Những ngày gần đây, trên mạng xã hội lan truyền về hiện tượng Trăng đen huyền bí sắp xảy ra. Theo đó ngày 23/8, bầu trời sẽ chứng kiến một hiện tượng thiên văn đặc biệt mang tên "trăng đen" – kỳ trăng non thứ hai xuất hiện trong cùng một tháng dương lịch. Sự kiện này vốn hiếm gặp, thường chỉ lặp lại khoảng 33 tháng một lần, song lại đang khiến nhiều người liên tưởng đến các lời sấm truyền về tận thế trong Kinh Thánh.
Trăng non sắp tới là "trăng đen" theo mùa, một hiện tượng hiếm gặp, xảy ra mỗi 33 tháng một lần. Đúng 2:06 sáng giờ miền Đông nước Mỹ (giờ địa phương) ngày 23/8, khoảng trưa ngày 23/8 giờ Việt Nam, Mặt Trăng sẽ bước vào pha trăng non, hiện tượng này xảy ra cứ sau 29,5 ngày.
Hiện tượng Trăng đen thực ra không có gì huyền bí.
Tuy nhiên, hiện tượng này không thể nhìn thấy trên bầu trời. Trăng non xảy ra khi Mặt Trăng đi qua khoảng giữa Trái Đất và Mặt Trời, khiến bề mặt của Mặt Trăng trở nên vô hình từ Trái Đất. Trăng đen là hiện tượng trái ngược với trăng xanh và cũng hiếm gặp không kém. Cũng như trăng xanh, có hai loại trăng đen. Trăng đen tiếp theo sẽ xảy ra vào ngày 31/8/2027.
Các nhà thiên văn học cũng sử dụng thuật ngữ "trăng đen" để chỉ lần trăng non thứ ba trong một mùa có bốn lần trăng non. Hiện tượng kỳ lạ này chính là điều đang diễn ra vào cuối tuần này và tất cả là do trăng non xuất hiện ngay sau ngày hạ chí hoặc xuân phân. Trăng non thứ ba (vào ngày 23/8) được gọi là "trăng đen" theo mùa. Trăng non này xuất hiện khoảng 33 tháng một lần, hiếm hơn một chút so với "trăng đen" hàng tháng.
Hội Thiên văn Hà Nội (HAS) cho biết, "Trăng đen" không phải là một hiện tượng có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Đây chỉ là một "biệt danh" dành riêng cho một số kỳ Trăng mới hiếm gặp. Vào ngày 23/8, chúng ta sẽ có lần Trăng mới thứ ba trong một mùa có tới bốn lần Trăng mới - một sự trùng hợp thú vị của lịch. Trăng mới xảy ra khi Mặt Trăng nằm giữa Trái Đất và Mặt Trời, khiến mặt hướng về phía chúng ta hoàn toàn tối - tức là Mặt Trăng tạm thời "biến mất".
Vậy bầu trời có gì khác biệt không? Thực ra là không. Điều đặc biệt của đêm này chính là thiếu đi ánh Trăng, giúp bầu trời tối hơn và bạn sẽ chiêm ngưỡng được Dải Ngân Hà cùng các chòm sao mùa hè dễ dàng hơn.
Bởi vậy, "Trăng đen" chỉ là một cách gọi mỹ miều, còn điều kỳ diệu thật sự nằm ở những vì sao mà bạn có thể ngắm nhìn.
Mặc dù bạn không thể nhìn thấy trăng đen bằng mắt thường, nhưng thời điểm này lại mang đến cơ hội đặc biệt cho những người ngắm sao: Một đêm không trăng hoàn hảo để ngắm những vì sao mùa hè khi Dải Ngân hà trông đẹp nhất từ Bắc bán cầu.
Cách tốt nhất để quan sát rõ cung thiên hà của chúng ta là tìm một vị trí tránh xa ô nhiễm ánh sáng, tốt nhất là nơi không có thành phố nào ở đường chân trời phía nam.
Hãy tìm ba ngôi sao sáng của Tam giác Mùa hè rộng lớn ở phía đông nam (Vega, Deneb và Altair). Dải Ngân hà sẽ đi qua phía bên trái của Tam giác Mùa hè, từ Deneb xuống Altair và từ đó xuống đường chân trời phía nam.
