Mới đây, khoa Phẫu thuật Cột sống, Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội) tiếp nhận một bé gái 13 tuổi, ở Hà Nội bị vẹo cột sống một góc 150 độ. Hình ảnh trên phim chụp cho thấy cột sống bệnh nhân uốn lượn như hình chữ S. Các đốt sống bình thường xếp chồng lên nhau thành một đường thẳng đứng thì nay gần như nằm ngang. Đốt sống nằm sát vào thành ngực thay vì nằm giữa cơ thể.
Góc vẹo từ 100 độ trở lên được xếp vào nhóm rất nặng, ảnh hưởng chức năng tim, phổi trong khi bé gái 13 tuổi này có góc vẹo lên đến 150 độ, các đốt sống gần như nằm ngang.
TS.BS Nguyễn Hoàng Long, Phó khoa Phẫu thuật Cột sống cho biết một trường hợp được chẩn đoán bị gù vẹo cột sống khi góc vẹo từ 10 độ trở lên, góc vẹo từ 100 độ trở lên như trường hợp này là rất nặng, ảnh hưởng đế chức năng tim phổi. Nguyên nhân của trường hợp này là do trẻ mắc hội chứng Marfan, độ vẹo tăng dần theo thời gian.
TS.BS Nguyễn Hoàng Long chia sẻ về ca bệnh vẹo cột sống phức tạp
Hình ảnh cột sống bệnh nhân 13 tuổi uốn lượn hình chữ S của bé gái
Theo lời của gia đình, trẻ đã được điều trị ở nhiều nơi, có mặc áo chỉnh hình nhưng góc vẹo tiến triển lên, cột sống uốn cong theo hình chữ S.
Bác sĩ nhận định trường hợp này can thiệp rất khó khăn do chức năng hô hấp của trẻ kém không đảm trong quá trình gây mê, hậu phẫu về sâu. Vì thế, trước can thiệp, trẻ cần thở để cải thiện chức năng hô hấp. Góc vẹo của trẻ nên phẫu thuật nắn chỉnh cột sống cũng hết sức nặng nề.
Theo BS Long, gù vẹo vột sống chiếm 2-3% trong dân số, tỷ lệ không phải quá cao nhưng hay tập trung lứa tuổi trẻ nhỏ, thiếu niên, tuổi học đường. Lý do vì ở độ tuổi này, cơ thể trẻ phát triển rất nhanh nên những bất thường nếu có sẽ bộc lộ rõ.
Một số trường hợp bị bẩm sinh, có thể phát hiện ngay từ khi còn nhỏ. Tình trạng này gây ảnh hưởng trước mắt là tính thẩm mỹ, một số trường hợp gù vẹo sớm ảnh hưởng chức năng hô hấp và tim mạch. Một số sẽ ảnh hưởng đến chức năng thần kinh như tiến triển gây liệt.
Những nguyên nhân nào gây bệnh vẹo cột sống trẻ em?
PGS.TS Đinh Ngọc Sơn, Trưởng khoa Phẫu thuật Cột sống, BV Việt Đức, cho biết gù vẹo cột sống là căn bệnh khá phổ biến hiện nay. Có 3 nhóm nguyên nhân lớn gây bệnh vẹo cột sống trẻ em.
Trong đó, đầu tiên là do tự phát, không có nguyên nhân rõ ràng, thường xuất hiện khi trẻ bắt đầu bước vào giai đoạn dậy thì; thứ 2: Trẻ mắc các dị tật bẩm sinh của cột sống; thứ 3: Tư thế như ngồi học không đúng, mang vác quá nặng, hoặc kích thước bàn ghế học không phù hợp với lứa tuổi, do bệnh còi xương, suy dinh dưỡng, chấn thương do tai nạn…
PGS.TS Đinh Ngọc Sơn cùng ekip thực hiện một ca phẫu thuật cột sống
Bệnh lý gù, vẹo cột sống hay gặp ở tuổi thanh thiếu niên. Nếu không chữa trị kịp thời, nhất là với bệnh gù, vẹo cột sống khởi phát sớm (trước 10 tuổi), về lâu dài sẽ gây biến dạng nặng cột sống và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của các cơ quan nội tạng.
Tuy nhiên, PGS.TS Đinh Ngọc Sơn cho biết với trẻ nhỏ, việc phẫu thuật gặp khó khăn do đặc điểm giải phẫu sinh lý của trẻ là cột sống còn đang tiếp tục phát triển.
Hiện các bác sĩ Khoa Phẫu thuật cột sống đang ứng dụng điều trị cong vẹo cột sống ở trẻ là sử dụng nẹp tăng trưởng. Kỹ thuật này áp dụng ở những bệnh nhi còn rất nhỏ tuổi, khởi phát sớm (3-10 tuổi) nhằm mục đích kiểm soát đường cong vẹo của trẻ nhưng vẫn giúp cho cột sống của trẻ phát triển, cải thiện chức năng khác như: Lồng ngực, phổi, tiêu hóa.
Tuỳ theo nguyên nhân, tình trạng vẹo mà bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị phù hợp. Thông thường những trường hợp có góc vẹo 10-20 bác sĩ sẽ theo dõi tiếp, từ 20-40 độ bệnh nhân được chỉ định dùng áp nẹp và vât lý trị liệu. Những trường hợp góc vẹo trên 40 độ mới xét chỉ định mổ.
Các bác sĩ phẫu thuật cột sống cũng lưu ý việc đeo áo đa phân để duy trì góc vẹo không tiến triển, chứ không nắn lại được cột sống. Các nghiên cứu cho thấy bệnh nhân phải mặc áo 14-20 tiếng 1 ngày mới có tác dụng. Trung bình sau mổ cong vẹo cột sống trẻ có thể cao thêm 5-6cm, có trường hợp cao lên khoảng 10cm.
