Đồi A1 - Nơi gìn giữ những ký ức hào hùng của dân tộc

Trận tiến công cứ điểm đồi A1 là một trong những trận đánh oanh liệt nhất của quân và dân ta trong Chiến dịch Điện Biên Phủ. Trong 39 ngày đêm chiến đấu ngoan cường, sáng 7/5/1954, quân ta đã làm chủ hoàn toàn cứ điểm A1, mở đường cho đợt tổng công kích cuối cùng vào sở chỉ huy Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ của thực dân Pháp để giành thắng lợi hoàn toàn. 

Chứng tích hào hùng lưu dấu thời gian

Khi ghé thăm Đồi A1 bất kỳ du khách trong nước, quốc tế đều bất ngờ về không khí tại mảnh đất từng một thời khói lửa, thế hệ ông cha ta đã hy sinh xương máu bảo vệ từng tấc đất của Tổ quốc Việt Nam. 

Hồi ức lại quá khứ, trong suốt 56 ngày đêm của Chiến dịch Điện Biên Phủ, quân đội Việt Nam đã chiến đấu quả cảm 39 ngày đêm trên ngọn đồi nổi tiếng này - chứng tích hào hùng của dân tộc. 

Đồi A1 là điểm trên cao sau cùng trực tiếp bao bọc, che chở cho Sở chỉ huy quân xâm lược Pháp và nó được ví như "chìa khóa" chủ chốt của tất cả tập đoàn lớn cứ điểm trên Điện Biên Phủ. Từ A1 có thể nhìn toàn cảnh thành phố Điện Biên, các ngọn đồi khác như D1, C2, C3, E 1, E2, hầm chỉ huy tướng Đờ Cát, sân bay Mường Thanh, cánh đồng A1, nghĩa trang A1. Đối với đoàn quân của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, đó quả thực là một thế trận khó tấn công nhất.

Đồi A1 cao 32m, rộng 82.000m2, nơi đây đã diễn ra cuộc giao tranh ác liệt nhất giữa Quân đội Việt Nam và thực dân Pháp vào năm 1954. Đã có hơn 2.000 chiến sĩ, cán bộ của ta anh dũng hy sinh. Quân ta đã giành chiến thắng và làm chủ hoàn toàn cứ điểm A1 vào 4 giờ sáng ngày 7/5/1954, mở cửa cho quân ta tiến thẳng vào trọng tâm của tập đoàn lớn cứ điểm Điện Biên Phủ.

Đồi A1 là một trong những di tích lịch sử nổi tiếng nhất, thu hút cả người dân địa phương và khách du lịch. Đồi A1 sở hữu ba tuyến phòng thủ. Con đường thứ nhất kéo dài từ lô cốt Cây Đa, bảo vệ đường lên đỉnh đồi, hiện là con đường chính dẫn lên đỉnh đồi A1. Tuyến thứ hai dành cho các cuộc tấn công phản công và tuyến cuối cùng là một loại boongke ngầm trên đỉnh đồi.

Trong kháng chiến, Đồi A1 đóng vai trò quan trọng trong việc chi phối toàn bộ trận Điện Biên Phủ. Du khách có thể dễ dàng nhận ra một hố khổng lồ trên đỉnh đồi A1 - kết quả của một vụ nổ khối bộc phá gần 1000 kg trong trận Điện Biên Phủ. Hố này đã trở thành một trong những điểm du lịch hấp dẫn nhất của tỉnh Điện Biên.

Ngày nay, có một lối đi bằng đá dẫn lên đỉnh đồi, từ đó người ta vẫn có thể nhìn thấy chiến hào tiếp tế của quân đội Pháp bên cạnh hàng rào thép gai phủ đầy lá khô. Quân và dân ta đã chiến đấu cả ngày lẫn đêm. Có lúc không còn gì ăn nhưng vẫn quyết tâm đánh giặc, giành từng mét đất trên đồi A1. Các chiến sĩ ta đã xây dựng một hệ thống công sự từ Tà Lèng lên đồi. Đỉnh đồi bây giờ là một "bảo tàng ngoài trời" lưu lại những dấu vết của trận chiến. 

Trong cuộc chiến, để đánh chiếm đồi A1, đoàn quân của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã triển khai một sáng kiến thông minh và táo bạo. Chúng ta đào hầm đặt cả tấn thuốc nổ để nổ hầm chỉ huy. 25 người lính được giao nhiệm vụ đào đường hầm và sau 15 ngày đã đào được 47m đường hầm. 

Đúng 20 giờ 30, ngày 6/5/1954, các chiến sĩ ta nhận được lệnh cho nổ tung đường hầm. Vụ nổ làm rung chuyển ngọn đồi, giết chết một đại đội địch và làm kinh hoàng tất cả những người đang ẩn náu trong boongke. Chớp thời cơ, quân ta chiếm đồi. Tổng cộng tiêu diệt 850 tên địch, loại 4 tiểu đoàn thiện chiến của thực dân Pháp.

Điểm đến không thể bỏ qua của du khách

Trong những năm qua, Đồi A1 nói riêng và quần thể di tích lịch sử Chiến trường Điện Biên Phủ luôn được chính quyền cũng như người dân địa phương tỉnh Điện Biên quan tâm, chú ý giữ gìn và bảo đảm toàn vẹn. Không dừng lại ở đó, bên cạnh việc bảo tồn di tích lịch sử tỉnh Điện Biên còn nâng tầm phát triển du lịch để trở thành một điểm đến nổi bật không thể bỏ qua trong hành trình tham quan của cộng đồng du lịch.

Số lượng khách du lịch hằng năm đến Điện Biên để tham quan quần thể di tích mặt trận Điện Biên Phủ ngày một tăng lên. Rất nhiều điểm di tích nổi trội ở đây đã được chính quyền, tổ chức, huy động góp vốn đầu tư nhằm phục dựng, tôn tạo, gắn liền cùng với việc phát huy, khai thác du lịch, đóng góp một phần thu hút du khách đến đây. 

Để có thể nâng tầm phát triển Điện Biên thành một trọng điểm du lịch của khu vực Tây Bắc nói riêng và toàn quốc nói chung, tỉnh Điện Biên luôn đưa ra giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa xưa và quần thể di tích Chiến trường Điện Biên Phủ nói riêng. 

Để thực hiện những cam kết trong việc tôn tạo và phát huy di tích du lịch nói trên, trong năm 2019, tỉnh Điện Biên đã tu bổ một số trong những điểm di tích như: di tích Trung tâm tập đoàn lớn cứ điểm Điện Biên Phủ, Trận địa pháo H6 và 105, Trung tâm Văn hóa cổ truyền Cựu binh sĩ tại đồi E, đường kéo pháo… Tất cả đều nhằm đến mục tiêu đáp ứng phục vụ nhu cầu khách du lịch và đóng góp một phần tuyên truyền rộng rãi về ý nghĩa lịch sử đặc biệt của Chiến thắng Điện Biên Phủ.