụng thuốc kháng virus (ARV) để dự phòng lây nhiễm HIV ở người có nguy cơ cao chưa bị nhiễm HIV, giúp phòng ngừa lây nhiễm HIV. Với hiệu quả dự phòng lây nhiễm HIV tới trên 90%, PrEP đã là một biện pháp dự phòng lây nhiễm HIV rất hiệu quả.
Trước khi sử dụng PrEP, người dùng cần phải xét nghiệm HIV, và nên xét nghiệm cả chức năng gan và thận. Người dùng đặc biệt lưu ý, thuốc PrEP chỉ dành cho những người âm tính với HIV.
3. Thuốc dự phòng sau phơi nhiễm (PEP)
Đây là một phương pháp điều trị dự phòng sau phơi nhiễm với HIV (PEP) bằng cách dùng thuốc kháng HIV (thuốc ARV) cho những người bị phơi nhiễm với HIV.
Nếu bạn tin rằng mình có thể đã tiếp xúc với HIV, thông qua việc bao cao su bị rách hoặc quan hệ tình dục qua đường hậu môn không dùng bao cao su, thì có dùng PEP.
PEP bao gồm một liệu trình thuốc kháng virus kéo dài 28 ngày, phải được dùng hàng ngày đều đặn và không bị gián đoạn. Để giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng, PEP phải được bắt đầu càng sớm càng tốt, tốt nhất trong vòng 24 giờ và không muộn hơn 72 giờ sau phơi nhiễm.
4. Điều trị như phòng ngừa (TasP)
Là một chiến lược được sử dụng để hạn chế sự lây lan của HIV bằng cách điều trị cho bạn tình bị nhiễm bệnh (những người sống chung với HIV). Khi người nhiễm HIV dùng thuốc đều đặn hàng ngày sẽ giúp giảm tải lượng virus, đến mức không phát hiện được (không phát hiện = không lây truyền hay K=K).
Một nghiên cứu trên 1.770 cặp đôi đồng giới và dị tính không tìm thấy một trường hợp lây truyền HIV nào, mặc dù quan hệ tình dục qua đường hậu môn hoặc âm đạo không dùng bao cao su, khi sử dụng liệu pháp kháng virus (ART).
Hiện nay có hơn 40 loại thuốc ART, với các loại thuốc khác nhau trong sáu nhóm thuốc điều trị HIV hiện có. Một số loại thuốc có sẵn dưới dạng thuốc kết hợp hàng ngày.
Ngoài ra, những người quan hệ tình dục qua đường hậu môn có thể đưa ra những lựa chọn hành vi khác để giảm nguy cơ mắc hoặc lây truyền HIV như:
- Chọn những hành vi ít nguy cơ hơn như quan hệ tình dục bằng miệng, vì nguy cơ lây truyền rất thấp hoặc không có.
- Hãy xét nghiệm và điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác...
Bao cao su giúp ngăn ngừa HIV và một số bệnh lây truyền qua đường tình dục khác. Liệu pháp ART giúp tải lượng virus của người nhiễm HIV có thể giảm hoặc đạt đến mức không phát hiện được, hạn chế nguy cơ cho đối tác không bị nhiễm. PrEP có thể giúp giữ cho đối tác không bị nhiễm khỏe mạnh, trong khi PEP có thể ngăn ngừa nhiễm HIV, sau khi tiếp xúc nếu bắt đầu đủ sớm.
