Dược liệu có giá trị kinh tế to lớn hơn bất kỳ cây lương thực, thực phẩm nào. Chính vì vậy, dược liệu đã và đang mang lại nguồn lợi lớn cho nền kinh tế ngoài việc cung cấp nguyên liệu cho sản xuất thuốc. Hiện, Việt Nam là 1 trong 10 trung tâm đa dạng sinh học phong phú nhất thế giới và được xếp hạng 16 trên thế giới về đa dạng nguồn gen.
Hằng năm tổng số dược liệu được sử dụng trong ngành y tế ở nước ta ước tính 100.0000 tấn với tổng giá trị thị trường trên 400 triệu USD/năm. Trong khi đó theo WHO có đến 80% dân số toàn cầu sử dụng thảo dược để chăm sóc sức khỏe ban đầu. Việc sử dụng thuốc, các sản phẩm từ dược liệu cũng là một xu hướng của thế giới hiện nay.
Vùng nguyên liệu kết hợp giữa người dân và doanh nghiệp ở Lào Cai. Ảnh: Dương Tú
Tuy vậy, việc phát triển cây dược liệu hiện nay đặt ra yêu cầu về sự kết hợp chặt chẽ của "3 nhà" gồm: nhà nông-chính quyền-doanh nghiệp giúp bảo đảm số lượng cũng như chất lượng dược liệu, tránh tình trạng người dân thấy cây cát cánh đem lại giá trị cao, trồng ồ ạt gây mất kiểm soát chất lượng dược liệu cũng như ảnh hưởng đến sinh kế của người dân, mang tới nguồn dược liệu chuẩn hóa cho doanh nghiệp.
PGS. TS Đậu Xuân Cảnh, Chủ tịch Hội Đông Y Việt Nam cho biết khí hậu và thổ nhưỡng là 2 đặc trưng để quyết định chất lượng dược liệu. Nhưng dược liệu chỉ là nguyên liệu để sản xuất thuốc chứ không phải cứ trồng thì đó đã là bài thuốc.
Tại Lào Cai, dược liệu không những trở thành cây trồng chủ lực không chỉ là hướng đi đúng của tỉnh trong tái cơ cấu nông nghiệp. Tỉnh Lào Cai đã từng bước đưa cây dược liệu vào cơ cấu cây trồng mũi nhọn, thay thế cây lúa, ngô cho năng suất kém để xóa nghèo bền vững.
Theo thống kê, tổng diện tích cây dược liệu của Lào Cai hiện vào khoảng trên 3.900 ha (cây dược liệu hằng năm là trên 1.300ha, cây dược liệu lâu năm là trên 2.600ha). Thu nhập bình quân từ cây dược liệu đạt từ 120 - 150 triệu đồng/ha; trong đó, đặc biệt cây tam thất giá trị đạt trên 600 triệu đồng/ha.
Cách làm kết hợp "3 nhà" (nhà nông - chính quyền - doanh nghiệp) giúp nguồn nguyên liệu đáp ứng các yêu cầu về chất lượng.
Để có được kết quả trên, cần phải có sự liên kết của nhiều bên để sản phẩm đầu cuối đem lại giá trị thật sự cho người dân, cho doanh nghiệp và cho người trồng dược liệu.
Cách làm kết hợp "3 nhà" (nhà nông - chính quyền - doanh nghiệp) được xác định là mô hình bền vững, vừa giúp người dân đảm bảo đầu ra nguyên liệu ổn định, vừa giúp doanh nghiệp tự chủ với nguồn nguyên liệu đáp ứng các yêu cầu về chất lượng.
Tương tự ở tỉnh Hà Giang, được sở hữu nguồn dược liệu quý hiếm, Hà Giang đã có những chính sách thu hút doanh đầu tư, cũng như nhiều ưu đãi về đất đai, giống, vật tư, phân bón cho người dân, thành lập Ban chỉ đạo phát triển cây dược liệu từ cấp tỉnh đến cấp huyện.
Từ những mô hình trồng nhỏ lẻ, hiện tỉnh Hà Giang đã xây dựng thành công vùng nguyên liệu lên tới 7.939 ha với hơn 1.000 loài dược liệu, gồm: thảo quả, hương thảo, giảo cổ lam, đỗ trọng, đương quy, thiên niên kiện… phân bố tại tất cả các huyện trong tỉnh. Địa phương cũng xây dựng khu công nghiệp ứng dụng công nghệ cao (CNC) tại xã Quyết Tiến (huyện Quản Bạ) với mức đầu tư dự án hơn 28 tỷ đồng.
Việc hình thành ý thức nuôi trồng dược liệu theo "chuỗi giá trị" giúp đảm bảo các quy trình và tiêu chuẩn quản lý chất lượng, ý thức bảo tồn nguồn gien dược liệu, bảo vệ và phát triển rừng đảm bảo phát triển bền vững.
Theo kết quả điều tra đánh giá tại một số vùng trong cả nước, nuôi trồng sản xuất dược liệu nói chung, cây thuốc nói riêng có thể thu nhận trên 100 triệu đồng/ha. Phát triển trồng cây thuốc đã giúp cho nhiều vùng nông thôn, miền núi xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội và bảo vệ môi trường.
Xem thêm video được quan tâm:
Bộ Y tế yêu cầu thu hồi lô thuộc điều trị dạ giày nhập khẩu I SKĐS
