"Giải cứu" cặp song thai cùng bánh rau, dây rốn xoắn, thắt nút vô cùng hiếm gặp

Thăm khám sớm – xử trí kịp thời cứu sống cặp song thai hy hữu

Cuối tháng 8/2022 vừa qua, Khoa Phụ Sản của Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc TCI mổ lấy thai thành công cho sản phụ L.T.T (32 tuổi, quê ở Nghệ An). Đây là trường hợp mang song thai chung 1 bánh rau, 1 buồng ối, 2 dây rốn xoắn lấy nhau, cả 2 dây rốn đều bị thắt nút. Rất may mắn chị T. đã được theo dõi sát sao tình trạng của mẹ và thai nhi tại bệnh viện ở tuần thứ 30, từ đó các bác sĩ đã theo dõi, tiên lượng sớm cho bệnh nhân và tư vấn mổ chủ động.

Với sự hỗ trợ hết mình của ê-kíp phẫu thuật, chị T. đã đón 2 bé gái chào đời ở 37 tuần 6 ngày. Quá trình phẫu thuật lấy thai thuận lợi theo đúng dự định. Các bé có chỉ số cân nặng lần lượt là 2,6kg và 2,3kg khỏe mạnh, khóc to, sản phụ hồi phục bình ổn.

Sản phụ L.T.T cho biết, đây là lần thứ 2 mang thai của chị, lần đầu chị sinh thường. Ở lần sinh thứ 2 này, chị T. lo lắng hơn bởi ngay từ những tháng đầu của thai kỳ, qua thăm khám chị được biết tình trạng song thai chung bánh rau, chung buồng ối của mình.

Song thai chung bánh rau, chung buồng ối nguy hiểm thế nào?

Bác sĩ Hà cho biết, điều đáng lo ngại nhất khi song thai cùng chung một bánh rau là nguy cơ mắc phải hội chứng truyền máu nhau thai. Điều đó có nghĩa là máu từ bào thai này sẽ truyền vào bào thai kia liên tục. Điều này dẫn tới tình trạng thai nhi cho máu sẽ phát triển chậm hơn dẫn đến nhẹ cân, ngược lại thai nhi nhận máu sẽ lại xuất hiện tình trạng đa niệu, suy tim, phù nề...

Đáng nói, song thai chung bánh rau đã nguy hiểm mà chung buồng ối còn nguy hiểm hơn rất nhiều. Bởi song thai chung buồng ối có đặc điểm là hai dây rốn nằm gần nhau nên khi thai nhi chuyển động dễ làm hai dây rốn xoắn vào nhau, thậm chí còn thắt nút dẫn tới mất tim thai nếu không được xử trí kịp thời.

Mặc dù đã thăm khám và siêu âm theo dõi tình trạng thai phụ trong suốt thai kỳ, thế nhưng ngay khi đưa 2 em bé ra ngoài thành công, bác sĩ cũng phải ngạc nhiên khi lần đầu tiên chứng kiến ca sinh dây rốn xoắn lấy nhau và thắt nút ở cả 2 dây rốn.

Trường hợp dây rốn thắt nút chiếm tỷ lệ 0,3-2% thai phụ

Về mặt lý thuyết, dây rốn có chiều dài từ 40-60cm và có đường kính 1,5-2cm, có vai trò vận chuyển oxy và chất dinh dưỡng từ nhau thai tới bào thai. Trường hợp dây rốn thắt nút chiếm tỷ lệ 0,3-2% thai phụ.

Xoắn dây rốn xảy ra khi số lượng vòng xoắn vượt khỏi giới hạn chịu lực của dây rốn. Dây rốn bị chèn ép sẽ gây ra tình trạng thiếu oxy và dưỡng chất cho thai nhi. Bất thường liên quan đến dây rốn này là một trong những rủi ro khó lường nhất trong quá trình theo dõi thai, có khả năng mất tim thai bất cứ thời gian nào trong thai kì.

Trường hợp ca song thai này, cả hai dây rốn đều thắt nút vô cùng hiếm gặp, rất ít được mô tả trong y văn.

Việc dây rốn bị thắt nút sẽ rất nguy hiểm, có nguy cơ mất tim thai bất cứ thời gian nào trong thai kì. Dây rốn thắt nút giống như một "tai nạn bất ngờ" trong sản khoa, gây ra các biến cố như thai chết lưu, nhất là thai lưu 3 tháng cuối hoặc thời điểm chuyển dạ. Do đó, chị T. đã được tư vấn mổ chủ động để hạn chế tối đa rủi ro trong quá trình "vượt cạn".

Theo thống kê, nguy cơ dây rốn bị xoắn hoặc dây rốn thắt nút dễ xảy ra ở các trường hợp song thai. Trường hợp của sản phụ L.T.T đã được thăm khám và theo dõi sát sao, và đã được các bác sĩ tư vấn chỉ định mổ lấy thai ở mốc ngoài 37 tuần là hợp lý và kịp thời giúp bảo toàn tính mạng cho mẹ và thai nhi.

Giải pháp phòng ngừa dây rốn thắt nút

Theo bác sĩ Hà, hiện nay chưa có phương pháp nào phòng ngừa dây rốn thắt nút. Tuy nhiên, mẹ bầu nên đi khám thai định kì, siêu âm thai đánh giá tình trạng dây rốn trong suốt quá trình mang thai. Việc chẩn đoán dây rốn thắt nút dựa vào siêu âm thai nhi Doppler màu, siêu âm 5D, kiểm tra tưới máu ở phía trước và ở phía sau vị trí dây rốn thắt nút, đo tim thai, kiểm tra sức khỏe thai.

Thai phụ cần theo dõi chặt chẽ chuyển động của thai nhi trong suốt thai kì để đảm bảo thai nhi luôn khỏe mạnh. Đặc biệt, nếu thai nhi có các dấu hiệu bất thường như quẫy đạp mạnh hoặc cử động ít ở những tuần cuối, thai phụ cần phải đến cơ sở y tế có khả năng phẫu thuật gần nhất để được thăm khám và tư vấn sớm.

Trường hợp của chị T. là một trong những trường hợp rất hiếm hoi nhờ theo dõi thăm khám và quản lý thai nghén tốt tại Khoa Phụ Sản, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc mà quá trình vượt cạn đã diễn ra thành công thuận lợi. Hiện tại, sau mổ 5 ngày chị T. và 2 bé đã được xuất viện về nhà.