475 cú sét trong 10 phút là bình thường
Ông Nguyễn Đức Phương, Trưởng phòng Rada thời tiết, Trung tâm Mạng lưới khí tượng thuỷ văn quốc gia, Tổng cục Khí tượng Thuỷ văn, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, theo thống kê nhanh từ 6 giờ đến 9 giờ sáng ngày 5/6 tại khu vực Hà Nội và một phần lãnh thổ các tỉnh lân cận như Hải Dương, Hưng Yên (dải mây gây ra sét trong sáng nay) cho thấy số liệu trận sét như sau:
STT | Thời gian | Tổng số sét | Sét xuống đất |
1 | 6h-7h | 3513 | 2322 |
2 | 7h – 8h | 4060 | 2855 |
3 | 8h-9h | 2642 | 1848 |
4 | 9h-9h30 | 296 | 128 |
|
|
|
|
Như vậy ta thấy từ 7h đến 8 giờ (thời điểm nhiều dông sét nhất) có tới 2855 cú sét. (Chia trung bình ra 10 phút có 475 cú sét đánh xuống đất tại khu vực Hà Nội và vùng lân cận). Có thời điểm trong 1 giây có tới 10 cú sét được ghi nhận (lúc 8 giờ 25 phút 47 giây).
Đây có phải là trận dông sét với nhiều tia sét nhất ở Việt Nam hay không? Ông Phương cho biết, gần đây nhất tại khu nam Đồng bằng bắc bộ (trọng tâm tại các tỉnh Nam Định, Thái Bình, Hà Nam) từ 15 giờ đến 18h ngày 19/5/2024 đã xảy ra lượng sét đánh rất lớn. Cụ thể ở bảng so sánh:
"Như vậy ta thấy với số lượng sét như vậy (475 cú/10 phút) là hoàn toàn bình thường khi so sánh với 2 đợt trên. Đặc biệt khi so sánh với số liệu từ 16 đến 17h ngày 19/5/2024 tại khu vực Nam Đồng Bằng Bắc Bộ có đến 3040 cú sét/10 phút. Hiện tại từ 12h đến 13h ngày 5/6/2024 tại khu vực biển Quảng Ninh gần Vịnh Hạ Long cũng có 1866 cú sét đánh xuống đất. Trung bình là 311 cú /10 phút", ông Phương nhận định.
Ông Nguyễn Đức Phương cho biết, hiện nay mạng lưới định vị sét của Việt Nam có 18 trạm định vị sét. Mạng lưới định vị sét này được kết nối với hệ thống định vị sét quốc tế. Mạng lưới định vị sét của nước ta hiện nay được thiết kế để phát hiện, định vị, phân tích, hiển thị, lưu trữ và phân phối số liệu theo thời gian thực các sự kiện sét trong mây và xuống mặt đất (CG) và trong mây (IC).
Với mạng lưới các đầu đo hiện tại thì khoảng cách mà các đầu đo có thể phát hiện được sét trong dải từ 400-600km. Như vậy ngoài khu vực đất liền của Việt Nam thì các trạm định vị sét có thể phát hiện cả sét trên biển và khu vực gần biên giới của các nước lân cận Việt Nam. Với một khoảng không gian rộng như trên thì việc thống kê được 400 cú sét đánh xuống đất là trong vòng 10 phút là hoàn toàn có thể xảy ra. Nếu thông kê cho khu vực, thì chúng ta cần chọn khu vực (theo kinh vĩ độ) để xác định số lượng sét xảy ra tại khu vực đó trong khoảng thời gian nhất định.
Nơi nào nhiều dông sét ở Việt Nam?
Việt Nam nằm ở tâm dông châu Á, một trong ba tâm dông trên thế giới có hoạt động dông sét mạnh. Mùa dông ở Việt Nam tương đối dài bắt đầu từ tháng 4 và kết thúc vào tháng 10. Số ngày dông trung bình khoảng 100 ngày/năm và số giờ dông trung bình là 250 giờ/năm. Trên nền hoạt động dông tương đối mạnh này có độ chênh lệch khá lớn về mức độ hoạt động dông ở các vùng.
Có những nơi có số giờ dông nhỏ như Cam Ranh (55 giờ/năm), bên cạnh đó lại có khu vực đạt số giờ dông tới 489 giờ/năm như ở A Lưới (Huế). Sự chênh lệch này do nhiều yếu tố khác nhau gây ra, trong đó có yếu tố phân chia lãnh thổ bởi những dãy núi cao có hướng khác nhau, làm tăng cường hoạt động dông ở vùng này và hạn chế hoạt động dông ở vùng khác. Những vùng hoạt động dông mạnh là những vùng có nhiễu động khí quyển mạnh mẽ và có địa hình thuận lợi cho việc hình thành các dòng thăng.
Ở Việt Nam có thể có tới 2 triệu cú sét đánh xuống đất trong vòng một năm. Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ của Viện Vật lý Địa cầu thực hiện năm 2004, cả nước có 820 vụ sét đánh trong 10 năm trở lại đây gây thiệt hại nhiều tỷ đồng, làm gián đoạn dịch vụ viễn thông, điện lực... Tại một số khu vực như Cổ Dũng (Hải Dương), Sơn Lộc (Hà Tĩnh), đồng bằng sông Cửu Long, xảy ra nhiều vụ sét đánh làm thiệt hại mùa màng và tính mạng con người, gây tâm lý hoang mang trong nhân dân.
Các kết quả đo đạc qua mạng trạm định vị sét cho thấy, hoạt động dông sét thường xảy ra mạnh mẽ vào thời điểm từ 14h đến 20h tuỳ theo từng trạm. Đồ thị xu thế chung có đỉnh vào buổi chiều là một trong những quy luật cơ bản của hoạt động dông sét ở Việt Nam. Sét xuất hiện sớm ở Đông Hà, Sơn La (tháng 4 với tần suất lớn hơn 20%).
Tiếp theo, hoạt động sét mạnh nhất vào tháng 5 ở Phú Yên, Bình Thuận, Đông Hà. Ở Hà Nội, dông sét hoạt động mạnh nhất vào tháng 6-7. Đỉnh phụ thứ hai của tất cả các trạm xuất hiện vào tháng 9-10. Số liệu này cho thấy rõ sự phân hóa theo mùa của hoạt động dông sét trên lãnh thổ nước ta. Số liệu nhiều năm quan trắc dông của các trạm khí tượng bề mặt cũng cho những kết luận tương tự.
Hiện tại, Trung tâm Mạng lưới Khí tượng Thủy văn Quốc gia đang vận hành hệ thống mạng lưới phát hiện, định vị, sét hiển thị website hymetnet.gov.vn. Trang web này có thể thực hiện việc theo dõi liên tục các thông tin về sét và rada thời tiết. Người dân có thể theo dõi các cảnh báo nguy cơ sét trên trang web và các vùng cảnh báo phản hồi vô tuyến mây của rada thời tiết. Người dân có thể tham khảo để có thể phòng, tránh các rủi ro do do dông sét gây ra.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Bản tin dự báo thời tiết mới nhất ngày 5/6.