Phong tục dựng cây nêu của người Mường sinh sống ở tỉnh Thanh Hóa là một nét đẹp văn hóa được gìn giữ nhiều đời nay. Trước kia, dọc theo thân cây nêu, người Mường hay treo những vật dụng lao động được đan bằng tre, nứa để cầu mong một mùa màng tươi tốt, phía trên ngọn cây nêu treo giấy màu sặc sỡ.
Ngày nay trên cây nêu của người Mường thường được treo những giải lụa (hoặc lá cờ), với niềm vui mừng Đảng, mừng xuân, mừng quê hương, đất nước đổi mới. Ngọn nêu phải để lùm lá tự nhiên và không được trang trí bất cứ thứ gì trên đó. Và đặc biệt, dù cây nêu cao đến mấy thì cũng không được gia cố thêm cọc phụ ở gốc khi dựng nêu.
Tham gia dựng cây nêu là các chàng trai Mường khỏe mạnh, có gia đình hạnh phúc.
Sau nghi thức cúng theo tập quán, thầy cúng bắt đầu yêu cầu mọi người dựng nêu.
Để dựng cây Nêu là các chàng trai Mường, gia đình không có tang, nếu có vợ rồi thì phải có đầy đủ vợ chồng con cái.
Phong tục "Lễ lên nêu" mỗi dịp tết đến, xuân về của đồng bào dân tộc Mường ở tỉnh Thanh Hóa chính là niềm vui mừng đón năm mới, mừng tổ tiên về vui với con cháu, mong muốn đuổi những điều bất hạnh và ước nguyện về một năm mới an lành, may mắn.
Cây nêu tạo nên thế quân bình trong sự vận hành thay đổi giữa năm cũ và năm mới, con người yên tâm vui chơi, quên đi những ưu phiền của năm cũ và hướng về một năm mới với nhiều may mắn, mùa màng bội thu, vạn vật sinh sôi nảy nở... Việc dựng nêu còn có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, giáo dục con người về tình yêu quê hương, đất nước, nhắc nhở con cháu đạo hiếu với ông bà, tổ tiên…
Cây nêu được dựng lên cao vút giao thoa cùng Trời và Đất.
Sau khi đã hoàn tất thủ tục, bà con cùng vui hội với những điệu múa truyền thống quanh cây nêu.
Những trò diễn mô phỏng các phương thức sản xuất của bà con.
Có thể thấy, nghi thức "Lễ lên nêu" ngày Tết của cộng đồng dân tộc Mường ở Thanh Hóa là một phong tục đẹp, chứa đựng nhiều biểu tượng, tín hiệu, giá trị văn hóa và mang tính nhân văn cao cả.
