"Tốt nhất chỉ xét tuyển sớm với những ngành đặc thù, trọng yếu"
Tại Hội nghị giáo dục đại học do Bộ GD&ĐT tổ chức hôm nay (9/8), góp ý về công tác tuyển sinh, PGS.TS Trần Thiên Phúc - Phó hiệu trưởng Trường Đại học Bách Khoa, Đại học Quốc gia TPHCM kiến nghị xem xét bỏ phương thức tuyển sinh sớm/xét tuyển sớm.
Lý giải về kiến nghị này, ông Phúc cho rằng: "Khi xét tuyển sớm, các học sinh vẫn chưa hoàn thành chương trình đào tạo THPT. Chưa kể, một số tư vấn viên trong thời gian vừa qua khi tư vấn tuyển sinh đã đề nghị hoặc yêu cầu các học sinh phải đăng ký các nguyện vọng xét tuyển sinh sớm lên đầu. Việc này là không đúng nhưng họ đã âm thầm làm như vậy. Tôi cho rằng như vậy sẽ thiếu sự công bằng, làm mất cơ hội của thí sinh".
Phó hiệu trưởng Trường Đại học Bách Khoa, Đại học Quốc gia TPHCM cũng cho rằng, việc đưa ra nhiều phương thức xét tuyển rồi chia phần trăm khác nhau cho từng phương thức là không có cơ sở, gây mất công bằng cho thí sinh xét tuyển ở các phương thức khác nhau.
Hiện có 20 phương thức xét tuyển đang được áp dụng. Ảnh minh hoạ
Theo PGS.TS Lê Thành Bắc - Phó Giám đốc Đại học Đà Nẵng: "Đa phần học sinh khi đã trúng tuyển sớm gần như không tập trung hết khả năng để thi tốt nghiệp THPT vì các em chỉ cần đỗ tốt nghiệp, không cần đạt điểm cao".
Phó Giám đốc Đại học Đà Nẵng cho rằng, tỷ lệ ảo của phương thức xét tuyển sớm những năm vừa qua ở mức rất cao, khoảng 200-300%. Khi xét tuyển sớm, dữ liệu về khu vực ưu tiên, đối tượng ưu tiên chưa có nên khi hậu kiểm phát hiện có nhiều sai sót. Do vậy, từ năm 2025, Bộ GD&ĐT nên có quy định "chỉ được công bố trúng tuyển sau khi thí sinh hoàn thành kỳ thi tốt nghiệp THPT".
Đồng quan điểm, PGS.TS Nguyễn Hữu Công - Phó Giám đốc Đại học Thái Nguyên, từ năm 2025, cần xem xét lại phương thức xét tuyển sớm, đồng thời nên hạn chế phương thức này, tốt nhất chỉ xét tuyển sớm với những ngành đặc thù, trọng yếu.
Sẽ cân nhắc để đưa vào định hướng công tác tuyển sinh đại học năm sau
Về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn cho rằng, xét tuyển sớm có ưu điểm và nhược điểm. Về ưu điểm, xét tuyển sớm giúp các trường chủ động hơn, giảm tải áp lực cho cả thí sinh và cho các trường.
Ngược lại, phương thức này cũng tạo tâm lý lo lắng cho thí sinh bởi khi thấy bạn bè xét tuyển sớm mình cũng phải lo xét tuyển sớm. Chẳng những vậy, những thí sinh trúng tuyển xét tuyển sớm cũng xuất hiện tư tưởng chủ quan, xao nhãng trong học tập.
Với cơ sở giáo dục, xét tuyển sớm làm tăng lượng thí sinh ảo, các trường khó dự báo tỷ lệ nhập học. Đặc biệt, xét tuyển sớm cũng dẫn đến thiếu công bằng trong tuyển sinh. Khi tăng chỉ tiêu xét tuyển sớm, các trường sẽ giảm chỉ tiêu từ điểm thi tốt nghiệp THPT.
Điều này khiến điểm chuẩn của phương thức xét kết quả thi tốt nghiệp THPT tăng lên và làm hạn chế cơ hội cho những thí sinh xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp. Đáng lưu ý, hiện tượng thiếu công bằng này không phải chỉ xuất hiện ở một trường mà rất nhiều trường.
Theo Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn, nếu xét tuyển sớm nếu dành cho tuyển thẳng, thí sinh rất tài năng, năng khiếu hay trường có thể nhận thoải mái mà không lo chỉ tiêu thì rất tốt. Nhưng nếu không kiểm soát được chỉ tiêu, sẽ dẫn đến mất công bằng.
Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cũng cho rằng, việc xét tuyển sớm có những tác động tiêu cực đối với giáo dục phổ thông ở những giai đoạn cuối cùng của cấp học này. Do đó, thời gian tới cần phải xem xét. Bởi các học sinh khi đã đủ điều kiện trúng tuyển đại học theo phương thức xét tuyển sớm sẽ không học nữa. Điều đó rất tai hại.
"Các trường chỉ yên tâm cho số thí sinh sẽ vào trường mình, số còn lại để tuyển sinh sẽ rất ít, do đó điểm chuẩn sẽ rất cao, tạo ra sự bất công bằng trong cơ hội được vào các trường đại học top. Về việc này, phía Bộ GD&ĐT sẽ cân nhắc để đưa vào trong định hướng công tác tuyển sinh đại học của năm sau"- Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cho biết.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng lưu ý các trường không nên có quá nhiều các phương thức xét tuyển. Càng đơn giản càng tốt, thuận cho học sinh, cho xã hội. Các đại học tự chủ có tự chủ cao trong vấn đề tuyển sinh nhưng không có nghĩa thích làm gì thì làm. Tự chủ là tự chủ trong khuôn khổ các quy định. Về việc này, Bộ có thể gia tăng một số khung, chế tài để điều tiết tuyển sinh năm sau. Tự chủ nhưng phải đề cao trách nhiệm xã hội.
