Thuốc lá gây nhiều hệ lụy với sức khỏe và môi trường
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm tại Việt Nam có hơn 100 nghìn ca tử vong do các bệnh liên quan thuốc lá và hút thuốc thụ động. Không chỉ người hút thuốc chịu ảnh hưởng, mà hàng triệu người khác, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em cũng trở thành nạn nhân thụ động khi phải hít khói thuốc trong gia đình, nơi làm việc và các không gian công cộng.
Các nghiên cứu cho thấy, người không hút thuốc nhưng thường xuyên tiếp xúc khói thuốc có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn 20% đến 30%; đồng thời tăng 25% đến 30% nguy cơ mắc bệnh và tử vong do bệnh mạch vành.
TS.BS Hà Anh Đức - Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cùng các đại biểu gắn biển nhà hàng, khách sạn không khói thuốc.
Trong khi đó, ước tính số tiền người dân Việt Nam chi mua thuốc lá lên tới hàng chục tỷ đồng mỗi năm. Ngoài tổn thất do chi mua thuốc hút, tổng chi phí điều trị và tổn thất do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm cho năm nhóm bệnh, gồm: ung thư phổi; ung thư đường tiêu hóa-hô hấp trên; bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính; nhồi máu cơ tim; đột quỵ do hút thuốc gây ra là khoảng 67 nghìn tỷ đồng/năm (tương đương 1% GDP).
Bên cạnh việc ảnh hưởng đến sức khỏe, tổn thất kinh tế, hút thuốc lá còn là tác nhân gây ô nhiễm môi trường ở nước ta hiện nay, nhất là tại các khu vực công cộng.
Đáng lo ngại, một môi trường còn tồn tại khói thuốc không những ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, mà còn làm giảm tính cạnh tranh của điểm đến du lịch Việt Nam so với các quốc gia khác trong khu vực, nơi mô hình khách sạn không khói thuốc đã trở thành chuẩn mực.
Chia sẻ về vấn đề này, Phó Cục trưởng Du lịch Quốc gia Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) Hà Văn Siêu cho biết: Hiện nay, cả nước có gần 15.000 khách sạn, trong đó khoảng 2.800 khách sạn ba sao trở lên. Thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (năm 2012), thời gian qua, nhiều nhà hàng, khách sạn, cơ sở lưu trú du lịch, đặc biệt tại các thành phố du lịch như thành phố Huế, tỉnh Quảng Ninh... đã treo, đặt biển báo, nhắc nhở khách không hút thuốc lá.
Tuy nhiên, trên thực tế, việc triển khai công tác phòng, chống tác hại thuốc lá, nhất là việc tuân thủ quy định về địa điểm cấm hút thuốc tại khách sạn, nhà hàng, cơ sở lưu trú du lịch còn gặp không ít khó khăn, thách thức.
Phó Cục trưởng Hà Văn Siêu cho rằng: Việc xây dựng môi trường cơ sở dịch vụ du lịch không khói thuốc lá ở nước ta là hết sức cần thiết và quan trọng, bởi đây là một trong những biện pháp hữu hiệu để thực hiện quyền của người không hút thuốc được hít thở bầu không khí trong lành, không có khói thuốc lá; giúp người không hút thuốc giảm nguy cơ mắc bệnh và tử vong do tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá…
Đặc biệt, một môi trường du lịch không khói thuốc góp phần bảo vệ cảnh quan du lịch, tạo môi trường du lịch trong lành, thu hút khách du lịch, giúp tăng thêm lợi nhuận cho cơ sở du lịch trên cả nước.
Việc đưa tiêu chí không thuốc lá vào khách sạn nhằm xây dựng môi trường lưu trú văn minh, xanh - sạch - đẹp
Ông Hà Văn Siêu cũng nhấn mạnh, việc đưa tiêu chí không thuốc lá vào khách sạn không chỉ nâng cao hình ảnh ngành mà còn mang lại kết quả thiết thực trong phòng chống tác hại thuốc lá, xây dựng môi trường lưu trú văn minh, xanh - sạch - đẹp.
Và việc thực hiện đúng các quy định của Luật Phòng chống tác hại thuốc lá, đạt các tiêu chí của bảng xếp hạng là hoàn toàn khả thi.
Chỉ cần khách sạn có chính sách quản trị rõ ràng, phân khu hợp lý, quy định nơi cấm và nơi được phép hút thuốc, kết hợp với truyền thông hiệu quả, việc này không chỉ không làm giảm lượng khách mà còn thu hút thêm du khách quan tâm sức khỏe, đặc biệt là nhóm khách ưu tiên môi trường không khói thuốc
Ông Hà Văn Siêu - Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phát biểu tại Lễ phát động Chương trình Bảng xếp hạng "Khách sạn tiêu biểu không thuốc lá" lần thứ I- năm 2025.
Phó cục trưởng Hà Văn Siêu nhấn mạnh, bảng xếp hạng là sự ghi nhận giá trị "xanh" cho các khách sạn tiêu biểu, đồng thời là công cụ lan tỏa nhận thức về môi trường không khói thuốc và phòng chống tác hại thuốc lá, góp phần hình thành thói quen lành mạnh, nâng cao chất lượng cuộc sống và sức khỏe cộng đồng.
Đối với các khách sạn nhỏ hơn, ông Siêu cho biết, nhiều khách sạn 4-5 sao đã thực hiện tốt các quy định, trong khi khách sạn 1-2 sao hoặc 3 sao chưa chú trọng nhiều do quy mô và lượng khách hạn chế.
Tuy nhiên, ông kỳ vọng phong trào này sẽ lan rộng, tạo ra mạng lưới khách sạn xanh, không khói thuốc, từ đó góp phần xây dựng ngành du lịch Việt Nam văn minh, bền vững và giàu sức cạnh tranh trên bản đồ du lịch quốc tế.
Kết quả khảo sát quốc gia về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành (GATS) 2015 và khảo sát cấp tỉnh về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành (PGATS) các năm 2020, 2022, 2023, nhà hàng, khách sạn là những địa điểm có mức phơi nhiễm với khói thuốc thụ động ở mức độ cao nhất trong số những nơi làm việc và nơi công cộng trong nhà ở Việt Nam.
Trong khi đó, một khách sạn không khói thuốc sẽ mang lại lợi ích cho du khách; đồng thời bảo vệ đội ngũ nhân viên, những người trực tiếp tạo nên thành công trong hoạt động kinh doanh. Đây là giá trị lâu dài, góp phần xây dựng thương hiệu và uy tín của khách sạn trên thị trường quốc tế.
