Trong những năm gần đây, tinh thần "phòng bệnh hơn chữa bệnh" đang từng bước lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng, đặc biệt là ở nhóm phụ nữ đô thị - những người luôn đối mặt với áp lực kép giữa công việc và vai trò gia đình.
Không đợi đến khi bệnh trở nặng mới chữa, nhiều người đã chủ động thay đổi lối sống để chung sống hòa bình với bệnh lý, giảm nguy cơ diễn tiến nghiêm trọng.
Câu chuyện của chị Nguyễn Thị An (38 tuổi, phường Hoàng Mai, TP Hà Nội) và chị Lê Thị Ánh Tuyết (46 tuổi, phường Hà Đông, TP Hà Nội) là minh chứng sống động cho tinh thần chủ động chuyển mình từ chữa bệnh sang chăm sóc sức khỏe toàn diện, đúng theo định hướng chuyển đổi số y tế theo Quyết định 787/QĐ-BYT của Bộ Y tế.
'Thức tỉnh' sau chẩn đoán
Cách đây hai năm, chị Nguyễn Thị An được bác sĩ chẩn đoán mắc đa nhân xơ tử cung và đa nang tuyến vú. Đây là hai bệnh lý thường gặp ở phụ nữ tuổi sinh sản và tiền mãn kinh.
Như nhiều người khác, chị An từng hoang mang tìm mọi phương pháp "điều trị cấp tốc" như thuốc nam, thực phẩm chức năng, thậm chí, chị An đặt lịch với một số "thầy lang" được quảng cáo rầm rộ trên mạng. Thế nhưng, thay vì nhận được những kết quả như mong đời, bệnh lý của chị An còn có phần tăng thêm.

Không đợi đến khi bệnh trở nặng mới chữa, nhiều người đã chủ động thay đổi lối sống để chung sống hòa bình với bệnh lý, giảm nguy cơ diễn tiến nghiêm trọng.
Chị An chia sẻ: "Cứ ai mách gì là tôi thử. Nhưng sau một thời gian, tôi thấy cơ thể mệt mỏi, vòng kinh rối loạn hơn, ngực lúc nào cũng căng tức khó chịu".
Bước ngoặt đến với chị An khi chị đọc kỹ thông tin bệnh lý của mình từ nguyên nhân, điều trị đến các phương pháp dự phòng, các phương pháp làm chậm quá trình phát triển của bệnh lý. Chị An cho biết: "Lần đầu tiên tôi hiểu rõ bệnh mình không hẳn cần mổ, mà có thể sống chung lành mạnh nếu biết cách điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt".
Chị An đã quyết định dừng hoàn toàn cà phê - loại đồ uống mà chị từng nghiện mỗi sáng và các sản phẩm chứa isoflavone (estrogen thực vật có tác dụng hỗ trợ tăng sinh nội tiết tố nội sinh ở phụ nữ). Thay vào đó, chị uống nước ép dứa, gừng, muối loãng.
Chị An cho biết, đây là công thức được chuyên gia khuyến nghị có tác dụng kháng viêm, lợi tiểu nhẹ và hỗ trợ cân bằng nội tiết tự nhiên.
Tự chữa không bằng… tự điều chỉnh
Tương tự, chị Ánh Tuyết – nhân viên kế toán của một doanh nghiệp tư nhân tại Hà Nội, cũng được phát hiện mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) ở tuổi 44.
Những cơn đau bụng dưới, mụn nội tiết, kinh nguyệt thưa và tóc rụng tăng dần… khiến chị lo lắng đến mất ngủ.
Chị từng tin rằng cà phê có thể giúp tỉnh táo và giảm stress, còn sữa đậu nành sẽ "tốt cho phụ nữ"như những chia sẻ trên mạng. Tuy nhiên, giờ đây, chính chị đã nhận ra, những lựa chọn tưởng như lành mạnh ấy lại vô tình làm tăng estrogen – nội tiết tố khiến tình trạng bệnh của chị trầm trọng hơn.

Thời gian qua, rất nhiều ca u xơ tử xung được các bác sĩ phẫu thuật, điều trị kịp thời, song, với những ca u xơ nhỏ (thường dưới 5cm), không có triệu chứng rõ rệt hoặc ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, bác sĩ thường không chỉ định can thiệp phẫu thuật ngay mà sẽ đưa ra một số khuyến nghị theo dõi và điều chỉnh lối sống.
Chị Tuyết cũng thực hiện hành trình tương tự: "Tôi tưởng ăn chay, uống sữa hạt là tốt, ai ngờ bị bác sĩ cảnh báo đang 'vô tình nuôi' buồng trứng đa nang". Từ đó, chị chú trọng ăn uống cân bằng: giảm đường, tăng rau xanh, ngủ đủ giấc và tập yoga nhẹ nhàng mỗi sáng".
Điểm chung của hai người phụ nữ này là sau khi thay đổi nhận thức, họ không những cải thiện triệu chứng mà còn tiết kiệm đáng kể chi phí khám chữa bệnh. Quan trọng hơn, họ đã từ bỏ tâm lý phụ thuộc vào "thầy, thuốc" mà chủ động đồng hành cùng sức khỏe của chính mình.
Đây cũng là một trong những mục tiêu trọng tâm của Quyết định 787/QĐ-BYT ngày 6/3/2025 của Bộ Y tế – kế hoạch hành động nhằm thúc đẩy đột phá trong chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và tăng cường y tế dự phòng.

Các đại biểu tham dự đóng góp ý kiến cho bản kế hoạch hành động của Bộ Y tế thực hiện Nghị quyết số 03/NQ-CP ngày 09 tháng 01 năm 2025 của Chính phủ Ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22 tháng 12 năm 2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia nhằm cụ thể hóa và triển khai sâu rộng trong lĩnh vực y tế.
Theo quyết định này, các đơn vị ngành y tế cần đổi mới tư duy từ chữa bệnh sang chăm sóc sức khỏe toàn diện, ưu tiên đầu tư vào giáo dục sức khỏe cộng đồng, triển khai các ứng dụng số giúp người dân theo dõi chỉ số sức khỏe, nhận tư vấn sớm và lưu trữ hồ sơ bệnh án điện tử.
Dù chưa thể "chữa khỏi" bệnh lý, nhưng cả chị An và chị Tuyết đều đang sống khỏe, sống chủ động, không lo sợ như trước. Đều đặn mỗi 6 tháng, họ đến khám định kỳ tại cơ sở y tế, kiểm tra kích thước nhân xơ, nang trứng và làm các xét nghiệm cần thiết.
"Chỉ cần hiểu rõ cơ thể mình, điều chỉnh lối sống và tin tưởng vào y tế khoa học, thì bệnh cũng không còn là điều đáng sợ," chị Tuyết mỉm cười chia sẻ.
Hành trình của họ cũng là lời nhắc nhở: Phòng bệnh không cần phải lớn lao, chỉ cần bắt đầu từ những thay đổi nhỏ mỗi ngày – trong bữa ăn, giấc ngủ, và cả những thói quen tưởng chừng vô hại.