Ngày 20-11 năm nay, bác sĩ Tăng Hà Nam Anh nhận được lá thư cảm ơn từ một bệnh nhân cũ, một bạn trẻ bị hoại tử khớp háng đã được điều trị bằng kỹ thuật Superpath (phương pháp mổ thay khớp háng sử dụng đường mổ nhỏ, không cắt cơ, bảo tồn bao khớp và gân, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh). Theo bác sĩ, bệnh nhân bị hoại tử khớp háng đã lâu, đã điều trị nhiều nơi thất bại, chưa từng nghĩ mình sẽ được trở lại học tập, sinh hoạt, đi lại một cách nhẹ nhàng và bình an.

Những năm 2005, khi ngành nội soi và thay khớp Việt Nam chỉ mới bắt đầu hình thành, bác sĩ Tăng Hà Nam Anh vừa trở về sau thời gian tu nghiệp tại Pháp. Mang trong mình niềm say mê và khát vọng xây dựng một nền phẫu thuật nội soi - thay khớp hiện đại, bác sĩ đã sớm đặt ra cho mình - và cho cả thế hệ đồng nghiệp trẻ - một ước mơ: Làm sao để bệnh nhân Việt Nam được điều trị bằng những kỹ thuật an toàn, ít xâm lấn, phục hồi nhanh như những gì ông đã thấy và học được ở châu Âu.

Kể lại những tháng ngày miệt mài học tập nơi đất khách, bác sĩ nhớ mãi hình ảnh chính mình của năm 2004: mỗi ngày đạp xe hơn 30 phút đến bệnh viện, trời lạnh đến mức phải mặc bốn lớp áo, nhưng chỉ sau vài vòng đạp gấp gáp đã nóng đến mức chỉ còn sơ mi.

7g30 sáng bắt đầu xem hồ sơ bệnh nhân, theo chân thầy đến các phòng mổ và thường xuyên mổ xuyên trưa.

Hơn 1 năm nội trú Pháp đến ngày phải về nhưng thấy mọi thứ còn mông lung quá, nội soi khớp gối đã tốt nhưng vai chưa làm được, chưa học hết được xử lý nhiễm trùng sau thay khớp. Tôi lên xin thầy và ở lại thêm 6 tháng để học - bác sĩ kể.

Thời đó, điều kiện trong nước vẫn còn nhiều thiếu thốn. Nhờ "tài lẻ" cuốn chả giò và nấu bún bò mà rất nhiều đồng nghiệp Pháp quý mến chàng bác sĩ Việt Nam nhỏ bé nhưng đầy nghị lực. Họ ủng hộ bác sĩ mỗi khi ông được giao mổ chính, và sau mỗi ca mổ nội soi, họ đều kiên nhẫn rửa sạch dây đốt, lưỡi bào, lưỡi mài… để dành cho bác sĩ mang về Việt Nam.

Thời điểm đó, chàng bác sĩ trẻ mang trong mình một ước mơ đơn sơ nhưng dai dẳng: một ngày nào đó sẽ được trở lại nước Pháp, đứng trước các giáo sư để báo cáo bằng chính thứ tiếng mà ông đã nỗ lực học mỗi ngày.

Hơn 20 năm sau, ước mơ ấy đã thành hiện thực. Nhưng khi ông trở lại, hai người thầy mà ông kính trọng nhất đều đã qua đời. "Nhớ mãi ngày cuối cùng trước khi về nước, hai thầy đều đứng cho tôi mổ: một ca thay khớp gối và một ca nội soi khớp vai. Rồi cả hai đều bảo: Mày về Việt Nam mần việc được rồi. Cảnh cũ còn đó, nhưng người xưa đã không còn. Chàng trai năm ấy giờ tóc đã bạc… nhớ lại mà bồi hồi muốn khóc" – bác sĩ chia sẻ sau chuyến đi gần đây.

Sau thời gian tu nghiệp ở Pháp trở về, bác sĩ Nam Anh bắt đầu hành trình chuyển giao kỹ thuật nội soi và thay khớp cho các bệnh viện trên cả nước. Ông đi từ Bắc vào Nam, mổ trình diễn, hướng dẫn trực tiếp cho các bác sĩ ở nhiều địa phương - những chuyến đi đều đặn và bền bỉ suốt nhiều năm.

Song song đó, ông liên tục tổ chức các hội nghị chuyên ngành về nội soi khớp tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM. Năm 2013, ông tham gia sáng lập Hội Nội soi TP.HCM; đến năm 2021, giữa thời điểm dịch COVID-19, ông tiếp tục cùng các đồng nghiệp thành lập Hội Nội soi và Thay khớp Việt Nam.

Một dấu ấn quan trọng khác là hành trình đưa nội soi và thay khớp Việt Nam ra khu vực. Bác sĩ Nam Anh tham gia sáng lập Hội Nội soi và Y học thể thao Đông Nam Á và trở thành chủ tịch hội năm 2024.

Cùng với các đồng nghiệp, ông cũng góp phần đưa Việt Nam trở lại Hội Thay khớp Đông Nam Á sau nhiều năm vắng bóng bằng việc tổ chức Hội nghị Thay khớp Đông Nam Á tại Việt Nam năm 2018 và được bầu làm chủ tịch hội vào năm 2025.

Ở tầm châu lục, ngành nội soi và thay khớp Việt Nam tiếp tục hiện diện tại Hội Khớp háng châu Á - Thái Bình Dương. Tại đây, bác sĩ Nam Anh trực tiếp đào tạo hàng chục khóa học, chuyển giao kỹ thuật cho hàng trăm bác sĩ Việt Nam, Indonesia và Philippines - những lớp học đánh dấu hành trình nghề nghiệp được tiếp nối và lan tỏa vượt khỏi biên giới.

Ông và các cộng sự cũng tổ chức thành công các nội nghị quốc tế về nội soi và thay khớp tại Việt Nam với hàng trăm lượt báo cáo viên nước ngoài đến tham gia giảng dạy, trao đổi kinh nghiệm. Hợp tác với các hội lớn ở khu vực và thế giới như Hội Nội soi Y học thể thao Đông Nam Á, Hội Y học thể thao châu Á – Thái Bình Dương, Hội Thay khớp Đông Nam Á, Hội Thay khớp háng châu Á – Thái Bình Dương, Hội Chấn thương chỉnh hình Pháp, Hội Khớp gối và khớp háng Pháp. Hàng năm các bác sĩ Việt Nam đang và sẽ tham gia các chương trình trao đổi fellowship với các hội này, từ đó mở ra cơ hội được học thêm về chuyên môn và sẽ có thêm nhiều bác sĩ giỏi nghề tham gia phục vụ bệnh nhân.

Thông thường, thoái hóa khớp háng gây đau nhức, khiến người bệnh gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt. Với các trường hợp nặng, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật thay khớp háng để người bệnh có thể đi lại được thuận tiện nhất, cải thiện chất lượng cuộc sống. Trong đó, thay khớp háng SuperPath với nhiều ưu điểm vượt trội đã dần thay thế các kỹ thuật truyền thống.

"Tôi chân thành tri ân TS.BS Tăng Hà Nam Anh, người thầy đã đưa phương pháp Superpath về Việt Nam và tôi đã là một bệnh nhân được hồi phục nhờ Superpath. Tôi cảm ơn bác sĩ Nam Anh vì ông đã truyền dạy cho nhiều bác sĩ trẻ phương pháp này, trong đó có bác sĩ trực tiếp mổ và điều trị cho tôi" - bệnh nhân được phẫu thuật bằng Superpath chia sẻ.

"Đến nay đã có hàng ngàn ca mổ thay khớp háng bằng đường mổ Superpath được thực hiện, rất nhiều bác sĩ đã được đào tạo về kỹ thuật này và đang làm rất tốt. Các bác sĩ Philippin và Indonesia cũng đã và đang qua Việt Nam học. Như vậy là vai trò đưa đò cũng đã thành công" - bác sĩ Nam Anh tự trào, như một niềm vui của riêng ông trong ngày 20-11.

Thảo Nguyên