Trước đó, ngày 14/10/2016, hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm của Bộ Y tế đã ghi nhận 1 trường hợp trẻ 4 tháng tuổi sinh sống tại huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk có triệu chứng dị tật bẩm sinh nghi mắc chứng đầu nhỏ.
Ngay sau khi nhận được thông báo này, Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư đã làm 5 xét nghiệm các mẫu máu của bà mẹ và bé gái này, kết quả đều dương tính với vi rút Zika. Các mẫu bệnh phẩm của mẹ và bé tiếp tục được gửi đến xét nghiệm tại phòng xét nghiệm của đại học Nagasaki Nhật Bản tiến hành các xét nghiệm vi rút học.
Mẫu huyết thanh của những người sống cùng nhà (bố, bà, cậu và chị nuôi của trẻ), những trường hợp khác sống không cùng nhà có kết quả xét nghiệm âm tính.
“Kết quả xét nghiệm cho thấy đây là trường hợp trẻ có triệu chứng dị tật bẩm sinh mắc chứng đầu nhỏ có nhiều khả năng nghi liên quan đến vi rút Zika và cũng là trường hợp đầu tiên ở Việt Nam”, PGS.TS Trần Đắc Phu- Cục trưởng Cục Y tế dự phòng- Bộ Y tế nói.
Theo điều tra dịch tễ, người mẹ 23 tuổi (trú tại huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk) trong quá trình mang thai có bị sốt, nổi ban khi được 3 tháng và khi sinh con ra thấy đầu nhỏ, khác những đứa trẻ bình thường. Chưa phát hiện các yếu tố có thể gây dị tật đầu nhỏ cho bé từ người mẹ như nhiễm khuẩn, tiếp xúc hóa chất độc hại, hút thuốc lá, nghiện rượu bia.
TS Phu cho biết thêm, khi tiếp nhận thông tin ca bệnh và tiến hành điều tra, nhiều nguyên nhân về hội chứng đầu nhỏ của cháu bé này cũng được đặt ra. Do có nhiều nguyên nhân gây dị tật đầu nhỏ ở thai nhi với các vi rút khác nhau như sởi, rubella, nhiễm độc hóa chất…. Tuy nhiên, các nguyên nhân này đã được loại trừ và kết quả xét nghiệm của Nhật Bản đã khẳng định bệnh nhi mắc Zika.
Em bé 4 tháng tuổi ở Đắc Lắc là trẻ nhỏ đầu tiên tại Việt Nam nghi ngờ mắc hội chứng đầu nhỏ do vi rút Zika
Liên quan đến dịch bệnh do vi rút Zika, TS Trần Đắc Phu bày tỏ quan ngại: “Dịch bệnh Zika bùng phát, lo nhất là các thai phụ. Các bà mẹ không nên hoang mang nhưng phải biết cách chủ động phòng bệnh. Các biện pháp diệt bọ gậy, lăng quăng vẫn được đẩy mạnh nhưng không thể đảm bảo không có con muỗi nào, vì thế quan trọng nhất vẫn là phòng bệnh cá nhân: mặc áo dài tay, xoa kem chống muỗi, ngủ màn ngay cả vào ban ngày…”.
TS Phu cũng trấn an người dân không phải trường hợp thai phụ nào nhiễm Zika cũng gây ra hội chứng đầu nhỏ cho thai nhi. Tỷ lệ bà mẹ mang thai mắc Zika có con mắc hội chứng này rất thấp, 1-10% sinh con mắc dị tật chứng đầu nhỏ.
Liên quan đến dịch bệnh do vi rút Zika, đến nay, cả nước ghi nhận 9 trường hợp nhiễm virus Zika, trong đó TP Hồ Chí Minh nhiều nhất với 5 ca, các tỉnh Phú Yên, Khánh Hòa, Bình Dương, Long An mỗi nơi một bệnh nhân. Theo đó, Bộ Y tế đã nâng mức cảnh báo đối với dịch bệnh virus Zika và đưa vào hoạt động Văn phòng đáp ứng khẩn cấp (EOC) tại Viện vệ sinh dịch tễ Trung ương.
Được biết, hiện tại TP Hồ Chí Minh và Bình Dương là hai địa phương đã công bố dịch bệnh do vi rút Zika trên quy mô xã, phường.
- Phụ nữ đang mang thai và dự định có thai không nên đi đến vùng dịch khi không thực sự cần thiết. Trong trường hợp phải đi đến các vùng có dịch, cần tìm hiểu kỹ các thông tin về dịch bệnh và các điều kiện chăm sóc y tế, đồng thời áp dụng các biện pháp phòng chống muỗi đốt để tránh lây nhiễm vi rút Zika như sử dụng kem xua muỗi, mặc quần áo dài và ngủ màn kể cả ban ngày.
- Phụ nữ mang thai, đặc biệt có thai trong 3 tháng đầu có phát ban và có ít nhất một trong số các triệu chứng sốt, đau mỏi cơ/khớp, viêm kết mạc mắt cần đến cơ sở y tế để được khám, tư vấn kịp thời.
- Phụ nữ có thai không nên quá lo lắng, thực hiện khám thai thường xuyên, định kỳ đồng thời chỉ tiến hành xét nghiệm để phát hiện nhiễm vi rút Zika khi có triệu chứng nghi ngờ bệnh và có tư vấn, chỉ định của cơ quan y tế.
- Toàn dân tích cực tham gia chiến dịch diệt muỗi, diệt lăng quăng/bọ gậy để phòng chống bệnh do vi rút Zika, bệnh sốt xuất huyết lần 2 theo Chỉ thị của Bộ trưởng Bộ Y tế. Chủ động kiểm tra các dụng cụ chứa nước, loại bỏ các vật liệu phế thải không để cho muỗi truyền bệnh vào đẻ trứng, sinh sản và phát triển; chủ động, tích cực thực hiện các biện pháp dự phòng dịch bệnh theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
