Xé rừng, vượt lũ cứu bản Cha Nga

SKĐS - Cơn bão số 3 đi qua, hoàn lưu của nó trút xuống miền Tây xứ Nghệ những trận lũ quét, lũ ống kinh hoàng chưa từng thấy. Giữa cảnh tan hoang, mất mát, bản Cha Nga, bản nghèo nhất, xa nhất của xã biên giới Mỹ Lý hoàn toàn "biến mất". Giữa lúc ấy, một mệnh lệnh, một quyết định được đưa ra từ chính quyền địa phương: "Bằng mọi giá, phải đến được với bà con Cha Nga".

Đó là một cuộc hành quân đột xuất, không có trong kế hoạch nhưng đầy lòng quả cảm xen lẫn nỗi lo âu cháy bỏng. Một cuộc hành quân mà mỗi bước chân là một lần đối mặt với tử thần, để mang hy vọng đến với hàng trăm đồng bào dân tộc Thái đang bị chia cắt giữa rừng sâu.

Chiều 22/7, lũ từ thượng nguồn sông Nậm Nơn gầm rít đổ về, dâng cao vượt mọi mốc lịch sử, nuốt chửng nhà cửa, ruộng nương. Cầu treo, trường học, trạm xá… lần lượt bị dòng nước xiết cuốn phăng. Xã Mỹ Lý chìm trong biển nước ngầu đỏ, chia cắt hoàn toàn.

Tại trung tâm xã, không khí căng như dây đàn. Những cuộc điện thoại gọi đi chỉ nhận lại sự im lặng. Mọi kết nối viễn thông đã bị cắt đứt. Tin tức từ các bản làng được báo về rời rạc qua những con người lấm lem bùn đất, giọng lạc đi vì sợ hãi. Nhiều nơi ngập đến nóc nhà, cả bản bị cuốn trôi, nhà mất hết rồi, người trở dạ trong đêm lũ… Chỉ riêng Cha Nga không có bất cứ tin tức gì.

Cha Nga, bản làng xa nhất, sâu nhất của xã biên giới Mỹ Lý, nằm cheo leo nơi đầu nguồn sông Nậm Nơn, cách trung tâm xã 23 km đường rừng. Con đường độc đạo lên bản, vốn đã hiểm trở, giờ nước lũ bủa vây. Những triền dốc dựng đứng, những vách taluy âm sâu hun hút… tất cả đã bị dòng lũ xé toạc, cuốn trôi. Cha Nga với 93 hộ dân, 419 nhân khẩu người Thái trở thành một "ốc đảo", "nội bất xuất, ngoại bất nhập".

Trong phòng họp khẩn tại trụ sở ủy ban xã Mỹ Lý, những ánh mắt trĩu nặng lo âu đều hướng về phía những dãy núi mờ mịt mây đen. Một câu hỏi cháy lòng cứ xoáy sâu vào tâm trí mỗi người cán bộ: "Bà con đang cầm cự ra sao? Họ có đủ lương thực, nước uống không? Có ai bị thương, ốm đau không?".

Sự im lặng từ Cha Nga là điều không thể chấp nhận. Mỗi phút giây trôi qua là thêm một phút người dân nơi ấy phải đối mặt với đói, khát, bệnh tật. Không thể chờ đợi thêm nữa.

"Chúng ta phải mở đường, lần đường mà ngược lên bản. Phải tiếp cận nhanh nhất Cha Nga để kiểm tra tình hình, cứu dân ngay", ông Đào Công Thịnh - Phó Chủ tịch UBND xã Mỹ Lý giọng dứt khoát trong cuộc họp.

Ngay lập tức, một tổ công tác cơ động được thành lập chớp nhoáng. Sáu người đàn ông dũng cảm đứng vào đội hình tiên phong gồm anh Đào Công Thịnh (Phó Chủ tịch UBND xã), Lữ Văn My (Phó Chủ tịch Mặt trận xã), Thiếu tá Nguyễn Văn Dũng (Công an xã), Nhật Anh (Trạm trưởng Biên phòng), Cụt Văn Quang (cán bộ xã) và Vi Văn Hoàng (cán bộ địa chính).

Hành trang của họ chỉ có vài loại thuốc thiết yếu, mấy thùng mì tôm, vài chai nước và những gói xôi nấu vội. Họ gùi trên lưng không chỉ nhu yếu phẩm, mà còn là niềm hy vọng duy nhất của cả trung tâm xã, hướng về bản nghèo Cha Nga.

11h trưa, tổ công tác bắt đầu cuộc hành quân. Họ thay giày bằng những đôi "dép rọ kiểm lâm" chuyên dụng để bám đá, lội bùn. Lưng mang vác nặng, nhiều nơi đất đá hiểm nguy, anh em trong tổ công tác phân nhau vung dao quắm, phát quang cây cối đổ rạp, mở từng mét đường.

Con đường ngày nào giờ chỉ còn là một vệt bùn đá lởm chởm. "Nhiều đoạn, chúng tôi phải bì bõm trong lớp bùn nhão ngập đến đầu gối. Cây cối gãy đổ ngổn ngang, cả đoàn lại phải dừng lại, người chặt, người kéo, dọn đường bằng được để đi tiếp", anh Thịnh kể.

Nhưng hiểm nguy nhất là những đoạn đường đã bị sạt lở hoàn toàn, chỉ còn lại vách đá trơn trượt bên vực sâu. Dưới kia, dòng Nậm Nơn vẫn gầm gào, cuồn cuộn sóng nước đục ngầu.

Anh Vi Văn Hoàng, người có đôi chân dẻo dai nhất đoàn, vẫn còn rợn người khi nhớ lại: "Một bên là vách đá, một bên là vực sâu với dòng lũ. Khi ấy, chúng tôi phải nín thở, bám vào từng mỏm đá, từng rễ cây để bò qua. Chỉ cần một cái sảy chân, là cả người lẫn hàng cứu trợ sẽ rơi thẳng xuống dòng nước xiết".

Suốt hành trình gần 8 tiếng đồng hồ, mọi người ai cũng thấm mệt nhưng nhìn ánh mắt của nhau ai cũng hiểu phải cố gắng bước đi. Bữa cơm trưa của họ chỉ là những nắm xôi ăn vội, chấm với muối hạt. 

Dường như, hình ảnh những người dân Cha Nga đang hoảng loạn, đói khát khiến họ quên đi mọi mệt mỏi, hiểm nguy.

Chiều muộn, những mái nhà sàn đầu tiên của bản Cha Nga hiện ra trong cảnh hoang tàn, đổ nát. Nét mặt người dân bơ phờ, thất thần. Hàng chục ngôi nhà sàn bị dòng lũ cuốn trôi, chỉ còn lại những bãi bùn. Những ngôi nhà còn lại thì xiêu vẹo, tốc mái. Đau đớn hơn, ba kho lúa chung của cả bản bị nước lũ nuốt chửng. Bà con mất nhà, mất luôn cả nguồn sống.

Thấy bóng dáng người từ xa, những người dân đang thất thần bỗng bừng tỉnh. Họ nhận ra cán bộ. Mọi người chạy ùa ra, không nói nên lời, chỉ biết ôm chầm lấy những con người lấm lem bùn đất. Những giọt nước mắt của sợ hãi, của tuyệt vọng kìm nén suốt mấy ngày qua bỗng vỡ òa...

Ông Lương Văn Nhưn - Trưởng bản Cha Nga, người đàn ông rắn rỏi của núi rừng, cũng không cầm được nước mắt. Ông kể, trong cơn lũ, cả bản chỉ biết dắt díu nhau chạy lên điểm cao nhất trên núi. Họ đã thử đi sâu vào rừng tìm sóng điện thoại cầu cứu nhưng vô vọng. Mọi người trong bản nghĩ rằng, mình đã bị lãng quên giữa chốn rừng sâu núi thẳm này.

"Dân không ngờ được cán bộ lại liều mình đi vào lúc này. Chúng tôi cứ nghĩ là phải chết đói, chết bệnh ở đây rồi", ông Nhưn kể lại.

Khói bếp lại bốc lên, âm ỉ trong những mái nhà tạm bợ dựng vội sau lũ. Tiếng cười nói, dù còn run rẩy vang lên. Cha Nga đã không còn đơn độc. Phía trước là muôn vàn khó khăn, nhưng trong ánh mắt của mỗi người dân nơi đây, niềm tin đã được thắp lên trở lại. Bởi họ biết, con đường mà sáu người cán bộ quả cảm đã mở bằng chính đôi chân và lòng dũng cảm của mình, sẽ là con đường để sự sống và hy vọng tiếp tục được chuyển lên, giúp Cha Nga hồi sinh từ trong đổ nát.

Ông Nguyễn Anh Đoài - Bí thư Đảng ủy xã Mỹ Lý cho biết: "Cha Nga là một trong bốn bản nghèo nhất Mỹ Lý. Tỉ lệ hộ nghèo chiếm trên 73%. Thiệt hại sau lũ của dân bản Cha Nga nằm trong số 220/426 ngôi nhà của xã bị cuốn trôi. 189 nhà bị ngập. Hai trường tiểu học, hai trường mầm non bị trôi. Hơn 100 ha lúa nước, lúa rẫy, ngô và 125 ha hoa màu bị thiệt hại. Các trụ sở công an, kiểm lâm, trạm y tế và đường liên bản bị xóa sổ. Ước tính thiệt hại toàn xã gần 300 tỉ đồng. Trong mất mát lớn của xã Mỹ Lý, bản Cha Nga là một tâm điểm thiệt hại".

(Còn nữa...)
Bài 2: Trong ấm áp tình người vùng lũ, chúng tôi đã gặp những nhân chứng sống khác tại rốn lũ xã Nhôn Mai và xã Mường Xén. Giống như ở bản Cha Nga, họ là người "xẻ rừng" nhằm mở đường bằng chính đôi chân chai sạn của mình để cứu dân, cứu bản. Họ còn là người quấn dây thừng quanh ngực làm điểm tựa để lao vào biển lũ cứu sống 5 người trong ngôi nhà đang bị sóng lũ nhấn chìm giữa lũ dữ...