Khoảng thời gian trước, sau khi báo chí liên tục phản ánh và đưa tin cảnh báo về các tour du lịch miễn phí – một hình thức lừa đảo, nhiều địa phương đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân nâng cao cảnh giác với chiêu trò này. Tuy nhiên, sau một thời gian tạm lắng, gần đây tình trạng này tiếp tục tái diễn. Nạn nhân chủ yếu vẫn là người cao tuổi, những người về hưu, vốn dễ bị lôi kéo và tiếp tục "sập bẫy".
Mời đi tham quan miễn phí rồi bán sữa, bán thuốc
Chị Nguyễn Thị Nhân, ở xã Thanh Nho, huyện Thanh Chương (Nghệ An) cho biết, gần đây mẹ chị là bà Trần Thị Xuân mang về 6 hộp sữa bột có nhãn hiệu lạ sau một chuyến du lịch "0 đồng".
"Khi tôi hỏi, mẹ khăng khăng nói đó là quà tặng của đơn vị tổ chức chuyến đi. Làm gì có ai tặng tới 6 hộp sữa như vậy? Mẹ sợ con cái phê bình nên mới nói thế. Tôi đoán bà đã phải chi mấy triệu đồng để mua số sữa này. Nếu là sữa có thương hiệu thì không nói, nhưng loại này mang tên rất lạ, không rõ có ảnh hưởng gì đến sức khỏe không. Chúng tôi khuyên bà bỏ đi, đừng dùng nữa, nhưng bà tiếc tiền và vẫn pha uống. Góp ý không được, nên con cái càng thêm lo lắng", chị Nhân chia sẻ.
Người cao tuổi ở xã Thanh An (huyện Thanh Chương) lên ô tô tham gia chuyến tham quan trải nghiệm miễn phí vào ngày 9/10 vừa qua. (Ảnh: Lê Hà).
Đáng nói, đây không phải lần đầu bà Trần Thị Xuân tham gia các chuyến du lịch "0 đồng" và mua sắm những món đồ không rõ nguồn gốc. Trước đó, bà từng chi 3,8 triệu đồng để mua một bộ nồi "nhập khẩu" được quảng cáo là chất lượng cao từ chương trình tư vấn của đơn vị tổ chức. Ban đầu, bà rất hào hứng, cho rằng mình đã mua được sản phẩm tốt với giá hời. Thế nhưng, chỉ sau vài lần sử dụng, bộ nồi bị hoen rỉ, bong tróc lớp phủ ở đáy, buộc bà phải vứt bỏ.
Tương tự, trường hợp của ông Nguyễn Văn Bình (75 tuổi), bố anh Nguyễn Văn Lâm ở xã Thanh An, huyện Thanh Chương, cũng phản ánh tình trạng lừa đảo qua các chuyến du lịch "0 đồng". Ông Bình nhận lời mời từ một nhóm người tự xưng là nhân viên của một trung tâm chăm sóc sức khỏe (có trụ sở tại Hà Nội), tham gia chuyến tham quan miễn phí tại huyện Đô Lương (Nghệ An).
Trên giấy mời, ông Nguyễn Văn Bình được thông báo rằng chuyến du lịch "0 đồng" sẽ miễn phí đưa đón, ăn uống, kiểm tra sức khỏe, tư vấn bởi các chuyên gia và một hộp viên bổ mắt làm quà tặng. Đúng theo lịch hẹn, ông Bình cùng một số người cao tuổi trong xã lên ô tô chờ sẵn để bắt đầu chuyến đi.
Tại điểm đến, cả đoàn được kiểm tra sức khỏe, đo huyết áp, làm test nhanh đường huyết và trải nghiệm các dịch vụ như massage vai gáy, kích thích máu lên não, cùng các liệu pháp chăm sóc sức khỏe khác. Đặc biệt, một nhân viên đã "chẩn đoán" đúng những vấn đề sức khỏe mà ông Bình đang gặp phải như mất ngủ, đau nhức xương khớp và ăn uống kém. Điều này khiến ông càng thêm tin tưởng vào lời tư vấn và sản phẩm mà đoàn tổ chức quảng bá.
Bộ sản phẩm chăm sóc sức khỏe mà ông Bình mua có giá 3,6 triệu đồng.
Sau khi nhân viên giới thiệu một bộ sản phẩm chăm sóc sức khỏe bao gồm 1 hộp sữa bột, 2 hộp omega, 1 hộp sâm nhung bổ thận, 2 hộp philatop và 2 hộp thuốc bổ não, họ khẳng định rằng sản phẩm sẽ giúp cải thiện rõ rệt tình trạng sức khỏe của ông Nguyễn Văn Bình. Bộ sản phẩm được niêm yết giá gần 5 triệu đồng, nhưng do đang trong chương trình khuyến mãi, ông chỉ phải trả 3,6 triệu đồng. Cảm thấy mức giá hợp lý, đặc biệt khi thấy nhiều người khác cũng mua, ông Bình quyết định "đầu tư" để chăm sóc sức khỏe.
Tuy nhiên, khi mang túi sản phẩm về nhà, con trai ông Bình kiểm tra thông tin trên mạng và không khỏi hoang mang khi phát hiện sự thật phũ phàng. Hộp sữa bột trong bộ sản phẩm chỉ có giá 450.000 đồng, hộp thuốc bổ não vỏn vẹn 50.000 đồng. Các sản phẩm còn lại như sâm nhung bổ thận, omega hay philatop đều không có thông tin đáng tin cậy về nguồn gốc hoặc thương hiệu. Những lời quảng cáo "có cánh" từ nhân viên bán hàng nhanh chóng trở thành nỗi thất vọng lớn đối với gia đình ông Bình.
Người dân cần nâng cao cảnh giác
Theo Công an xã Thanh Hương (huyện Thanh Chương), vào ngày 9/12, một nhóm người lạ tự xưng là nhân viên của một trung tâm chăm sóc sức khỏe có trụ sở tại Hà Nội đã đến địa phương, mời các cụ già tham gia chuyến du lịch trải nghiệm miễn phí vào sáng hôm sau.
Nhận thấy dấu hiệu bất thường, lực lượng công an đã khẩn trương đến từng nhà trong đêm, vận động và thuyết phục các cụ không tham gia để tránh bị lôi kéo, mua phải những sản phẩm không rõ nguồn gốc với giá cao.
Rạng sáng 10/12, Công an xã Thanh Hương đã có mặt tại điểm tập kết, vận động và thuyết phục các cụ cao tuổi quay về. (Ảnh: Tư Hoàng).
Khoảng 4h30 sáng 10/12, 10 cụ già được người thân chở đến điểm hẹn do nhóm người lạ sắp xếp. Trong số đó, có một cụ ông ngoài 70 tuổi từng tham gia một chương trình "du lịch miễn phí" trước đây và mua một số sản phẩm với giá 1,5 triệu đồng. Tuy nhiên, các hộp thuốc mà cụ mua đều ghi chữ nước ngoài, không rõ công dụng hay nguồn gốc, khiến cụ lo ngại và không dám sử dụng.
Nhờ sự vận động kịp thời của lực lượng công an xã và việc xe đưa đón không xuất hiện như đã hẹn, các cụ đã đồng ý quay về nhà. "Chúng tôi đã làm việc suốt đêm để vận động và thuyết phục người dân không tham gia, tránh bị lừa đảo", Trung tá Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng Công an xã Thanh Hương, cho biết.
Trao đổi với phóng viên, chị Nguyễn Thị Nhân, có mẹ từng hai lần tham gia các chương trình "du lịch 0 đồng" và đều bỏ tiền mua những sản phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc cho biết, dù gia đình nhiều lần khuyên nhủ, việc thuyết phục các cụ không tham gia các chương trình này là điều vô cùng khó khăn.
"Chúng tôi luôn dặn mẹ không tham gia những chương trình như vậy để tránh bị lừa, nhưng bà không phản ứng gì. Trong khi đó, những người tổ chức lại đến tận nhà phát giấy mời, nhẹ nhàng thuyết phục lại. Vì con cái không sống cùng, chúng tôi cũng khó phát hiện và ngăn cản kịp thời", chị Nhân chia sẻ.
Chị Nhân nói thêm: "Nhiều gia đình cố gắng ngăn các cụ đi 'du lịch miễn phí' và giải thích đó là trò lừa đảo, nhưng các cụ lại giận dữ, thậm chí còn mắng rằng 'trứng đòi khôn hơn vịt'. Điều này khiến việc ngăn chặn càng thêm khó khăn".
Để bảo vệ các cụ khỏi việc bị dụ dỗ mua sản phẩm kém chất lượng và với giá cao, chị Nhân mong muốn chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, siết chặt quản lý các hoạt động hội thảo, chương trình "du lịch miễn phí" và các sự kiện tương tự. Địa phương cũng cần nghiêm cấm việc cho thuê hội trường và nhà văn hóa thôn để các đơn vị tổ chức hội thảo, giới thiệu sản phẩm và bán hàng.
Về vấn đề này, ông Trình Văn Nhã, Chủ tịch UBND huyện Thanh Chương cho biết, thời gian qua, huyện đã chỉ đạo các xã và tổ chức cơ sở thực hiện nghiêm túc các quy định liên quan đến các hoạt động lợi dụng danh nghĩa hội thảo hoặc tổ chức du lịch miễn phí để lừa đảo người già và bán các sản phẩm không rõ chất lượng với giá cao.
Địa phương cũng đã nghiêm cấm việc cho thuê hội trường và nhà văn hóa thôn để các đơn vị tổ chức hội thảo, giới thiệu sản phẩm và bán hàng.
"Những nhóm bán hàng đã thay đổi phương thức hoạt động, chuyển sang tổ chức các chuyến du lịch miễn phí, đưa các cụ ra khỏi địa bàn, rồi mới thuyết phục, dụ dỗ họ mua sản phẩm. Ngoài việc đẩy mạnh tuyên truyền đến người dân, đặc biệt là người cao tuổi, huyện yêu cầu chính quyền các địa phương tăng cường công tác nắm bắt tình hình và kịp thời ngăn chặn tình trạng này", ông Nhã cho biết thêm.
* Tên các nhân vật trong bài viết đã được thay đổi.
