Ngày 11/4, bài toán kiểm tra khả năng suy luận logic được chia sẻ bởi người dẫn chương trình truyền hình Kenneth Kong trên Facebook cá nhân và nhận được hơn 2.000 nghìn lượt chia sẻ. Anh cho biết đây là một bài toán lớp 5.
Bài toán không chỉ thu hút sự chú ý của cộng đồng mạng Singapore. Hiệp hội sinh viên quốc tế Australia cũng chia sẻ bài toán trên trang Facebook của hội, và nó lại được đăng tải lại trên trang reddit và Diễn đàn triết học.
Nội dung bài toán như sau:
Albert và Bernard là bạn của Cheryl và họ muốn biết ngày sinh của cô ấy. Cheryl đưa cho họ một danh sách gồm 10 ngày sinh trong đó có ngày sinh của cô.
15/5 16/5 19/5
17/6 18/6
14/7 16/7
14/8 15/8 17/8
Sau đó Cheryl nói riêng với Albert và Bernard tháng sinh và ngày sinh của cô. Cô nói với Albert tháng sinh và nói với Bernard ngày sinh.
Albert: Mình không biết ngày sinh của Cheryl nhưng mình biết là Bernard cũng không biết.
Bernard: Lúc đầu mình không biết nhưng bây giờ thì mình biết rồi.
Albert: Vậy thì mình cũng biết ngày sinh của Cheryl rồi.
Hỏi Cheryl sinh ngày nào?
Tuy nhiên, thông tin chính thức sau đó cho biết đây là một bài toán trong đề thi Olympiad Toán học Singapore và châu Á (SASMO) được tổ chức vào ngày 8/4/2015, dành cho học sinh năm thứ 3 và thứ 4 của cấp 2 Singapore – nghĩa là học sinh trong độ tuổi 14-15.
Thư gửi người quan tâm
Giám đốc điều hành SASMO – ông Henry Ong đã gửi cho tờ Mothership một bức thư làm rõ những thông tin xung quanh bài toán này kèm theo lời giải.
“Gửi những người đã quan tâm,
Chúng tôi rất biết ơn nếu các bạn có thể đăng tải phản hồi làm rõ những thông tin xung quanh “bài toán lớp 5” đang lan truyền trên mạng những ngày qua.
Chúng tôi cho rằng việc làm rõ điều này để các phụ huynh Singapore không phải lo lắng một cách không cần thiết là rất quan trọng. Bài toán được cho là toán lớp 5 được lan truyền trên mạng vào ngày 12/4 vừa qua thực ra là bài toán từ đề thi SASMO dành cho học sinh năm 3 và năm 4 bậc học cấp 2 được tổ chức vào ngày 8/4/2015 (nhìn ảnh bên dưới).
Là câu hỏi số 24 trong tổng số 25 câu hỏi, đây là một bài toán khó nhằm chọn ra những thí sinh xuất sắc nhất. Cuộc thi SASMO đặt mục tiêu chọn ra 40% học sinh xuất sắc nhất và độ khó của các câu hỏi chỉ vừa đủ để các em bộc lộ hết khả năng của mình.
Những câu hỏi kiểm tra khả năng suy luận logic này là phổ biến trong Olympiads Toán học. Năm nay, có khoảng 28.000 học sinh tới từ Singapore, Brunei, Malaysia, Indonesia, Myanmar, Việt Nam, Campuchia, Philippines, Thái Lan, Trung Quốc, Hồng Kông và Ma Cao, Bulgaria, Uzbekistan, Mông Cổ và Vương quốc Anh tham gia cuộc thi này.”
Lời giải bài toán “ngày sinh của Cheryl”
Lời giải bài toán
Trong số 10 ngày trong danh sách – từ ngày 14 đến 19, chỉ có ngày 18 và 19 là xuất hiện duy nhất một lần. Nếu ngày sinh của Cheryl là 18 hoặc 19 thì Bernard sẽ biết Cheryl sinh ngày tháng nào vì Cheryl đã nói cho Bernard ngày sinh.
Nhưng tại sao Albert lại chắc chắn Bernard không biết ngày sinh của Cheryl?
Nếu Cheryl nói cho Albert tháng sinh của mình là tháng 5 hoặc tháng 6 thì có thể ngày tháng sinh của cô là 19/5 hoặc 18/6. Điều này có nghĩa là Bernard có thể biết. Vậy việc Albert chắc chắn Bernard không biết có nghĩa là Cheryl đã nói với Albert rằng tháng sinh của cô là tháng 7 hoặc tháng 8.
Ban đầu, Bernard không biết ngày tháng sinh của Cheryl nhưng làm thế nào anh lại biết sau khi Albert nói câu đầu tiên?
Trong số 5 đáp án còn lại rơi vào tháng 7 và tháng 8, ngày 14 xuất hiện 2 lần, trong khi từ ngày 15 tới 17 chỉ xuất hiện một lần.
Nếu Cheryl nói với Bernard ngày sinh của cô là 14 thì Bernard sẽ không biết được ngày tháng sinh của Cheryl vì vẫn còn 2 khả năng xảy ra (14/7 hoặc 14/8). Nhưng Bernard lại nói rằng biết ngày tháng sinh của Cheryl nên ta loại 2 đáp án này và còn lại 3 đáp án: 16/7, 15/8 và 17/8.
Sau khi Bernard nói ra là mình biết, Albert cũng ngay lập tức biết ngày tháng sinh của Cheryl.
Nếu Cheryl nói với Albert tháng sinh của cô là tháng 8 thì Albert sẽ không thể biết được vì vẫn có 2 ngày tháng 8 (là 15/8 và 17/8).
Vì vậy, ngày tháng sinh của Cheryl chỉ có thể là 16/7.
Nguyễn Thảo(Theo Mothership)
