Giáo sư Nguyễn Tài Thu sinh năm 1931, tại thôn Kim Hoàng, xã Vân Canh, huyện Hoài Đức, Hà Nội. Năm 1953, sau khi học năm thứ nhất trường Đại học Y khoa trong kháng chiến, ông được cử đi học chuyên về Đông y tại Trung Quốc trong 6 năm.
Giáo sư Nguyễn Tài Thu
Sau khi trở về nước, ông công tác tại nhiều bệnh viện quân đội và địa phương. Từ năm 1967, ông đi sâu nghiên cứu lĩnh vực châm cứu và bắt tay gây dựng Hội Châm cứu Việt Nam, tạo nền móng vững chắc cho sự ra đời của Bệnh viện Châm cứu Trung ương sau này.
Đầu những năm 1980, Bộ Y tế quyết định thành lập Viện Châm cứu Việt Nam, năm 2003 đổi tên là Bệnh viện Châm cứu Trung ương. Giáo sư Nguyễn Tài Thu là Viện trưởng Viện Châm cứu Việt Nam, sau này là Giám đốc Bệnh viện Châm cứu Trung ương đến năm 2007.
Giáo sư Nguyễn Tài Thu đóng góp cho nền y học cổ truyền khối tri thức đồ sộ và trường tồn với hàng chục cuốn sách về châm cứu và lý luận Đông y như Tân châm, Thủy châm, Nhĩ châm, Điện châm... Đây chính là cẩm nang nghiên cứu, học tập cho hàng nghìn y bác sĩ hiện nay.
Kỹ thuật châm cứu và châm tê cai nghiện ma túy của giáo sư được Bộ Y tế cấp phép triển khai, tỷ lệ cắt cơn cao hơn 90% và được giới thiệu đến gần 50 quốc gia. Phương pháp điện châm gây tê cho phẫu thuật của giáo sư đạt hiệu quả đến 98,3%, thực hiện được 100.000 ca mổ.
Trường phái tân châm do Giáo sư Nguyễn Tài Thu khởi xướng sử dụng kim dài châm xuyên huyệt theo đường kinh lạc đã giúp điều trị cho hàng nghìn bệnh nhân khỏi các căn bệnh cấp mạn tính như thần kinh tọa, rối loạn tiền đình, đau đầu, mất ngủ, tai biến mạch máu não…
Với những thành tựu và công sức nghiên cứu ứng dụng, Giáo sư Nguyễn Tài Thu được phong tặng danh hiệu Thầy thuốc Nhân dân, Anh hùng Lao động của Việt Nam. Trước khi qua đời, ông đảm nhận cương vị Phó Chủ tịch Hội châm cứu thế giới, Chủ tịch Hội Châm cứu Việt Nam và Chủ tịch Hội Cứu trợ Trẻ em tàn tật Việt Nam...
Sự ra đi của Giáo sư Nguyễn Tài Thu là tổn thất lớn cho ngành y tế nước nhà, đặc biệt là lĩnh vực châm cứu. Giáo sư Nguyễn Tài Thu là người thầy đáng kính, ông đã dành cả cuộc đời cống hiến vì sức khỏe nhân dân; tấm gương sáng cho lực lượng bác sĩ y học cổ truyền.
