Suy giãn tĩnh mạch chân là hiện tượng van tĩnh mạch bị suy yếu theo thời gian gây nên hiện tượng trào ngược, lâu ngày làm tăng áp lực lên hệ thống tĩnh mạch chi dưới. Biểu hiện thường thấy bằng mắt là trên da xuất hiện tĩnh mạch có màu xanh hoặc tím đậm (hay gọi là gân xanh gân tím).
Nếu kích thước những tĩnh mạch này dưới 1m gọi là giãn tĩnh mạch mạng nhện (spider vein hay telangiectasia), từ 1 đến 3mm gọi là dạng lưới (reticular vein) và trên 3mm gọi là giãn dạng búi (varicose vein). Suy giãn tĩnh mạch chi dưới có 7 cấp độ từ C0 đến C6. Ngoài hiện tượng giãn tĩnh mạch trên da, triệu chứng thường đi kèm bao gồm: nóng ran, tê chân, đau nhức, nặng chân, phù chân, sạm dạ và loét trên mắt cá trong.
Thạc sĩ - Bác sĩ chuyên khoa 2 Phan Duy Kiên cho biết: "Hiện nay đa số bệnh nhân chờ đến chân có biểu hiện nóng, tê, đau, nhức, nổi búi to mới đi thăm khám. Trong các cấp độ của suy giãn tĩnh mạch, bệnh nhân thường đến khám nhiều nhất khi đang ở cấp độ 1 (giãn tĩnh mạch mạng nhện/dạng lưới) và cấp độ 2 (giãn búi to > 3mm).
Ngoài điều trị nền tảng như mang vớ áp lực, tránh đứng lâu ngồi lâu, tập thể dục, can thiệp ít xâm lấn hiện nay được xem như một bước tiến trong điều trị suy giãn tĩnh mạch. Với bệnh nhân bị giãn tĩnh mạch dưới da mức độ 1 ảnh hưởng thẩm mỹ thì tiêm xơ hoặc laser xung dài (laser bề mặt) được xem là những phương pháp điều trị hiệu quả.
Với bệnh nhân suy giãn tĩnh mạch giãn búi to (độ 2) thì can thiệp nội mạch bằng laser bước sóng dài (EVLA) được khuyến cáo với mức độ cao nhất bới các Hiệp hội Tĩnh mạch trên thế giới (khuyến cáo mức I, bằng chứng loại A theo y học thực chứng).
Trong những năm gần đây, để tăng tỷ lệ hài lòng và hiệu quả thẩm mỹ trong điều trị suy giãn tĩnh mạch nông độ 1, nhiều chuyên gia đã giới thiệu về ứng dụng công nghệ SCLASER (sclerotherapy + Laser xung dài) vì hiệu quả cải thiện rõ rệt so với tiêm xơ hay laser xung dài đơn thuần.
Với suy giãn tĩnh mạch độ 2 nguyên nhân từ hệ thống tĩnh mạch hiển (chiếm 80% nguyên nhân suy giãn tĩnh mạch nông), công nghệ laser nội mạch (EVLA) kết hợp với kỹ thuật bóc búi tĩnh mạch trong 1 thì làm tăng hiệu quả điều trị và sự hài lòng của bệnh nhân theo khuyến cáo mới của ESVS 2022 (Hiệp hội tĩnh mạch châu Âu). EVLA SafeClean giúp bệnh nhân đạt hiệu quả điều trị cao và đảm bảo được 2 tiêu chí: An toàn và sạch búi tĩnh mạch (Safe & Clean)".
Ưu điểm khi dùng laser xung dài điều trị giãn tĩnh mạch chân
Laser xung dài thường được sử dụng với bước sóng 1064nm, năng lượng của nó được hấp thụ sâu tới lớp hạ bì và cho phép hỗ trợ điều trị các tổn thương mạch máu ở vị trí bề mặt da. Những dòng máy móc hiện đại kết hợp hệ thống làm lạnh tức thì giúp hạn chế sưng bầm hoặc biến chứng tăng sắc tố da. Ưu điểm khi dùng laser xung dài điều trị giãn tĩnh mạch chân được nhiều khách hàng ưa chuộng về hiệu quả tức thì ngay sau điều trị như: Không đau, không nghĩ dưỡng, không sưng bầm, không dùng thuốc sau điều trị.
Biến chứng dùng laser xung dài điều trị giãn tĩnh mạch chân
Hiện nay trên thị trường một số cơ sở y khoa đang lạm dụng laser xung dài trong điều trị giãn tĩnh mạch chân ở mọi cấp độ trong khi thực tế laser xung dài chỉ có chỉ định trong suy giãn tĩnh mạch nông độ 1 dạng mạng nhện. Các chuyên gia khuyến cáo bệnh nhân nên được thăm khám đầy đủ với bác sĩ chuyên khoa mạch máu từ khâu khám lâm sàng kết hợp siêu âm đánh giá huyết động hệ tĩnh mạch chi dưới ở tư thế đứng và nằm nhằm đưa ra phương án điều trị tối ưu (bảo tồn hoặc can thiệp).
Lạm dụng bắn laser xung dài nếu không được thực hiện đúng chỉ định và kỹ thuật sẽ làm tổn thương mô, gây nên những biến chứng thường gặp như: Đỏ ở vùng da điều trị, phồng rộp, đóng vảy, sưng tấy, đốm, thay đổi (tăng hoặc giảm) sắc tố da qua thời gian, tổn thương thần kinh dưới da, viêm do tổn thương, tái phát…
Tái phát sau điều trị suy giãn tĩnh mạch chân bằng laser xung dài
Tái phát sau khi điều trị suy giãn tĩnh mạch chân bằng laser xung dài rất phổ biến. Nhiều trung tâm thẩm mỹ, spa cũng đang triển khai dịch vụ dùng máy laser xung dài xử lý những tĩnh mạch nông có màu xanh, tím nhưng hoàn toàn không được khám và siêu âm chuyên sâu để phát hiện dòng trào ngược bệnh lý và các tổn thương thực thể của hệ thống tĩnh mạch nông – tĩnh mạch xuyên và tĩnh mạch sâu (3 hệ thống tĩnh mạch chi dưới). Biểu hiện bề mặt chỉ mang yếu tố thẩm mỹ nhưng nếu không được chẩn đoán theo quy trình y khoa thì nguy cơ tái phát là điều bình thường.
Khi có nguy cơ bệnh suy giãn tĩnh mạch cần được thăm khám và có phác đồ điều trị đi từ xử lý nguyên nhân gốc rễ để tránh tái phát, bệnh nhân tốn thời gian và tiền bạc.
Phát triển quy trình kỹ thuật SCLASER trong điều trị suy giãn tĩnh mạch
Thạc sĩ - Bác sĩ Phan Duy Kiên cho biết, SCLASER là quy trình công nghệ ứng dụng kết hợp tiêm xơ và laser xung dài trong 01 đợt điều trị nhằm phát huy thế mạnh của cả hai phương pháp, giúp đem lại hiệu quả tối ưu thay vì chỉ dùng một biện pháp đơn thuần. Quy trình điều trị suy giãn tĩnh mạch chuẩn y khoa gồm các bước sau:
1. Thăm khám với bác sĩ mạch máu để đánh giá chính xác tình trạng suy giãn tĩnh mạch.
2. Chẩn đoán loại trừ: Loại trừ các bệnh lý đi kèm có chung triệu chứng giống suy giãn tĩnh mạch như thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống liên quan đến xương khớp.
3. Siêu âm mạch máu chuyên sâu ở tư thế đứng và nằm, kiểm tra dòng mạch máu trào ngược, đánh giá huyết động tĩnh mạch chi dưới nhằm phát hiện dòng trào ngược bệnh lý (reflux sign).
4. Kết luận cấp độ giãn tĩnh mạch.
5. Giai đoạn 1: Điều trị bằng vi tiêm xơ để xử lý giãn tĩnh mạch dạng lưới.
6. Đánh giá refill: Hiện tượng refill (một hiện tượng các tĩnh mạch sẽ lại đầy và tái hiện, chiếm tỷ lệ 20-40% sau tiêm xơ đơn thuần).
7. Giai đoạn 2: Bổ sung liệu trình laser xung dài (NYAG 1064nm) nhằm triệt tiêu các tĩnh mạch tồn dư không thể xử lý được bằng tiêm xơ đơn thuần trước đó.
8. Tái khám định kỳ: Bệnh nhân sẽ tiếp tục được theo dõi, tái khám định kỳ theo lịch hẹn bác sĩ.
Lưu ý trong điều trị suy giãn tĩnh mạch bệnh nhân cần đến các tổ chức y tế chuyên sâu được cấp phép. Được thăm khám, chẩn đoán, siêu âm, điều trị, theo dõi trực tiếp bởi các bác sĩ chuyên khoa phẫu thuật mạch máu có kinh nghiệm. Giúp đảm bảo mang lại kết quả điều trị lâu dài, hạn chế tái phát tại vùng điều trị hoặc diễn tiến bệnh nặng hơn theo thời gian.
Thạc sĩ - Bác sĩ Phan Duy Kiên chuyên khoa II tốt nghiệp đại học Y Dược và hoàn thành chương trình bác sĩ nội trú và chuyên khoa cấp 2 chuyên ngành ngoại lồng ngực – tim mạch. Có nhiều năm công tác công tác tại khoa phẫu thuật mạch máu tại bệnh viện Chợ Rẫy. Về lĩnh vực mạch máu, bác sĩ Kiên đã tham gia điều trị và phẫu thuật nhiều trường hợp bệnh lý suy giãn tĩnh mạch, phình động mạch chủ, bệnh động mạch ngoại biên, hẹp động mạch cảnh. Được cấp chứng nhận điều trị suy giãn tĩnh mạch bằng sóng cao tầng (Laser và RFA). Mỗi năm phẫu thuật hơn 1000 ca giãn tĩnh mạch từ cấp độ C0 đến C6.
Hiện bác sĩ Phan Duy Kiên là thành viên Hội nghị Mạch máu Châu Âu (ESVS), Hội nghị vết thương Châu Âu (EWMA), Thành viên Hiệp hội Global – CLI và Hội bệnh lý Mạch máu Việt Nam... Từng tu nghiệp chuyên sâu tại, Mỹ, Singapore, Úc, Hàn Quốc, Tây Ban Nha... Bác sĩ Kiên là tác giả và đồng tác giả nhiều công trình khoa học về lĩnh vực mạch máu và vết thương, đồng thời còn tham gia biên soạn tài liệu giảng dạy và viết sách chăm sóc và điều trị vết thương.
PV