Những ngày cuối năm, tôi có dịp đến thăm Phòng chẩn trị y học cổ truyền ở miệt vườn vùng sông nước của huyện Kế Sách, Sóc Trăng. Bà con nơi đây quen gọi các thầy thuốc này là những "thầy lang của người nghèo".
Vui khi bà con hết bệnh
Ven hai bên đường từ xã Nhơn Mỹ về Phòng chẩn trị y học cổ truyền Xích Long Minh Đức (thuộc Chi hội châm cứu xã) ở ấp An Phú Đông, nhà nhà đang sửa soạn đón Tết. Những cây thuốc Nam thông dụng được dùng làm hàng rào, cây cảnh với nhiều hình thù ngộ nghĩnh. Chị Nguyễn Thị Kim Tuyến đang tỉa lại hàng rào bằng cây đinh lăng cho thẳng tắp, dừng tay lau mồ hôi nhỏ giọt trên má, hóm hỉnh: "Ở đây, mọi người đều biết sử dụng những cây thuốc Nam hết. Mình trồng vừa để làm cảnh vừa để trị bệnh đó. Nếu mà có nhiều thì tặng cho phòng khám cấp thuốc miễn phí cho bà con để làm phước".
Theo thói quen, tôi liếc nhìn đồng hồ: đã gần 12 giờ trưa. Tôi thầm nghĩ, chắc giờ này các anh, các chú ở phòng đã nghỉ trưa hay về nhà hết rồi, không biết "có duyên" gặp hay không? Hỏi thăm đường ở vài ngã ba, cuối cùng tôi cũng đến được phòng chẩn trị nằm ven sông về hướng chợ Kế Sách. Quả thật, ngoài sức tưởng tượng của tôi mọi người lại có mặt khá đông đủ. Mọi người đang hối hả chuyền "cây cỏ" từ dưới ghe lên vì mới đi "săn" thuốc về.
 Những thầy thuốc ở phòng chẩn trị YHCT Xích Long Minh Đức. |
Phòng chẩn trị còn khá đơn sơ vì đang mượn tạm nhà Tây lang của Thánh tịnh Cao Đài. Tuy nhiên, ấn tượng đập vào mắt tôi là 8 kệ thuốc với 160 hộc đựng 160 loại thuốc được sắp xếp ngăn nắp, sạch sẽ, có dán chữ hẳn hoi. Điều đặc biệt hơn, ở vùng sâu mà phòng thuốc có hẳn một bộ máy vi tính được nối mạng internet để tra cứu, học hỏi kinh nghiệm; theo dõi bệnh lý, ra toa thuốc cho từng người đến khám, bốc thuốc tránh nhầm lẫn. Chưa hết, phòng chẩn trị còn trang bị cả máy thanh trùng kim châm, máy ion, đèn hồng ngoại, máy xoa bóp, máy hủy kim; có phòng riêng dành cho phụ nữ khi châm cứu. Cách sắp xếp khoa học ấy ở miệt vườn như thế này, quả thật tôi chưa thấy bao giờ.
Anh Thạch Văn Tám, Thư ký phòng chẩn trị giới thiệu: "Phòng này có lâu rồi nhưng một thời gian dài không hoạt động. Thấy bà con mình còn vất vả quá, anh em bàn nhau mở lại để giúp đỡ mọi người. Khám bệnh, bốc thuốc, châm cứu hoàn toàn miễn phí, tùy lòng hảo tâm của bà con để trang trải điện đóm, trà nước. Chúng tôi đến với nhau chủ yếu bằng tấm lòng, chớ không vì tiền bạc. Có khi bỏ cả việc nhà, "móc tiền túi" để làm việc này". Hầu hết mọi người có mặt nơi đây nhà ở xa đến. Có người ở thị trấn Kế Sách, có người ở huyện Châu Thành hay xã An Mỹ, An Hiệp... Sáng sớm đã có mặt, ai lo việc nấy. Cá biệt, cô Bùi Thị Đẹp (thị trấn Kế Sách) túc trực suốt tuần, làm "công quả", phụ trách khâu châm cứu, phơi thuốc, phân loại cho vào từng hộc riêng. Cô có mặt từ khi khai trương cho đến bây giờ đã tròn năm. Nhanh nhẹn đậy tấm lưới lên thuốc phơi ngoài sân tránh gió bay, cô đưa tay giới chỉ mấy chú kế bên, thổ lộ: "Tụi tui làm hết mình để phục vụ cho bà con, giúp được gì cứ giúp, chỉ mong sao sẽ có lớp trẻ kế thừa công việc này. Tuy có cực thiệt nhưng cũng có cái vui là khi thấy bà con hết bệnh, mừng còn hơn người thân của mình hết bệnh nữa đó".
Nhờ những “ngọn lửa lòng”
Thật vậy, không những cô còn những anh, chú khác cũng có tấm lòng từ tâm, sẵn sàng "hy sinh" lợi ích cá nhân để làm việc thiện. Lương y Phạm Văn Đức ở xã Phú Tân (Châu Thành), nguyên là Phó Chủ tịch Hội Đông y, Hội Châm cứu tỉnh có cả phòng chẩn trị Đông Phương riêng khá đông khách. Hàng ngày, hai cha con anh dành trọn buổi sáng để "tiếp sức" và bồi dưỡng thêm tay nghề cho anh em thực hành theo đúng quy định của ngành y tế. Cũng nhờ đó, nhiều người đã sử dụng thành thạo các phương tiện hỗ trợ hiện đại, áp dụng vào khám bệnh, bốc thuốc cho bà con. Vừa in xong toa thuốc cho bệnh nhân, đưa qua tổ bốc thuốc, anh quay sang tôi cười, khiêm tốn cho biết: "Mọi người ở đây luôn thực hiện tốt 9 điều y huấn của Hải Thượng Lãn Ông và 7 điều nội quy của phòng chẩn trị. Tất cả đều bằng cái tâm của người thầy thuốc, không ai so đo chuyện gì cả. Có nhiều bệnh nhân ở tận Cà Mau, Hậu Giang, Rạch Giá hay Sài Gòn cũng tìm đến. Bà con đến trị bệnh bằng niềm tin vào tay nghề thì mình phải ra sức phục vụ, bà con được sớm khỏi bệnh là vui lắm rồi. Đây là công sức chung của mọi người chứ không riêng ai". Dì Trần Thị Ánh, quê ở Cà Mau, đang được châm cứu điều trị gai cột sống, nhức lưng, đau đầu gối thổ lộ: "Mới trị có 4 ngày thôi mà bây giờ hết đau rồi, các thầy chỉ châm cứu và hốt thuốc sắc cho uống. Thiệt là mát tay và rất nhiệt tình. Tui chưa thấy nơi nào được như vậy hết. Ngày mơi tui "dìa" dưới rồi, chừng nào rảnh sẽ lên tạ ơn".
Mùa xuân lại về trên khắp các nẻo đường nhưng các anh, các chú nơi đây vẫn còn dự tính cho những chuyến đi "săn thuốc" dự trữ qua Tết sẽ sử dụng mà không nghe ai bàn tán về chuyện chuẩn bị ăn Tết như thế nào. Quả thật, những "ngọn lửa lòng" ấy rất đáng trân trọng, khắc ghi.
Bài và ảnh:Phương Tâm