Hội thảo được thực hiện trên cơ sở đề nghị phối hợp của UBND tỉnh Hà Tĩnh và UBND tỉnh Hưng Yên nhằm triển khai các hoạt động chuẩn bị hồ sơ đề nghị Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) vinh danh Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác - ông tổ của ngành y học cổ truyền Việt Nam.
Phát biểu khai mạc tại buổi hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết: Lịch sử dân tộc Việt Nam là lịch sử vẻ vang đấu tranh liên tục chống thiên tai và ngoại xâm để dựng nước và giữ nước. Trong quá trình đó các dân tộc Việt Nam đã tạo dựng nền văn hóa mang nhiều nét đặc sắc và độc đáo, để lại cho đời sau những di sản tốt đẹp, trong đó có di sản quý báu về Y Dược cổ truyền, đã và đang giữ vai trò to lớn trong sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân. Trong quá trình lịch sử đó, đã xuất hiện ra nhiều bậc đại danh y như Đại danh y Tuệ Tĩnh, Hải Thượng Lãn Ông, Hoàng Đôn Hòa…
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên phát biểu tại hội thảo.
Lê Hữu Trác đặt tên hiệu là Hải Thượng Lãn Ông lấy bút hiệu Quế Hiên, Thảo Am và Lãn Ông (là bút hiệu quen thuộc được nhân dân biết đến). Ông được nhân dân Việt Nam tôn vinh là Đại danh y dân tộc, là Thánh y và được ngành Y tôn vinh là ông Tổ ngành cùng với Đại danh y Tuệ Tĩnh.
Hải Thượng Lãn Ông là hiện thân của một nhân cách lớn về tấm lòng cương trực, chí khí thanh cao, không màng công danh, phú quý, không nịnh hót kẻ giàu sang, "nghề thuốc là thanh cao nên phải giữ phẩm chất cho trong sạch".
Ông là người biết tự trọng, khiêm tốn học hỏi không tự cao tự đại, luôn tôn trọng giúp đỡ đồng nghiệp. Ông là một tấm gương mẫu mực cho thuật xử thế: "Khi gặp người cùng nghề cần khiêm tốn, hòa nhã, cẩn thận, chớ nên coi rẻ khinh thường, đối với người cao tuổi thì nên cung kính; đối với người có học thì nên tôn thờ như bậc thầy; đối với người cao ngạo thì nên nhún nhường; đối với người non nớt thì nên dìu dắt; giữ lòng như vậy là điều phúc lớn". Ngoài việc đề cao Y đức, Hải Thượng Lãn Ông còn là người đầu tiên trong lịch sử Y học Việt Nam đặt nền móng xây dựng Y thuật.
Hội thảo có sự tham dự của 500 đại biểu đến từ Văn phòng Chính phủ, Bộ Y tế, Bộ Ngoại giao, Bộ VH-TT&DL, Bộ TT&TT, Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam; đại diện các tổ chức quốc tế; các nhà sử học, chuyên gia, các nhà nghiên cứu, nhà khoa học...
"Trong suốt cuộc đời làm thuốc của mình, Ông đúc kết tinh hoa của Y học nhân loại và Y Dược cổ truyền Việt Nam, Ông đã để lại cho đời sau một bộ sách đồ sộ quý giá là bộ "Hải Thượng Lãn Ông Y Tông Tâm Lĩnh" và nhiều tác phẩm khác liên quan đến y học, văn học… Di sản của người để lại vẫn còn nguyên giá trị và được các thế hệ ngành ngành y tế Việt Nam đã kế thừa và sử dụng nhằm góp phần vào công cuộc chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Cuộc đời của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác là hình ảnh cao đẹp của người thầy thuốc với kiến thức uyên thâm, với tinh thần trách nhiệm cao cả trong nghề nghiệp, lòng nhẫn nại, tận tâm, đức hy sinh và lòng thương yêu người bệnh vô bờ bến. Ông thật xứng đáng là người đã dựng "ngọn cờ đỏ thắm" trong nền Y học nước nhà, là tấm gương sáng chói về Y đức, Y đạo, Y thuật cho đời sau noi theo", Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết.
Thực hiện truyền thống "Uống nước nhớ nguồn", "Tôn sư trọng đạo" của dân tộc Việt Nam, nhằm tri ân những, công lao, đóng góp, cống hiến của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác đối với nền y học, văn học, văn hóa của dân tộc Việt Nam, Bộ Y tế và UBND tỉnh Hà Tĩnh có chủ trương xây dựng và hoàn thiện hồ sơ trình UNESCO công nhận Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác là Danh nhân văn hóa thế giới vào năm 2024.
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh: Đây là hành động mang ý nghĩa thiết thực và có tầm ảnh hưởng to lớn với nền y học cổ truyền nói riêng và nền y học nước nhà nói chung, đó còn là nguồn động viên sâu sắc với toàn thể các cán bộ y tế đã và đang không ngừng đem sức lực và trí tuệ phục vụ công cuộc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Để có cơ sở xây dựng và hoàn thiện hồ sơ trình UNESCO công nhận Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác là Danh nhân văn hóa thế giới vào năm 2024, Bộ Y tế, phối hợp với UBND tỉnh Hà Tĩnh tổ chức Hội thảo "Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác - Thân thế, sự nghiệp và tầm ảnh hưởng" nhằm mục đích: Khẳng định lại năm sinh của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông - Lê Hữu Trác dựa trên cơ sở khoa học và bằng chứng lịch sử; Ghi nhận các đóng góp to lớn của của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông - Lê Hữu Trác với y học nói riêng và văn hóa dân tộc Việt Nam nói chung; Tầm ảnh hưởng những tư tưởng của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông - Lê Hữu Trác đối với Việt Nam, Khu vực và trên thế giới.
PGS.TS. Nguyễn Thế Thịnh - Cục trưởng Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền (Bộ Y tế) trình bày tham luận tại buổi hội thảo.
Trình bày báo cáo tham luận "Ảnh hưởng của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác với nền Y học cổ truyền Việt Nam" tại hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Thế Thịnh - Cục trưởng Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền - Bộ Y tế cho hay: Hải Thượng Lãn Ông tên thật là Lê Hữu Trác sinh 1724 tại nguyên quán thôn Văn Xá - huyện Đường Hào - phủ Thượng Hồng - tỉnh Hưng Yên (nay là xã Liêu Xá - huyện Yên Mỹ - tỉnh Hưng Yên); Ông mất ngày Rằm tháng Giêng năm Tân Hợi (1791) tại quê Mẹ xứ Bàu Thượng- xã Tình Diện (nay là xã Sơn Quang - Hương Sơn - Hà Tĩnh), thọ 71 tuổi.
Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1724 - 1791) là một đại danh y - nhà văn lớn - nhà văn hóa xuất sắc của dân tộc ta. Ông đã để lại cho hậu thế một khối di sản văn hóa đồ sộ, có giá trị sâu sắc, bền vững về nhiều mặt, về cơ bản được tập hợp trong bộ Hải Thượng y tông tâm lĩnh (gồm 28 tập, 66 quyển) - bộ sách được coi là "Bách khoa thư" y học vĩ đại nhất của Việt Nam thời trung đại.
Cũng tại hội thảo, 10 bài báo cáo được chọn lọc trình bày từ hơn 40 tham luận của hơn 40 tác giả với đa dạng các chủ đề: "Lê Hữu Trác và Hải Thượng y tông tâm lĩnh từ điểm nhìn thế kỷ XXI" - PGS.TS. Biện Minh Điền; Y đức của Hải Thượng Lãn Ông, những giá trị trường tồn" - Thiếu tướng PGS.TS. Phạm Xuân Phong; "Ảnh hưởng của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác với nền Y học cổ truyền Việt Nam" - PGS.TS. Nguyễn Thế Thịnh; "Kế thừa và phát huy những di sản quý báu của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác tại BV YHCT Hà Tĩnh - tác giả Bùi Mai Hương; "Ảnh hưởng y đạo của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác đến hoạt động của BV YHCT TP.HCM" - BSCKII. Đỗ Tân Khoa; "Lê Hữu Trác - Ứng viên danh nhân văn hóa trình UNESCO vinh danh và tham gia lễ kỷ niệm 300 năm ngày sinh (1724-2004) - tác giả Trần Đình Tuấn…
Trong khuôn khổ buổi hội thảo cũng ghi nhận những ý kiến đóng góp thiết thực của các đại biểu tham dự nhằm bổ sung, hoàn thiện hồ sơ khoa học trình Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) đề nghị vinh danh Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác và tham gia Lễ kỷ niệm 300 năm ngày sinh của ông.
Ghi nhận công lao to lớn của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác, Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Bộ Y tế và các Bộ, ban ngành, các địa phương, các tổ chức, cá nhân đã có nhiều hành động thiết thực để tỏ lòng biết ơn và ghi nhớ các công lao, đóng góp của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác cho nền y học Việt Nam nói riêng và nền văn hóa Việt Nam nói chung.
Với tinh thần không chỉ tri ân, học tập, tôn vinh, mà hơn thế nữa, tiếp thu và phát huy giá trị của di sản Hải Thượng Lãn Ông trong thời đại ngày nay, Bộ Y tế đã từng ra Quyết định về việc quy định "Đạo đức hành nghề Y Dược", lấy 9 điều trong Y huấn cách ngôn của Hải Thượng Lãn Ông làm "Đạo đức hành nghề Y Dược"; từng lấy ngày mất của ông làm ngày truyền thống y dược; từng ban hành Quy chế "Xét tặng giải thưởng Hải Thượng Lãn Ông về công tác Y Dược" Việt Nam;...
