Công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em đạt nhiều kết quả quan trọng
Phát biểu tại Lễ phát động Tháng Hành động vì trẻ em năm 2025 với chủ đề "Ưu tiên nguồn lực hoàn thành các mục tiêu vì trẻ em" diễn ra ngày 31/5 tại Phú Thọ, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh, trẻ em là mầm xanh của đất nước, là tương lai của dân tộc. Tháng hành động vì trẻ em năm nay với chủ đề: "Ưu tiên nguồn lực hoàn thành các mục tiêu vì trẻ em" - đây không chỉ là khẩu hiệu hành động, mà còn là thông điệp xuyên suốt thể hiện cam kết mạnh mẽ của Đảng, Nhà nước và toàn thể cộng đồng đối với mục tiêu phát triển toàn diện trẻ em cả về thể chất, tinh thần, trí tuệ và nhân cách.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trò chuyện và chúc mừng trẻ em đang sinh sống tại Làng trẻ em SOS Việt Trì nhân Ngày Quốc tế Thiếu nhi 1/6.
Trong những năm qua, công tác trẻ em luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng, Nhà nước; sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả của các bộ, ngành, đoàn thể Trung ương và địa phương; cùng với sự đồng hành tích cực của các tổ chức quốc tế, trong nước, các tổ chức xã hội và cộng đồng. Nhờ đó, công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em đã đạt được nhiều kết quả quan trọng và toàn diện, nổi bật trên các lĩnh vực:
- Hệ thống chính sách, pháp luật về trẻ em tiếp tục được hoàn thiện, phù hợp với các công ước quốc tế và yêu cầu thực tiễn; nhiều chương trình, kế hoạch hành động quốc gia vì trẻ em đã và đang được triển khai đồng bộ;
- Tỷ lệ tử vong trẻ em và suy dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 tuổi giảm mạnh, vượt mức Chính phủ giao; tỷ lệ trẻ em được tiêm chủng đầy đủ, được tiếp cận dịch vụ y tế cơ bản ngày càng tăng. Các mô hình chăm sóc sức khỏe thân thiện với trẻ em, khám sức khỏe định kỳ, y tế học đường, sàng lọc dị tật bẩm sinh, tư vấn sức khỏe tâm thần cho trẻ em bước đầu đạt kết quả tích cực.
- Chất lượng giáo dục mầm non và phổ thông cơ sở từng bước được nâng cao; các chương trình giáo dục kỹ năng sống, giáo dục giới tính, phòng chống tai nạn thương tích và xâm hại trẻ em được chú trọng mở rộng.
- Công tác bảo vệ trẻ em ngày càng được quan tâm, đầu tư: hệ thống dịch vụ bảo vệ trẻ em ở 3 cấp độ đang được xây dựng; Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em 111 hoạt động hiệu quả, tiếp nhận hàng trăm nghìn cuộc gọi, xử lý hàng nghìn vụ việc liên quan đến trẻ em mỗi năm.
- Phong trào toàn dân chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em được phát triển sâu rộng với nhiều hoạt động thiết thực: tổ chức thăm hỏi, tặng quà cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt; xây dựng sân chơi, nhà văn hóa thiếu nhi; tổ chức diễn đàn trẻ em, trại hè, hội thi, hội trại giúp trẻ phát triển toàn diện cả thể chất và tinh thần; trẻ em ngày càng được lắng nghe, tham gia vào các vấn đề liên quan đến mình thông qua hoạt động của Hội đồng trẻ em, Diễn đàn trẻ em các cấp, phiên họp giả định "Quốc hội trẻ em".
- Sự phối hợp đa ngành và huy động nguồn lực xã hội, nguồn lực quốc tế được đẩy mạnh, tạo điều kiện để triển khai các chương trình, dự án hỗ trợ trẻ em nghèo, trẻ em dân tộc thiểu số, trẻ em mồ côi, trẻ em khuyết tật, trẻ bị ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh...
Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, trong thời gian vừa qua đã có rất nhiều em luôn nỗ lực, vươn lên để trở thành những con ngoan, trò giỏi, tuổi nhỏ làm việc nhỏ để đóng góp cho xã hội, cho đất nước, trở thành công dân có ích, tấm gương sáng. Thế giới và tương lai của các em đang rộng mở, Đảng, Nhà nước, gia đình, thầy cô luôn quan tâm, tạo những điều kiện tốt nhất để các em phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất.
Bộ trưởng bày tỏ mong muốn các cháu luôn chăm chỉ học hành, yêu thương gia đình, yêu tổ quốc, giàu lòng nhân ái, chia sẻ, cảm thông với những hoàn cảnh khó khăn, biết yêu cái đẹp, yêu thiên nhiên, có ý thức rèn luyện thân thể, tập thể dục, thể thao thường xuyên và học giỏi văn hóa, ngoại ngữ để tiếp cận kho tàng tri thức, văn hóa của nhân loại, trở thành những công dân ưu tú của đất nước, đóng góp cho quê hương, đất nước Việt Nam đang đổi mới, bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc để phát triển giàu mạnh và sánh vai với các cường quốc 5 châu, với các nước phát triển trên thế giới.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận, vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức: Vẫn còn nhiều trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt hoặc có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt; những vấn đề về sức khỏe tâm thần, tâm lý xã hội ở trẻ em và thanh thiếu niên có xu hướng gia tăng; đâu đó vẫn còn xảy ra những vụ trẻ em bị xâm hại, trẻ em bị bạo hành, bạo lực học đường; tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh, tỷ lệ suy dinh dưỡng, nhất là suy dinh dưỡng thấp còi vẫn còn cao ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; tai nạn thương tích, đặc biệt là đuối nước, vẫn là một trong các nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ em…
Cần ưu tiên nguồn lực và huy động toàn xã hội chăm lo, bảo vệ trẻ em
Bộ trưởng Bộ Y tế cho rằng, để hoàn thành các mục tiêu vì trẻ em, như chủ đề Tháng hành động năm nay đã nhấn mạnh, chúng ta cần xác định rõ rằng: thành công chỉ có thể đạt được khi có sự ưu tiên và huy động nguồn lực một cách đồng bộ, hiệu quả và bền vững. Nguồn lực ở đây không chỉ là tài chính, mà còn là nhân lực, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, công nghệ thông tin và đặc biệt là sự vào cuộc mạnh mẽ của các ngành, các cấp, các tổ chức và toàn xã hội.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cùng lãnh đạo UBND tỉnh Phú Thọ thăm các bệnh nhi đang điều trị tại Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh Phú Thọ.
Nhân Tháng hành động vì trẻ em năm 2025, Bộ trưởng đề nghị các bộ, ban, ngành, địa phương và toàn thể cộng đồng xã hội phối hợp chặt chẽ với ngành y tế, cùng chung tay đẩy mạnh triển khai hiệu quả một số nhiệm vụ trọng tâm sau:
Thứ nhất, chỉ đạo sát sao, ưu tiên đầu tư nguồn lực hoàn thành mục tiêu của các chương trình, đề án về bảo vệ, chăm sóc trẻ em, phát triển trẻ em toàn diện giai đoạn 2021-2025, đồng thời xây dựng kế hoạch cho giai đoạn 2026-2030 và tầm nhìn đến năm 2045, hướng đến mục tiêu mọi trẻ em Việt Nam đều được bảo đảm các quyền cơ bản như đã nêu trong Luật Trẻ em và trong Công ước quốc tế về quyền trẻ em.
Thứ hai, phát triển mạng lưới y tế cơ sở, y tế học đường, y tế dự phòng, ưu tiên các dịch vụ về chăm sóc sức khỏe thể chất và tâm thần cho bà mẹ và trẻ em, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em, tạo mọi điều kiện để bà mẹ và trẻ em, nhất là bà mẹ và trẻ em ở các vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được tiếp cân tới các dịch vụ chăm sóc sức khỏe có chất lượng tốt một cách thuận lợi và công bằng.
Thú ba, giáo dục trẻ em kế thừa và phát huy văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, đồng thời tiếp thu tiếp thu tinh hoa văn hóa, khoa học, công nghệ hiện đại của các nền văn minh trên thế giới, để khi lớn lên, các em sẽ là người chủ nhân xứng đáng, đồng thời là nguồn nhân lực xây dựng đất nước phát triển phồn vinh, hạnh phúc và giàu mạnh, sánh vai với các cường quốc năm châu như Bác Hồ từng mong đợi.
Thứ tư, tăng cường truyền thông, giáo dục sức khỏe và kỹ năng sống cho trẻ em và cha mẹ, người chăm sóc. Trang bị cho các em kiến thức để tự bảo vệ bản thân, biết cách ứng xử với rủi ro, nguy cơ bị xâm hại, phòng tránh tai nạn thương tích, bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần.
Thứ năm, tích cực, chủ động hơn nữa công tác giám sát, kiểm tra việc bảo vệ quyền của trẻ em, đặc biệt tại các cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ em, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý sức khỏe bà mẹ và trẻ em, quản lý trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt.
Thứ sáu, huy động sự tham gia của các tổ chức trong và ngoài nước, các tổ chức chính trị, xã hội, các doanh nghiệp và các nhà tài trợ trong việc xây dựng các công trình phục vụ trẻ em như: trường học, nhà vệ sinh, điểm vui chơi lành mạnh, hệ thống nước sạch, thiết bị y tế, trường lớp bán trú... Những đầu tư này tuy nhỏ, nhưng mang lại giá trị lớn và thiết thực.
Ngành Y tế cam kết tiếp tục phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các Bộ, ngành và các đoàn thể, các tổ chức trong công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em toàn diện, không chỉ về sức khỏe thể chất, mà còn về tinh thần, đạo đức và môi trường sống.
Trang bị cho trẻ em kiến thức để tự bảo vệ bản thân, biết cách ứng xử với rủi ro, nguy cơ bị xâm hại, phòng tránh tai nạn thương tích, bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: "Cái mầm có xanh thì cây mới vững, cái búp có xanh thì lá mới tươi quả mới tốt, con trẻ có được nuôi dưỡng giáo dục hẳn hoi thì dân tộc mới tự cường tự lập". Đặt niềm tin và xác định rõ vai trò, trách nhiệm của trẻ em là những người kế tục sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc: "Bác mong các cháu chăm ngoan. Mai sau gìn giữ giang san Lạc Hồng. Sao cho tỏ mặt nhi đồng Việt Nam", Bác còn thường xuyên quan tâm nhắc nhở và giao nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc trẻ em cho các ngành, đoàn thể. Trong Di chúc thiêng liêng trước lúc đi xa, Người căn dặn: "Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và cần thiết". Qua các bài nói, bài viết và bằng những việc làm cụ thể, Người đã đặt nền tảng tư tưởng và nêu tấm gương sáng về việc bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, ươm "mầm xanh tương lai" của đất nươc.
Bộ trưởng Đào Hồng Lan cũng bày tỏ tin tưởng rằng, với sự chỉ đạo quyết liệt của Lãnh đạo Đảng, Chính phủ, Ủy ban Quốc gia về trẻ em, sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị, chính quyền địa phương các cấp, sự chung tay của người dân, doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế và toàn xã hội, Tháng hành động vì trẻ em năm 2025 sẽ thực sự mang lại nhiều kết quả tích cực, thiết thực hơn nữa cho trẻ em Việt Nam, để mỗi trẻ em đều được phát triển khỏe mạnh, an toàn, hạnh phúc.
"Không chỉ trong Tháng hành động vì trẻ em diễn ra vào tháng 6 hàng năm là tháng tập trung cao điểm, mà tất cả các ngày, các tháng, cả năm, mọi nơi, mọi lúc, toàn xã hội cần phải hành động vì trẻ em. Gia đình, nhà trường và xã hội là ba trụ cột, ba môi trường hết sức quan trọng, trong đó gia đình cần tạo môi trường sống hạnh phúc, nhà trường phải là nơi các em cảm thấy vui vẻ học hành và xã hội cần chung tay bảo vệ quyền lợi của trẻ em, mỗi người đều cần phải hành động vì trẻ em, đảm bảo các em được sống trong môi trường an toàn, thân thiện và lành mạnh" - Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh.
