Chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân là yếu tốt cốt lõi bảo đảm phát triển nhanh, bền vững của đất nước

Đó là nhấn mạnh của ông Huỳnh Thành Đạt - Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, tại Tọa đàm "Triển khai thực hiện Nghị quyết 72-NQ/TW: Điều trị, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân" diễn ra tại TPHCM ngày 30/10.

Y tế cơ sở là nền tảng của hệ thống y tế quốc gia

Trình bày tham luận về Phát triển mạng lưới y tế cơ sở, TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM nhấn mạnh, Nghị quyết 72 xác định y tế cơ sở là tuyến đầu, là nền tảng của hệ thống y tế, giữ vai trò then chốt trong chăm sóc sức khỏe ban đầu, quản lý sức khỏe toàn dân và phòng, chống dịch bệnh.

Với tinh thần đó, Nghị quyết số 72-NQ/TW xác định nhiều nhiệm vụ trọng tâm như: kiện toàn tổ chức hệ thống y tế cơ sở, tăng cường năng lực chuyên môn, phát triển nhân lực, đổi mới cơ chế tài chính, thúc đẩy chuyển đổi số và huy động xã hội hóa cho y tế cơ sở.

Sau hợp nhất, hiện TPHCM có 38 Trung tâm Y tế khu vực, 168 trạm y tế phường, xã và 296 điểm y tế. Các trạm y tế và điểm y tế hiện đảm nhiệm chăm sóc sức khỏe ban đầu, điều trị bệnh thông thường, quản lý bệnh mạn tính (tăng huyết áp, đái tháo đường,...); đồng thời triển khai các chương trình y tế dự phòng, dân số, tiêm chủng, sức khỏe sinh sản, học đường và người cao tuổi. 

Trong thời gian qua, Thành phố đã triển khai nhiều chủ trương, chính sách đặc thù củng cố năng lực, hiện đại hóa hệ thống y tế cơ sở. Trong đó, Thành phố chú trọng tập trung hoàn thiện mô hình tổ chức hoạt động theo hướng tinh gọn, hiệu quả đối với các trạm y tế, trung tâm y tế; Phát triển nhân lực y tế cơ sở bằng các chế độ ưu đãi đặc thù đối với nhân viên y tế tuyến cơ sở, đưa bác sĩ chuyên môn sâu về y tế cơ sở; Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị và chuyển đổi số cho y tế cơ sở; Đổi mới cơ chế tài chính, mở rộng dịch vụ, cho phép các trạm y tế tự chủ một phần, hợp tác công – tư, huy động nguồn lực xã hội hóa đầu tư cho các trạm y tế…

Tuy nhiên, thực tế, theo bác sĩ Trần Quốc Hùng - Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Chánh Hưng, hiện hệ thống y tế cơ sở vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện khám chữa bệnh ban đầu. Một trong những rào cản lớn nhất của y tế cơ sở hiện nay đó là khủng hoảng "chảy máu chất xám" diễn ra mạnh mẽ. Hệ thống y tế cơ sở hiện nay vẫn còn thiếu y bác sĩ có tay nghề, chuyên môn, chưa thực sự là nơi khám chữa bệnh ban đầu tin cậy.

Cùng với đó là sự thiếu hụt về trang thiết bị cơ bản và hiện đại như máy siêu âm, máy xét nghiệm… khiến người dân chưa tin tưởng, buộc phải vượt tuyến để làm các cận lâm sàng cần thiết, làm giảm ý nghĩa của vai trò "người gác cổng". 

Bác sĩ Hùng đề xuất, cần có giải pháp đột phá về cơ chế chính sách với mục tiêu cốt lõi là đảo ngược xu hướng "chảy máu chất xám" bằng cách thiết lập cho trạm y tế một môi trường làm việc hấp dẫn về thu nhập và cơ hội phát triển. Đó là những chính sách ưu đãi tài chính đặc thù, phụ cấp nghề nghiệp đặc thù cho cán bộ công tác tại y tế cơ sở, đặc biệt là bác sĩ và dược sĩ đại học, với mức tăng cao hơn khoảng 50% so với phụ cấp nghề nghiệp hiện hành của tuyến trên. 

Bên cạnh đó, từng bước tăng quyền tự chủ linh hoạt, cho phép các trạm y tế đạt chuẩn bác sĩ gia đình được tự chủ tài chính một phần và linh hoạt sử dụng nguồn thu BHYT để chi tăng thu nhập ngoài lương, thu hút nhân lực và tái đầu tư nhỏ.

Đồng tình với các ý kiến của lãnh đạo Sở Y tế TPHCM và Bệnh viện Đa khoa Chánh Hưng, ông Huỳnh Thành Đạt cho rằng, y tế cơ sở phải được coi là nền tảng, là "người gác cổng" của hệ thống y tế quốc gia. Muốn y tế cơ sở mạnh, phải đổi mới cơ chế hoạt động, có chính sách ưu đãi đặc thù để thu hút và giữ chân nhân lực, tăng đầu tư cho cơ sở vật chất, trang thiết bị, mở rộng mô hình bác sĩ gia đình và y tế dự phòng. 

Khi y tế cơ sở được củng cố, người dân sẽ được chăm sóc sức khỏe ban đầu tốt hơn, bệnh viện tuyến trên sẽ được giảm tải và chi phí xã hội được tiết kiệm đáng kể. Do đó, trước mắt cần phải đổi mới mạnh mẽ mô hình tổ chức và cơ chế hoạt động của hệ thống y tế theo hướng lấy y tế cơ sở làm nền tảng, lấy phòng bệnh là chính, chăm sóc sức khỏe nhân dân toàn diện suốt vòng đời. Cần phát triển mạng lưới y tế cơ sở đồng bộ, hiện đại, gắn với chuyển đổi số và hồ sơ sức khỏe toàn dân; đồng thời ban hành cơ chế đãi ngộ đặc thù để thu hút bác sĩ, nhân viên y tế làm việc lâu dài ở tuyến cơ sở.

Hoàn thiện hệ thống y tế hiện đại, đồng bộ, hướng tới người bệnh

Tại Tọa đàm, Thiếu tướng, PGS.TS.BS Nguyễn Hồng Sơn - Phó Chủ tịch Hội đồng chuyên môn bảo vệ sức khỏe cán bộ Trung ương miền Nam cho rằng, sau khi sát nhập, TPHCM thừa hưởng di sản của hệ thống y tế công lập mạnh nhất cả nước và hệ thống y tế ngoài công lập hùng hậu, đầy tiềm năng. 

Với vị trí là thành phố đi đầu cả nước trong phát triển y tế, TPHCM cần phải có những đột phá hơn nữa hướng đến mục tiêu "lấy người bệnh làm trung tâm" và hoàn thiện hệ thống y tế theo hướng chuyên sâu – hiện đại – toàn diện. Cần phải có những đột phá biến TPHCM thành Trung tâm đào tạo nguồn nhân lực y tế chất lượng cao của khu vực và quốc tế. Kêu gọi và tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho đầu tư y tế vào Việt Nam (đào tạo, nghiên cứu và ứng dụng). Có chính sách "chiêu hiền đãi sĩ" cho các chuyên gia đầu ngành, đặc biệt hướng tới các chuyên gia là người Việt Nam ở nước ngoài, các bạn trẻ tiềm năng muốn trở về phụng sự Tổ quốc. Liên danh, liên kết với các trường đại học y khoa, các bệnh viện uy tín khu vực và quốc tế.

Một vấn đề hết sức quan trọng theo Thiếu tướng Nguyễn Hồng Sơn, đó là "quản lý chất lượng" - đây cũng là điểm yếu nhất của hệ thống y tế Việt Nam hiện nay. Chất lượng y tế cần phải được thống nhất, tuân thủ, chuẩn hóa theo "tiêu chuẩn quốc tế" để đáp ứng được yêu cầu hội nhập, đáp ứng được yêu cầu của người bệnh (khách hàng) và các hãng bảo hiểm quốc tế. 

"Tất cả các mục tiêu, giải pháp đều hướng tới người bệnh, lấy người bệnh làm trung tâm, chỉ cần phấn đấu để người Việt Nam yên tâm điều trị ở trong nước thì chắc chắn Việt Nam sẽ là điểm đến y tế của khu vực và quốc tế. Du lịch y tế Việt Nam không chỉ còn là câu chuyện tỷ đô mà sẽ là "sức mạnh mềm" của Việt Nam đối với khu vực và quốc tế", Thiếu tướng Nguyễn Hồng Sơn nhấn mạnh.

Ông Huỳnh Thành Đạt - Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cho biết, Nghị quyết 72 được ban hành trong bối cảnh đất nước ta bước vào giai đoạn phát triển mới, với yêu cầu cao hơn về chất lượng cuộc sống, về công bằng xã hội và về sức khỏe con người - nguồn lực quý giá nhất của quốc gia. Đây là Nghị quyết mang tính chiến lược, có tầm nhìn nhân văn sâu sắc, khẳng định quan điểm của Đảng ta, đó là: chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của từng tổ chức, từng gia đình và của mỗi người dân; là yếu tố cốt lõi bảo đảm phát triển nhanh, bền vững và hạnh phúc của đất nước.

Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cho rằng, các tham luận, ý kiến phát biểu tại tọa đàm đã tập trung làm rõ những vấn đề lớn của ngành y tế: từ củng cố y tế cơ sở, thúc đẩy chuyển đổi số, hoàn thiện cơ chế tài chính, phát triển nhân lực, kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại, cho đến mở rộng hợp tác công - tư trong y tế. Những nội dung này không tách rời nhau, mà liên kết, tương hỗ trong một chỉnh thể, cùng hướng đến mục tiêu xây dựng nền y tế Việt Nam hiện đại, nhân văn, công bằng, chất lượng và hiệu quả.

Từ ý kiến của các đại biểu tham dự, ông Huỳnh Thành Đạt cho rằng, bên cạnh lấy y tế cơ sở làm nền tảng thì cần phải xây dựng một hệ thống y tế hoàn thiện – đồng bộ và hiện đại. Đó là đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin, chuẩn hóa và liên thông dữ liệu giữa các tuyến, đẩy nhanh triển khai bệnh án điện tử, hồ sơ sức khỏe điện tử, sử dụng trí tuệ nhân tạo trong quản lý, dự báo và chẩn đoán. Hệ thống y tế cũng cần hoàn thiện cơ chế tài chính y tế và phát triển bền vững nguồn lực, mở rộng các mô hình hợp tác công - tư, thu hút đầu tư của doanh nghiệp và xã hội vào lĩnh vực y tế, trong khi vẫn bảo đảm mọi người dân đều được tiếp cận dịch vụ y tế thiết yếu, chất lượng, giá cả hợp lý.

Một vấn đề không kém phần quan trọng, đó là phát triển đội ngũ nhân lực y tế chất lượng cao, toàn diện cả về năng lực, đạo đức và phong cách phục vụ nhân dân. Cần cải cách mạnh mẽ chính sách tiền lương, phụ cấp, tạo môi trường làm việc nhân văn, tôn vinh cống hiến của người thầy thuốc; đồng thời đẩy mạnh đào tạo chuyên sâu, hợp tác quốc tế, chú trọng bồi dưỡng kỹ năng, đạo đức và tinh thần y đức. 

"Đội ngũ cán bộ y tế chính là linh hồn của ngành, là trái tim của Nghị quyết 72 khi đi vào cuộc sống", Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Huỳnh Thành Đạt khẳng định.

Ghi nhận những kiến nghị, đề xuất tại tọa đàm, ông Huỳnh Thành Đạt cho biết, đây là cơ sở quan trọng để Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương và các cơ quan chức năng nghiên cứu, tham mưu cho Trung ương, Chính phủ trong quá trình hoàn thiện cơ chế, chính sách, góp phần đưa Nghị quyết 72-NQ/TW nhanh chóng đi vào thực tiễn.

Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị - cơ hội bứt phá cho y tế cơ sở

SKĐS - Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị mở ra hy vọng mới cho y tế cơ sở có nền tảng phát triển mạnh mẽ trong chăm sóc sức khỏe người dân.