Tác hại khôn lường của thuốc lá
Theo Thầy thuốc ưu tú, ThS.BS Quan Văn Hùng – nguyên Chủ nhiệm khoa Ung thư, Viện Y Dược học dân tộc TP. HCM, thuốc lá là sản phẩm độc hại, trong thuốc lá có chứa hơn 7.000 chất hóa học, với hơn 70 chất gây ung thư.
Sử dụng thuốc lá là nguyên nhân của hơn 25 căn bệnh nguy hiểm như ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, các bệnh tim mạch,... Khói thuốc lá không những gây ảnh hưởng đến sức khỏe cho người hút mà còn gây bệnh tật cho những người không hút thuốc nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc.
Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ nam giới hút thuốc lá cao nhất thế giới với 47,4% nam giới trưởng thành hút thuốc, tỷ lệ nữ giới hút thuốc thấp hơn, chỉ chiếm 1,4% nữ giới trưởng thành.
Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ nam giới hút thuốc lá cao nhất thế giới với 47,4%. (Ảnh minh họa).
Có khoảng 40.000 ca tử vong mỗi năm ở nước ta (hơn 100 người chết vì thuốc lá mỗi ngày). Các bệnh liên quan đến thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, nếu không có can thiệp khẩn cấp, ước tính số tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá mỗi năm sẽ tăng lên thành 70.000 người vào năm 2030.
Khi hút thuốc lá, hoặc sống chung với người hút thuốc, khói thuốc hít qua phổi ngấm vào máu, tích lũy lâu ngày trở thành điều kiện và nguyên nhân gây nên các bệnh tim mạch, viêm nhiễm đường hô hấp gây tổn thương trong lòng mạch máu. Vì vậy, người hút thuốc lá dễ bị các bệnh như: Rụng tóc, đục thủy tinh thể, da nhăn, giảm thính lực, sâu răng, ung thư da, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, loãng xương, bệnh tim mạch, vàng móng tay, ung thư cổ tử cung, tinh trùng biến dạng, bệnh vảy nến, viêm tắc mạch máu, ung thư phổi và các cơ quan khác như mũi, miệng, lưỡi, tuyến nước bọt, họng, thanh quản, thực quản, thận, dương vật, tụy...
Ngoài ra, hút thuốc lá còn làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, dễ dẫn đến vô sinh ở nam giới; tăng nguy cơ ung thư tử cung, rối loạn kinh nguyệt, ung thư vú đối với phụ nữ; dễ bị còi xương, trí tuệ chậm phát triển, suy dinh dưỡng đối với trẻ em.
Cách cai thuốc lá 4T: "Tâm an, tập dưỡng sinh, thực phẩm và thuốc"
Theo Thầy thuốc ưu tú Quan Văn Hùng, việc cai thuốc lá không chỉ tốt cho bản thân mà còn là hành động bảo vệ sức khỏe những người xung quanh, đặc biệt đối với trẻ em. Tuy nhiên, cai thuốc lá là một quá trình vô cùng khó khăn, để bỏ được thuốc lá cần có lý do và động lực, quyết tâm cai thuốc.
Việc cố gắng cắt giảm hoặc từ bỏ thuốc lá sẽ làm thiếu hụt nicotine, dẫn đến các triệu chứng cai thuốc ảnh hưởng đến cả thể chất lẫn tinh thần.
Về thể chất, cơ thể sẽ có phản ứng lại vì thiếu hụt nicotine như ho và gây mất tập trung. Về tinh thần, người hút thuốc phải đối mặt với việc từ bỏ một thói quen, dẫn đến những thay đổi rất lớn về hành vi, vì vậy người đang cai thuốc lá có thể có một số biểu hiện như cáu gắt, căng thẳng.
BS. Quan Văn Hùng chia sẻ về tác hại của thuốc lá, hướng dẫn cách cai thuốc lá theo phương pháp 4T: "Tâm an, thực phẩm, tập dưỡng sinh và thuốc".
Về mặt cảm xúc, người hút sẽ cảm thấy như mất đi một người bạn thân, buồn rầu, trì trệ, mau quên, không tỉnh táo, khó tập trung,... Do đó, để thành công trong quá trình bỏ thuốc lá, người hút cần phải tìm các biện pháp giải quyết triệt để các yếu tố nghiện thuốc lá kể trên.
Thầy thuốc ưu tú Quan Văn Hùng cũng cho biết, cai thuốc lá là giai đoạn mà người hút thuốc lá cần có một quyết tâm cao, tâm vững vàng để thực sự bắt đầu với cuộc chiến này. Khi đã thực sự quyết tâm, hãy chọn ngày bắt đầu hành trình cai thuốc lá.
Cần phải vượt qua tất cả cám dỗ trong quá trình cai thuốc lá. Phải có một tinh thần vững vàng để vượt qua được cám dỗ dù sẽ cảm thấy khó chịu, bứt rứt. Ngoài ra, việc hoạt động thể chất có thể làm giảm cảm giác thèm nicotine và cũng thoát khỏi một số triệu chứng nghiện thuốc.
Ngay cả việc tập thể dục nhẹ cũng rất hữu ích như đi dạo hay tập thể dục dưỡng sinh, thường xuyên massage, nghe nhạc thư giãn, học yoga hay thái cực quyền. Nếu có thể, trong vài tuần lễ đầu tiên cai thuốc, nên tránh những tình huống căng thẳng.
"Có những loại tân dược làm giảm cơn thèm thuốc lá bằng cách tác động lên các vùng của não bị ảnh hưởng bởi nicotine. Sự thay đổi này có thể làm giảm cảm giác thỏa mãn khi hút thuốc. Các loại thuốc khác có thể giúp làm giảm các triệu chứng phiền toái khi cai nghiện như chứng trầm cảm hay mất khả năng tập trung. Vì vậy, để dễ dàng cai thuốc lá mà không cần sử dụng các sản phẩm chứa nicotine, nên xin đơn thuốc từ bác sĩ", BS. Quan Văn Hùng đưa ra lời khuyên.
Về chế độ dinh dưỡng, nên ăn nhiều trái cây và rau xanh, những sản phẩm từ sữa có hàm lượng chất béo thấp. Không nên cố gắng ăn kiêng trong quá trình cai thuốc, vì quá nhiều nguyên tắc khắt khe sẽ gây phản tác dụng.
