Con người đang tự đẩy mình rơi "vòng xoáy tự hủy diệt"

Đây là kết luận được Văn phòng Liên hợp quốc (LHQ) về giảm thiểu rủi ro thiên tai (UNDRR) đưa ra trong Báo cáo đánh giá toàn cầu 2022, công bố 2 năm 1 lần. 

Theo báo cáo được đưa ra ngày 25/4, UNDRR cho biết trong 2 thập niên qua, mỗi năm thế giới ghi nhận từ 350-500 thảm họa thiên tai từ mức trung bình cho đến nghiêm trọng. Con số này nhiều gấp 5 lần so với mức trung bình trong 30 năm trước. 

Tần suất và mức độ xảy ra thảm họa trong 5 năm qua đã cướp đi sinh mạng và ảnh hưởng đến nhiều người hơn so với 5 năm trước đó và có thể đẩy thêm 100 triệu người rơi vào cảnh đói nghèo vào năm 2030, trong đó có 37,6 triệu người rơi vào cảnh nghèo cùng cực. 

UNDRR nêu rõ trong bối cảnh biến đổi khí hậu, các thảm họa do hạn hán, nhiệt độ cực đoan và lũ lụt kinh hoàng có thể xảy ra với tần suất cao hơn trong tương lai. 

Tuy nhiên, các chính phủ đã đánh giá thấp tác động thực sự của các thảm họa này đối với sinh mạng, sinh kế của con người. UNDRR khẳng định một trong những nguyên nhân chính dẫn tới việc gia tăng mạnh các thảm họa trên toàn cầu là do những nhận thức sai lầm của con người về các nguy cơ. 

Điều này kéo theo các quyết định về chính sách, tài chính và phát triển, làm tăng thêm rủi ro và đẩy con người đối mặt với nguy hiểm. 

Phó Tổng thư ký LHQ Amina Mohammed khẳng định "con người đang tự đặt mình vào vòng xoáy của tự hủy diệt" và việc bỏ qua các nguy cơ đang phải trả giá đắt. 

Thống kê cho thấy thảm họa thiên tai trên thế giới đã "thổi bay" 170 tỷ USD mỗi năm trong suốt 10 năm qua. Thiệt hại chủ yếu xảy ra ở các nước có thu nhập thấp hơn, trung bình mỗi năm mất 1% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP), cao hơn nhiều so với mức chỉ 0,1-0,2% mà các nước giàu hơn phải gánh chịu. 

Báo cáo của UNDRR cho thấy, khu vực châu Á và Thái Bình Dương chịu thiệt hại kinh tế lớn nhất và mức thiệt hại sẽ tỷ lệ thuận với tần suất xảy ra thiên tai. Đơn cử như tại Philippines, hàng triệu người vẫn đang phải chật vật khôi phục lại cuộc sống sau khi bão Rai đổ vào nước này hồi tháng 12/2021, cướp đi sinh mạng của hơn 300 người và làm hàng trăm nghìn người phải rời bỏ nhà cửa đi lánh nạn, gây thiệt hại khoảng 500 triệu USD. 

Đáng lưu ý, hầu hết các tổn thất liên quan đến thiên tai không được các công ty bảo hiểm chi trả. Kể từ năm 1980, chỉ có khoảng 40% thiệt hại do thiên tai gây ra được bảo hiểm chi trả trên toàn cầu, song con số này ở các nước đang phát triển chưa đầy 10%. 

Chính do đó, người đứng đầu UNDRR Mami Mizutori nêu rõ thảm họa hoàn toàn có thể ngăn chặn được nếu các nước đầu tư thời gian và nguồn lực để hiểu và giảm thiểu rủi ro. Theo bà, rõ ràng việc ngăn chặn sẽ ít gây ra thiệt hại hơn là khi thảm họa xảy ra và phải khắc phục.