“Chìa khóa” giảm cân: Dinh dưỡng cân đối và tập luyện đều đặn

Ăn quá nhiều, tiêu hao ít = thừa cân, béo phì

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết, thừa cân và béo phì là tình trạng tích tụ mỡ bất thường hoặc quá mức có nguy cơ ảnh hưởng xấu tới sức khỏe. Chỉ số khối cơ thể – BMI (Body Mass Index) là chỉ số thường được sử dụng xác định một người có thừa cân, béo phì hay không và được tính bằng cách: Lấy cân nặng (tính bằng kilogram) chia cho bình phương chiều cao (tính bằng m). Nếu chỉ số khối cơ thể ≥ 25 (kg/m2) được coi là thừa cân và ≥ 30 (kg/m2) được định nghĩa là béo phì.

Ngoài ra một chỉ số khác dùng với người Việt Nam là chỉ số vòng eo/mông. Ở nam lớn hơn 0,8 và nữ là 0,9 là đã rơi vào tình trạng thừa cân.

Nói về nguyên nhân gây thừa cân, béo phì, GS.TS Lê Thị Hương cho rằng, năng lượng ăn vào quá nhiều nhưng tiêu hao quá ít là nguyên nhân chính gây nên tình trạng này. Trước đây người dân hay quan niệm "béo" mới là "tốt", nhưng không hoàn toàn là như vậy. Khoa học đã chứng minh hậu quả nặng nề của béo phì không chỉ ảnh hưởng về ngoại hình, thẩm mỹ mà nguy hại hơn là gây nên các bệnh lý nghiêm trọng như: tăng huyết áp, đột quỵ, xơ vữa động mạch, gan nhiễm mỡ, viêm tụy cấp, cá bệnh lý hô hấp, xương khớp…

Các chuyên gia nhấn mạnh, chế độ ăn mất cân đối (nhiều đạm, ít rau xanh), không coi trọng bữa sáng, thậm chí nhịn ăn sáng; bữa trưa thì ăn qua loa và ăn rất nhiều vào bữa tối là thói quen xấu của nhiều người Việt Nam. Điều này cũng góp phần đáng kể vào việc lượng mỡ thừa tích tụ do buổi tối các hoạt động thể lực gần như không đáng kể.

“Việc ăn bữa sáng là cần thiết để nạp năng lượng cho các hoạt động của ngày mới. Theo khuyến cáo, bữa sáng phải chiếm 40% khẩu phần của cả ngày; bữa trưa 30%; bữa phụ 20% và tối giảm còn 10%”- chuyên gia dinh dưỡng chỉ rõ.

Chú ý an toàn khi giảm béo

Hiện nay có rất nhiều phương pháp giảm béo được quảng cáo, từ các loại thuốc, thực phẩm chức năng (TPCN) đến các can thiệp ngoại khoa. Đánh trúng tâm lý, nhiều người khi nghe quảng cáo giảm béo “thần tốc” giúp cơ thể thon gọn nhanh chóng thì dễ dàng tin theo. Song GS. Hương cho rằng, cơ thể chúng ta phải thông qua quá trình hấp thu, chuyển hoá, chứ không thể giảm cân “thần tốc”, mang lại hiệu quả ngay được, điều này chắc chắn tiềm ẩn tác dụng phụ.

“Có nhiều loại thuốc giảm béo cho người dùng cảm giác no, ăn ít đi, nhưng nếu dùng lâu dài sẽ ảnh hưởng đến hệ tiêu hoá. Ngoài ra có thuốc còn tác động đến nội tiết gây rối loạn nội tiết. Một số thuốc khác gây chán ăn, tiềm ẩn nguy cơ suy kiệt cơ thể. Do đó khi dùng thuốc phải tuân theo chỉ định của bác sĩ. Các biện pháp phẫu thuật ngoại khoa cũng cần phải theo chỉ định chặt chẽ mới được áp dụng” – GS. Hương khuyến cáo.

Với các loại TPCN giảm cân hiện đang được rao bán khá nhiều trên thị trường, GS. Hương tư vấn người tiêu dùng cần chú ý nguồn gốc, thành phần của sản phẩm. Đặc biệt là xem xét kỹ cơ chế giảm béo thế nào, bởi lẽ thông thường các loại sản phẩm này sẽ có biệt dược, thuốc hoặc chất làm tăng cường tiêu hao mỡ cho cơ thể. Những ai muốn dùng thuốc, TPCN giảm béo thì cần gặp bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng tư vấn trước khi quyết định sử dụng.

Các bác sĩ đã chỉ ra rằng, ngoài béo phì do bệnh lý thì những người béo phì do hành vi ăn uống hàng ngày cần giảm khẩu phần ăn, ăn uống khoa học, cân đối; đồng thời tăng cường tiêu hao năng lượng bằng hoạt động thể lực - Đó là con đường giảm cân an toàn nhất, giúp kiểm soát được cân nặng.