Địa phương bất lực
Người dân vùng cao huyện Nam Nam Giang (Quảng Nam) mỗi khi có việc cần xuống trung tâm huyện phải gọi gọi nhiều người vì sợ đường bị tắc. Câu chuyện những binh đoàn xe siêu trường, siêu trọng chạy ngày chạy đêm ở đây đã làm cho cuộc sống người dân hoàn toàn đảo lộn.
Con đường QL14D tan nát do hàng ngày phải oằn mình gánh binh đoàn xe chở quặng từ Lào quá cảnh qua cửa khẩu Nam Giang.
"Trước đây, muốn xuống trung tâm huyện làm giấy tờ đi xe mất chừng hơn 1 tiếng. Nhưng giờ thì… còn tuỳ, vì hễ xe xảy ra sự cố, nằm tràn ngang ra đường, mọi giao thông đều tắc nghẽn. Có khi, chờ cả nửa ngày còn không thông đường tuyến. Vì thế, muốn đi đâu đều lên mạng, hỏi người dân rồi mới dám di chuyển", ông Tơngol Phương bức xúc.
Được biết, tuyến đường QL14D từ xã Cà Dy (huyện Nam Giang, Quảng Nam) đi lên cửa khẩu quốc tế Nam Giang ở biên giới Việt - Lào có chiều dài khoảng 74,4 km. Sau thời gian dài phải gánh hàng trăm chuyến xe siêu tải trọng chở quặng nhôm bauxite quá cảnh qua cửa khẩu quốc tế Nam Giang khiến tuyến đường này xuống cấp nghiêm trọng.
Đường hư, ách tắc giao thông xảy ra liên miên khiến cho cuộc sống người dân vùng biên giới bị đảo lộn.
Theo ông Nguyễn Đăng Chương, Phó chủ tịch UBND huyện Nam Giang, từ cuối tháng 5/2023 đến nay, đoàn xe chở quặng nhôm bauxite từ nước bạn Lào quá cảnh Việt Nam xuất đi Trung Quốc liên tục "cày xới" càng khiến cho tuyến QL14D từ khu vực Bến Giằng (xã Cà Dy) lên cửa khẩu quốc tế Nam Giang ngày càng xuống cấp nghiêm trọng. Rất nhiều đoạn đường bề mặt nhựa bị bong tróc, trơ lớp đá dăm ngổn ngang với chi chít ổ gà, ổ voi. Việc đi lại của người dân cũng như chính quyền địa phương gặp vô vàn khó khăn.
"Lúc trước, chúng tôi muốn đi về các xã biên giới mất chừng hơn 1 tiếng đồng hồ. Tuy nhiên, khi đường bị băm nát thì mất hơn 3 tiếng. Có khi đoàn xe gặp sự cố phải chờ cả nửa ngày. Rất bất tiện. Chính quyền dù biết đó, nhưng cũng đành chịu. Vì việc này thuộc thẩm quyền của Bộ Giao thông Vận tải", ông Chương nói.
Tại khu vực trung tâm xã Chà Vàl (huyện Nam Giang) và nhiều đoạn khác, hàng loạt "ổ voi" xuất hiện chiếm cả bề ngang mặt đường, nước đọng thành ao sâu hoắm khiến xe tải và container rất vất vả để né nhau. Ngoài ra, tuyến QL14D có rất nhiều đèo quanh co, dốc cao với nhiều khúc cua gấp và vực sâu hiểm trở.
Ông Bhnước Ngân (xã Chaval, huyện Nam Giang) cho biết, bà con nơi đây rất mệt mỏi với tình trạng này. "Nắng thì bụi trắng trời, mang cái áo đen thành áo trắng. Trời mưa lầy lội, trượt đá… Chỉ cần thấy đoàn xe chạy, người dân phải ép sát vào lề, không dám chạy vì đường hẹp, lại xấu, rất dễ xảy ra tai nạn", ông Ngân nói.
Ông Tơ Đêl Sơn, Chủ tịch UBND xã Chà Vàl, cho hay tuyến QL14D khá nhỏ, hư hỏng nặng, trong khi thời gian qua đoàn xe chở quặng nhôm bauxite có tải trọng khoảng 30 tấn quá cảnh qua cửa khẩu lưu thông liên tục khiến tuyến đường bị xuống cấp nghiêm trọng, người dân phải đối mặt với nguy cơ tai nạn giao thông.
UBND huyện Nam Giang cho hay, đây là đường quốc lộ nên thẩm quyền xử lý thuộc về Bộ GTVT .
"Từ khi xe chở quặng nhôm bauxite quá cảnh qua cửa khẩu quốc tế Nam Giang tai nạn giao thông trên địa bàn xã liên tục tăng. Điều người dân bức xúc không chỉ là đường sá hư hỏng mà vì các phương tiện lưu thông xuyên đêm, gây tiếng ồn lớn khiến họ không thể an giấc. Việc tuyến đường xuống cấp nghiêm trọng như hiện nay ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động giao thông vận tải giữa hai nước Việt - Lào, cũng như việc đi lại của người dân các xã vùng cao, vùng biên giới", ông Tơ Đêl Sơn cho hay.
Khó giải quyết!
Lãnh đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Nam Giang cho biết, tính từ đầu năm đến ngày 30/11, lượt phương tiện quá cảnh qua cửa khẩu là hơn 8.200 lượt (gần 300.000 tấn, chủ yếu là quặng nhôm bauxite và một số ít bột sắn).
Được biết, tuyến đường QL14D này do Bộ Giao thông Vận tải quản lý. Trước sự xuống cấp nghiêm trọng như hiện nay UBND tỉnh Quảng Nam cũng rất lo lắng, và đã liên tục kiến nghị với Trung ương để có thể khắc phục tình trạng này. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có phương án cụ thể.
"Đường xuống cấp quá nghiêm trọng. Chỉ có xe lớn, xe 2 cầu mới có thể di chuyển trên tuyến đường này. Trường hợp nếu có một xe đầu kéo lật ngang đường là sẽ tắc cục bộ, mất rất nhiều thời gian để xử lý, ảnh hưởng đến việc vận chuyển hàng hóa.
Chưa kể các phương tiện lưu thông trên tuyến đường này đôi khi phải "mắc kẹt" luôn trên biên giới. Dù là cửa khẩu quốc tế nhưng khi chứng kiến tuyến đường này nhiều doanh nghiệp không dám chở hàng hóa qua lại", lãnh đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Nam Giang nói.
UBND tỉnh Quảng Nam đã nhiều lần kiến nghị để khắc phục tình trạng này. Tuy nhiên, vẫn còn một thời gian rất dài mới có phương án giải quyết
Ông Nguyễn Đăng Chương, Phó chủ tịch UBND huyện Nam Giang cho biết, tuyến QL14D lên cửa khẩu quốc tế Nam Giang là tuyến đường huyết mạch lên 8 xã vùng cao của huyện và tuyến thông thương giữa các nước Việt Nam, Lào, Thái Lan. Việc tuyến đường hư hỏng, xuống cấp cũng là một nguyên nhân gây hạn chế trong thu hút các doanh nghiệp và nhà đầu tư vận chuyển hàng hóa.
"Chính quyền địa phương mong muốn UBND tỉnh kiến nghị với Trung ương sớm có cơ chế đầu tư, sửa chữa, nâng cấp lại tuyến đường này", ông Chương nói.
Trao đổi về vấn đề này, ông Trần Ngọc Thanh, Phó giám đốc Sở Giao thông Vận tải Quảng Nam cho biết, hiện nay, lưu lượng xe chở hàng hóa qua cửa khẩu quốc tế Nam Giang về cảng Đà Nẵng, cảng Chân Mây (Thừa Thiên - Huế) ngày càng nhiều và có xu hướng tăng cao. Trong khi đó, tuyến QL14D được xây dựng từ năm 2002, với quy chuẩn đường cấp thấp nhưng phải gánh những đoàn xe tải trọng nặng khiến ngày càng xuống cấp.
"Từ đầu tháng 8/2023 đến nay, đoàn xe chở quặng nhôm bauxite từ nước bạn Lào quá cảnh Việt Nam với số lượng mỗi ngày hơn 200 lượt qua lại khiến tuyến đường này bị xuống cấp nghiêm trọng. Sở cũng đau đầu vì tuyến quốc lộ này, khó khăn vô cùng", ông Thanh nói.
Cũng theo ông Thanh, với lưu lượng xe tải tăng cao và duy trì ở mức như hiện nay thì QL14D không bảo đảm an toàn khi lưu thông. Kết cấu mặt đường không đáp ứng được trọng tải và lưu lượng xe nên tình trạng ùn tắc giao thông liên tục xảy ra đã gây khó khăn cho các phương tiện và ảnh hưởng đến mọi mặt đời sống người dân trong khu vực. Vì vậy, tuyến đường này cần phải được sửa chữa, cải tạo để đảm bảo an toàn giao thông.
Để giải quyết tình trạng này, UBND tỉnh Quảng Nam đã có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ, Văn phòng Chính phủ, Bộ Giao thông Vận tải… báo cáo kết quả nghiên cứu các phương án mở rộng, nâng cấp tuyến QL14D trên địa bàn tỉnh. Theo đó, UBND tỉnh đề nghị xem xét, bố trí nguồn vốn đầu tư công giai đoạn 2020 - 2025 và 2026 - 2030 để mở rộng, nâng cấp QL14D nhằm giải quyết nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh tại địa phương.
Trong trường hợp này, UBND tỉnh Quảng Nam kiến nghị đầu tư theo 2 giai đoạn. Cụ thể, giai đoạn 1, từ nay đến năm 2025, đầu tư mở rộng các đoạn hiện có tiêu chuẩn kỹ thuật thấp và nâng cấp một số đoạn xuống cấp, với tổng mức đầu tư khoảng 730,3 tỉ đồng. Giai đoạn 2 (2026 - 2030), đầu tư mở rộng toàn tuyến theo quy hoạch được duyệt và tiêu chuẩn hiện hành, đảm bảo xe container vận tải đi lại thuận lợi, an toàn với tổng mức đầu tư khoảng 2.000 tỉ đồng.
Mới đây, Bộ GTVT đã có công văn gửi Cục Đường bộ Việt Nam về việc bổ sung danh mục công trình chuẩn bị đầu tư cho kế hoạch bảo trì hệ thống quốc lộ năm 2024. Theo đó, Bộ GTVT đã chấp thuận kiến nghị bố trí 145 tỉ đồng trong kế hoạch bảo trì năm 2024 để sửa chữa, mở rộng nền, mặt đường và cải thiện đường cong nằm bán kính nhỏ.
Một số hình ảnh về thực trạng xuống cấp tại tuyến đường:
Tuyến đường xuống cấp nghiêm trọng.
Phương tiện ngày đêm "cày nát" con đường.
Mặt đường gồ ghề, xuống cấp.
Những vũng nước lớn xuất hiện trên mặt đường.
Người dân nơm nớp lo sợ khi đi trên tuyến đường này.
Người dân gặp khó khi lưu thông trên tuyến đường.
