Sáng nay (21/8), tại UBND phường Hải Sơn, quận Đồ Sơn, Hải Phòng, nhóm Bông hồng đen (Nhóm) đã được mời đến làm việc và cung cấp hồ sơ, tài liệu về hoạt động của mình cho cơ quan chức năng theo yêu cầu.
Tại đây, nhóm Bông hồng đen do bà Đ.T.U làm trưởng nhóm khẳng định, học sinh không phải là đối tượng mà Nhóm lấy mẫu máu để xét nghiệm.
Mỗi khách hàng đến với Nhóm chỉ ghi tên, không ghi tuổi nên không biết đó là học sinh hay không.
Nhiệm vụ của Nhóm là thực hiện công việc giảm tác hại của HIV nên những người từ độ tuổi 16 trở lên sẽ được Nhóm mời đến để tư vấn, truyền thông.
"Nếu phát hiện khách hàng có nguy cơ cao thì Nhóm sẽ làm xét nghiệm kiểm tra HIV", trưởng nhóm Bông hồng đen khẳng định.
Trước những nghi ngại của dư luận và nhiều phụ huynh có con từng tham gia lấy mẫu máu xét nghiệm bởi nhóm Bông hồng đen, bà U. đã thao tác lại quy trình lấy máu để xét nghiệm cho từng khách hàng theo những gì đã được tập huấn.
Bà U cũng chia sẻ: "Trước khi tham gia chương trình phòng, chống HIV/AIDS, một số thành viên Nhóm được đi học, tập huấn công việc kiểm tra nhanh HIV, kỹ năng tư vấn các vấn đề liên quan đến HIV/AIDS và được cấp chứng chỉ. Số tiền 100.000đ/người chi cho khách hàng đến lấy máu xét nghiệm được trích từ nguồn tiền hỗ trợ đi lại của dự án trả cho thành viên trong Nhóm".
Bà U. cũng thừa nhận, mọi lần khi thực hiện chương trình lấy máu xét nghiệm đều báo cáo và thông qua địa phương, TTYT quận nhưng lần này Nhóm đã sơ suất không báo cáo.
Về sự xuất hiện của nhóm Bông hồng đen tại địa bàn cũng như việc lấy máu của học sinh đi làm xét nghiệm vừa qua, ông Lưu Đình Dũng - Chủ tịch UBND phường Hải Sơn cho biết, bà U. có trình bày nhóm tự lực Bông hồng đen có liên kết với trung tâm hỗ trợ sáng kiến phát triển cộng đồng (SCDI) làm nhiệm vụ truyền thông tư vấn , nhằm ngăn chặn lây nhiễm HIV trong nhóm người trẻ sử dụng ma túy, các vấn đề sức khỏe sinh sản.
Bà U cũng đã cung cấp danh sách những người đã đến thực hiện xét nghiệm từ ngày 24/4/2023 - 18/8/2023.
Theo tài liệu UBND phường Hải Sơn cung cấp, cuối năm 2022, Trung tâm Hỗ trợ sáng kiến phát triển cộng đồng (SCDI) có địa chỉ ở Hà Nội đã ký biên bản thỏa thuận hợp tác với nhóm Bông hồng đen - Cầu vồng đen, do bà Đ.T.U. làm trưởng nhóm, có địa chỉ ở Đồ Sơn - Hải Phòng.
Hai bên cam kết thực hiện Dự án "Tăng cường tham gia của các tổ chức xã hội và các tổ chức cộng đồng trong phòng, chống HIV/AIDS" do SCDI thực hiện trên địa bàn TP Hải Phòng.
Trước đó, theo phản ánh của đông đảo phụ huynh trên địa bàn phường Hải Sơn, quận Đồ sơn, quá trình theo dõi con, họ nắm được một nhóm tên "Bông hồng đen" tổ chức lấy máu xét nghiệm cho nhiều người, trong đó có nhiều học sinh tại địa chỉ số 44 Nguyễn Hữu Cầu, p. Hải Sơn (nơi Nhóm thuê để làm cơ sở hoạt động).
Liên quan sự việc này, trả lời Báo Sức khỏe & Đời sống, ông Võ Hải Sơn - Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS cho biết, nhóm Bông hồng đen là một nhóm cộng đồng hoạt động đã hơn mười năm. Đợt này Nhóm đang làm một chương trình dự án về nghiên cứu đánh giá ngăn chặn lây nhiễm HIV trong nhóm người trẻ mà có sử dụng ma túy.
"Về cơ bản thì quy trình triển khai do bên dự án yêu cầu thực hiện còn về nội dung thì họ triển khai sàng lọc nguy cơ trước khi làm xét nghiệm", ông Sơn nói.
Theo đại diện Cục Phòng, chống HIV/AIDS, về nguyên tắc thì Nhóm sẽ không làm ở trường học mà làm tại văn phòng của họ và mời các em từ 16 tuổi đến 24 tuổi và theo kiểu hạt giống lấy mẫu kiểm soát. Khi người tiếp theo đến thì sẽ được phỏng vấn trước và sàng lọc có nguy cơ không.
Trước đây những nhóm như thế này họ vẫn làm can thiệp với những người có nguy cơ cao thông qua mạng lưới đồng đẳng của mình.
Về phản ánh cho rằng lấy máu xét nghiệm học sinh mà không thông qua phụ huynh, nhà trường, vị này cho biết: Theo quy định của Luật HIV/AIDS 2020 sửa đổi, tại điều 27 có nêu trẻ em từ 15 tuổi trở lên được quyền tự nguyện đề nghị xét nghiệm mà không cần sự đồng ý của cha mẹ, người giám hộ. Việc tự nguyện hay đề xuất, đề nghị được lấy máu xét nghiệm về bản chất đều như nhau.
Nhóm là tổ chức cộng đồng tự nguyện làm các công việc tìm được đối tượng nguy cơ cao để tư vấn, tuyên truyền, cung cấp các sinh phẩm để tự xét nghiệm tại cộng đồng. Nếu xét nghiệm có phản ứng thì họ tiếp tục làm thêm nhiệm vụ đưa những người này đi làm các xét nghiệm khẳng định xem dương tính thật hay giả.
Với dương tính thật thì Nhóm tiếp tục hỗ trợ những người này đi điều trị và hỗ trợ tuân thủ chăm sóc điều trị. Trên thực tế những người bị nhiễm HIV đã được những nhóm như thế này giúp sức, hỗ trợ rất nhiều từ sàng lọc tới điều trị.
Ngày 20/8, Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) gửi công văn tới Sở Y tế Hải Phòng và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hải Phòng đề nghị báo cáo thông tin nhóm cộng đồng triển khai xét nghiệm HIV cho học sinh không thông qua phụ huynh hay nhà trường và chính quyền địa phương.
Cục Phòng, chống HIV/AIDS đề nghị Sở Y tế, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Hải Phòng phối hợp với các đơn vị liên quan làm rõ thông tin các báo phản ánh và có văn bản báo cáo về Cục Phòng, chống HIV/AIDS trước 12h ngày 22/8/2023 để báo cáo Lãnh đạo Bộ Y tế. Tăng cường việc quản lý và chấn chỉnh các hoạt động của nhóm cộng đồng triển khai hoạt động tư vấn, xét nghiệm HIV tại cộng đồng theo đúng quy định của pháp luật và hướng dẫn chuyên môn của Bộ Y tế.
Sáng ngày 21/8, Sở Y tế Hải Phòng giao cho Thanh tra Sở phối hợp PA 03 xuống kiểm tra quy trình thực hiện của nhóm Bông hồng đen theo nội dung trên.