Mới đây, Bộ GD&ĐT có công văn đề nghị Sở GD&ĐT Hà Nội chỉ đạo việc tuyển sinh vào trường THPT chuyên đúng quy định. Theo nội dung công văn này, Bộ GD&ĐT cho biết, căn cứ khoản 1 Điều 62 Luật Giáo dục 43/2019/QH14, trường chuyên được thành lập ở cấp THPT, vì vậy không có cấp THCS trong trường chuyên.
Bộ GD&ĐT cũng cho hay, theo quy định tại Thông tư 05/2023/TT-BGDĐT của Bộ trưởng GD&ĐT ban hành quy chế tổ chức và hoạt động của trường THPT chuyên, chỉ tổ chức lớp chuyên trong trường THPT chuyên; các lớp không chuyên đã được tuyển sinh và tổ chức trong trường THPT chuyên tiếp tục thực hiện theo quy định tại Thông tư 06/2012/TT-BGDĐT của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ban hành quy chế tổ chức và hoạt động của trường THPT chuyên và Thông tư 12/2014/TT-BGDĐT của Bộ trưởng GD&ĐT sửa đổi, bổ sung Điều 23 và Điều 24 Quy chế tổ chức và hoạt động của trường THPT chuyên ban hành kèm theo Thông tư số 06/2012/TT-BGDĐT cho đến khi học hết lớp 12.
Đồng thời việc tuyển sinh vào các lớp không chuyên của trường THPT chuyên theo quy định tại Thông tư 06/2012/TT- BGDĐT và Thông tư số 12/2014/TT-BGDĐT được thực hiện đến hết năm học 2023-2024. Do đó, Bộ GD&ĐT đề nghị Sở GD&ĐT Hà Nội chỉ đạo việc tuyển sinh vào trường THPT chuyên theo đúng quy định.
Hiện cả nước có hai trường là Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam (Hà Nội) và Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa (TP.HCM) có hệ THCS (không chuyên). Ở cả hai trường, việc tuyển đầu vào đều khắt khe và chất lượng giáo dục cao nên mặc nhiên được xem như một hệ chuyên ở THCS mặc dù không phù hợp với Luật Giáo dục hiện hành.
Hệ THCS của Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam được thành lập năm 2009 theo quyết định của UBND TP Hà Nội. Việc thi tuyển vào lớp 6 trong nhiều năm qua đều do Sở GD&ĐT Hà Nội chủ trì. Mỗi năm trường chỉ tuyển 200 chỉ tiêu lớp 6 nhưng luôn có khoảng từ 2.000 - 5.000 hồ sơ dự tuyển. Vì số hồ sơ đăng ký lớn, trường đặt nhiều tiêu chí về học bạ để xét tuyển vòng 1. Học sinh phải đạt 10 điểm ở hầu hết môn trong 5 năm tiểu học mới có thể vào thi tuyển.
Tại TP.HCM, năm 2000 Trường Trần Đại Nghĩa được thành lập với mô hình thí điểm tăng cường tiếng Anh và dạy học 2 buổi/ngày, tuyển sinh lớp 6 và lớp 10. Đến năm 2002, trường này chuyển đổi thành mô hình trường THPT chuyên. Mỗi năm, Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa tuyển hơn 500 học sinh lớp 6 từ gần 5.000 hồ sơ, thông qua bài khảo sát năng lực bằng tiếng Anh.
PGS.TS Nguyễn Xuân Thành - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học (Bộ GD&ĐT).
Sau thông tin Hà Nội có thể phải dừng hệ THCS ở Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam, chia sẻ với báo chí, PGS.TS Nguyễn Xuân Thành - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học (Bộ GD&ĐT) cho biết, Luật Giáo dục 2005 đã quy định trường chuyên chỉ có ở cấp THPT. Nội dung này cũng được giữ nguyên ở Luật Giáo dục năm 2019. Mô hình khối THCS trong trường chuyên không nằm trong quy định pháp lý nào. Tuy nhiên, do tồn tại lịch sử, có hai trường là THPT chuyên Trần Đại Nghĩa và THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam có khối THCS.
Bộ GD&ĐT đã ban hành thông tư 05 về quy chế tổ chức và hoạt động của trường THPT chuyên. Theo đó, các trường THPT chuyên sẽ không còn lớp không chuyên. "Vì vậy đương nhiên, các lớp THCS không chuyên trong các trường chuyên cũng phải ngừng tuyển sinh".
Theo Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, thông tư đã ban hành được một năm nhưng có hiệu lực từ mùa tuyển sinh đầu cấp năm nay. Đó là lý do các năm trước, hai trường nói trên vẫn tuyển lớp 6. "Việc duy trì hay ngừng tuyển sinh lớp 6 của Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam và Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa không phải là việc Bộ muốn cho phép hay không mà quy định đã ban hành có hiệu lực thì phải thực thi".
Học sinh hệ THCS Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam.
Hiện Sở GD&ĐT Hà Nội cho biết đã có phản hồi, đơn vị đang xây dựng kế hoạch, phương án tuyển sinh đầu cấp, gồm tuyển sinh mầm non, lớp 1, lớp 6 và lớp 10 năm học 2024-2025 để báo cáo UBND thành phố trên tinh thần chấp hành nghiêm quy định của Bộ GD&ĐT.
Đồng thời, Sở cũng đang nghiên cứu tham mưu thành phố đề xuất cơ chế đặc thù với những giải pháp phù hợp trong công tác tuyển sinh vào các trường THPT chuyên trên cơ sở đáp ứng nguyện vọng của phụ huynh, học sinh và bảo đảm chất lượng công tác đào tạo mũi nhọn của Thủ đô.
Về vấn đề này, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học cho biết sẽ sẵn sàng lắng nghe ý kiến và tham mưu với lãnh đạo Bộ để có hướng tháo gỡ vướng mắc hiện nay.
