Nếu như ngày xưa, "9X" là từ khóa được xã hội đặc biệt quan tâm vì là thế hệ trẻ khác biệt hẳn về suy nghĩ, cách sống so với các đàn anh đi trước, từng hành động thói quen của các 9X đều được đặt lên bàn cân soi xét thì bây giờ, thế hệ 10X mới là đối tượng thu hút sự chú ý. Tuy nhiên, một bộ phận 10X lại khiến người lớn phải giật mình vì độ bạo dạn và cách thể hiện mình "lớn sớm" trên mạng xã hội.
Xét về độ bạo dạn, có lẽ nhiều anh chị 9X còn phải lắc đầu trước các em lớp 6, lớp 7, thuộc thế hệ 10X. Nhất là khi mạng xã hội phủ sóng rộng rãi như bây giờ, nhiều em mới lên cấp 2 đã được gia đình sắm điện thoại cảm ứng nên dễ dàng trưng bày mọi thứ, từ tính cách đến chuyện bạn bè, yêu đương... lên Facebook. Nhiều người khi xem trang cá nhân của các 10X này đều không khỏi choáng váng vì những suy nghĩ cởi mở, khác hẳn thế hệ đi trước khi đang ở độ tuổi này.
Cách đây 1 tháng, cư dân mạng choáng váng khi nam sinh cấp 2 lên mạng post toàn những ngôn từ "huynh đệ tương tàn", hoặc khoe thành tích yêu đương. Những đoạn status cậu bé này post lên Facebook thường là: "Đâm hoặc đâm, chém hoặc chém anh em sống chết có nhau", "Bình yên những giấc chiêm bao, qua rồi một thời rong chơi rồi 1 thời yêu đương sớm tối", hay "Anh nói anh yêu em, là anh không nói dối", ở dưới là ảnh của chủ nhân vẫn còn mặc nguyên áo đồng phục với gương mặt trẻ con.
10X gây sốc trên mạng vì khoe cuộc sống tự do và yêu đương
Được biết, cậu học trò sở hữu tài khoản này đang học lớp 6. Không giống với bạn đồng lứa, cậu bé thường sử dụng ngôn từ như trong phim chưởng, thể hiện sở thích ăn chơi, yêu đương. Nhìn vào list tình trường mà cậu khoe trên mạng xã hội, nếu không xem ảnh ở dưới thì khó ai tin đây lại là lời lẽ của một học sinh cấp 2 khi cậu hết khoác vai bạn gái này đến bạn gái khác.
Hiện tại, vì mệt mỏi với việc "nổi tiếng bất đắc dĩ" trên mạng xã hội sau khi phát ngôn vượt tuổi, cậu bé này đã giới hạn phạm vi người có thể xem được tài khoản Facebook của mình.
Mới đây, một nhân vật 10X khác lại gây sóng gió trên mạng khi post những bức ảnh yêu đương thắm thiết, kèm theo caption thậm chí còn sắc sảo hơn người lớn: "Yêu em này, thích em nọ, đóng họ em kia", hoặc "Đàn ông có tiền, giữ được đàn bà có sắc. Đàn ông có tình, giữ được đàn bà có tâm. Còn tôi chả có gì nên chẳng giữ được ai"...
Chủ nhân tài khoản facebook này là một cậu bé tên H. đang học lớp 8. "Chàng trai" 10X liên tục update ảnh yêu đương thắm thiết, cầm tay và hôn nhau mọi lúc mọi nơi như một cặp đôi đã trưởng thành. Xem những bức ảnh này, nhiều người đã không khỏi giật mình về độ bạo dạn, yêu "sâu" của cặp đôi 10X.
Rất nhiều cư dân mạng tỏ ra ngạc nhiên trước việc "lớn vượt tuổi" của một bộ phận thế hệ 10X đang phô bày trên Facebook. Độc giả MinhNguyen chia sẻ: "Không ngờ các cháu lớn nhanh thế, vẫn còn cắp sách đến trường mặt non thế kia mà yêu đương mỗi ngày một "em", lại còn khoe đâm chém nữa. Đây là hệ quả của việc bắt chước người lớn, phim ảnh tình cảm, hành động phủ sóng rộng quá ảnh hưởng đến tâm lý các cháu".
Một độc giả khác tên Fabu lại cho rằng "Nguyên nhân là do chơi Facebook sớm quá. Giờ lên mạng xã hội cái gì cũng ảo, nên các em ý cũng sống ảo và thể hiện bản thân thái quá. Có khi ngoài đời lại không như vậy".
Quả thực, nếu chỉ đọc đoạn caption này mà không nhìn ảnh, khó có thể nghĩ đây lại là dòng gửi gắm tâm tình của học sinh cấp 2 dành cho nhau: "Cũng hơn 2 tháng trôi qua rồi nhỉ, kể từ ngày bắt đầu làm phiền nhau, bắt đầu khiến nhau phải lo lắng, phải giận dỗi, phải ghen và phải hạnh phúc. Vợ cùng chả biết vì lý do gì vợ yêu anh như thế, xin đừng nghĩ vật chất và cũng đừng nghĩ là vì anh có tài. 2 con người sống hạnh phúc không phải vì những thứ đó mà là do thái độ và cách yêu. Bản thân vợ chẳng bằng người ta vì cái gì cả, kể về nhan sắc lẫn điều kiện, tính tình thì ương bướng... nhưng vợ cũng đã thay đổi nhiều. Anh yên tâm, vợ sẽ thay đổi thật nhiều hơn, để anh không phải bận tâm về vợ nữa, không phải lo lắng, không phải cáu và chắc chắn sẽ là 1 cô vợ tốt đấy. Thương anh, yêu anh, anh là tất cả...".
Một cặp đôi 10X post ảnh ôm ấp, hôn nhau thắm thiết đã khiến người lớn phải sốc. Cô bé cũng vô tư gọi người yêu "Vợ nhớ chồng lắm chồng à". Theo như thông tin chia sẻ, cô bé này sinh năm 1999, năm nay mới 15 tuổi.
Để hiểu rõ hơn về tâm lý lứa tuổi 10X, về động cơ và nguyên nhân của sự "lớn sớm", khoe thành tích yêu đương và thể hiện bản thân trên mạng xã hội, chúng tôi đã trò chuyện với Tiến sĩ Tâm lý Trần Thành Nam - Phó Viện trưởng Viện Đảm bảo chất lượng Giáo dục, Đại học Quốc Gia Hà Nội.
Theo Tiến sĩ Nam, tuổi dậy thì của lứa tuổi vị thành niên đã sớm hơn (không còn gái thập tam - 13, nam thập lục -16 như xưa nữa) mà có thể bắt đầu từ 10, 11 tuổi. Theo đó, sự hấp dẫn giới tính mang tính bản năng con người cũng bắt đầu từ lúc này. Đó là một thực tế không thể thay đổi.
Những hành vi lớn sớm của 10X có thể là tổng hòa của nhiều nguyên nhân gồm: sự phát triển thể chất, dậy thì của các em sớm hơn nên các em quan tâm đến vấn đề giới tính và hấp dẫn bởi người khác giới sớm hơn. Trẻ em bây giờ tiếp cận nhiều với phim ảnh có nội dung người lớn do không có cơ chế kiểm soát; cuộc sống căng thẳng, bố mẹ thiếu quan tâm và bản thân thiếu kỹ năng nên tìm tới những hành vi trên như một cách giải tỏa hay xu hướng muốn khẳng định bản thân, thể hiện mình đã lớn, có thể độc lập tương đối với bố mẹ.
Mạng xã hội cũng có thể là một công cụ cổ vũ và động viên quá trình lớn sớm của trẻ. Lý do là vì một bức hình khác thường so với lứa tuổi, một bình luận quá già dặn hoặc một cách tạo dáng quá người lớn thường sẽ được nhiều người theo dõi, like hoặc bình luận hơn. Người đăng tin/hình sẽ cảm thấy mình được quan tâm chú ý nhiều hơn và theo cách nhìn của các em thì mình có quyền lực hơn, "cool" hơn. Từ đó sẽ trở thành cuộc chạy đua các hình ảnh gây sốc, các dòng trạng thái hoặc lời bình bá đạo hơn để thu hút được nhiều sự chú ý của cộng đồng Facebook. Thậm chí có nhiều bức ảnh hoặc dòng trạng thái chỉ là một sự cường điệu chứ không phải thực sự là suy nghĩ, cảm xúc hay hành động thường xuyên của các em.
Theo Tiến sĩ Nam, gia đình đóng vai trò rất to lớn trong quá trình thay đổi bản thân ở lứa tuổi 10X hiện nay.
Với cha mẹ, quan điểm về giáo dục Sức khỏe - Giới tính không cởi mở, nói chuyện với con về các vấn đề này lại coi là chủ đề cấm kỵ, có thể vẽ đường cho hươu chạy là một quan niệm sai lầm. Nếu không thẳng thắn với con về các vấn đề giới tính thì "hươu sẽ vẫn cứ chạy", nhưng là chạy sai đường do tìm đọc các thông tin không chính thống qua internet. Cha mẹ phải đặc biệt chủ động tìm hiểu các đặc điểm tâm lý của giai đoạn này và có cách nhìn khoa học hơn về vấn đề giáo dục giới tính.
Các bậc phụ huynh cũng nên dành những khoảng thời gian nhất định trong ngày để chia sẻ, nói chuyện và chú ý đến con cái. Qua đó sẽ phát hiện sớm các vấn đề lớn sớm và kịp thời điều chỉnh hoặc can thiệp.
Cũng từng có kinh nghiệm trong vấn đề này, luật sư Giang Hồng Thanh (văn phòng luật sư Giang Thanh) cho rằng, ở lứa tuổi của các em, trừ những trường hợp cá biệt, ngoại lệ, các em chưa phát triển đầy đủ về thể chất và tinh thần. Pháp luật còn coi đó là những đứa trẻ (dưới 16 tuổi), là những đối tượng cần nhận được sự quan tâm và bảo vệ đặc biệt. Vậy thì các em chỉ biết hành động theo bản năng chứ chưa thể tự mình phân tích hành động của mình xấu hay tốt, mang lại hậu quả gì...
Chính vì thế, trách nhiệm phải đặt lên cả gia đình và nhà trường. Với nhà trường, thay vì nhồi nhét vào đầu các em những môn học để rồi một vài năm sau nhiều em chẳng bao giờ dùng đến nó, thì hãy dạy nhiều hơn những kiến thức xã hội thực tế, chẳng hạn như giáo dục giới tính, phổ biến pháp luật, kĩ năng sống...
Với tư cách là một người cha, luật sư Thanh nhấn mạnh: "Chúng ta dạy các em làm người, chứ đừng dạy các em làm bác học".
