Liệt dương hay rối loạn cương dương là một rối loạn chức năng tình dục ở nam giới có biểu hiện dương vật không đủ hay không giữ được độ cứng làm mất khả năng đi vào âm đạo khi giao hợp; không xuất tinh, xuất tinh sớm; thiếu hay mất cực khoái, ảnh hưởng không nhỏ tới hạnh phúc gia đình.
Theo y học cổ truyền, liệt dương thuộc phạm vi chứng dương nuy. Nguyên nhân là do cơ thể bị suy nhược (tâm tỳ bị tổn thương làm cho tinh khí hao kiệt); căng thẳng thần kinh; do rối loạn thần kinh chức năng (thận hư gây bại tinh huyết); do viêm nhiễm lâu ngày, sỏi niệu quản… (thấp nhiệt tích trệ). Điều trị thường phối hợp nhiều biện pháp như tâm lý, dùng thuốc, ẩm thực… Sau đây là một số bài thuốc trị theo từng nguyên nhân.
Liệt dương do suy nhược cơ thể (tâm tỳ tổn thương):
Người bệnh có biểu hiện da xanh, mắt vàng, ăn kém, ngủ ít, di tinh liệt dương, rêu lưỡi trắng, chất lưỡi nhợt, mạch trầm tế. Phép chữa là ôn bổ tâm tỳ. Dùng một trong các bài:
Bài 1: hoài sơn 12g, đinh lăng 12g, ý dĩ 12g, trâu cổ 8g, sa nhân 6g, hoàng tinh 12g, cám nếp 12g, cao ban long 8g, hà thủ ô 12g, kỷ tử 12g, long nhãn 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
Bài 2: đẳng sâm 12g, bạch truật 12g, hoàng kỳ 12g, táo nhân 8g, long nhãn 8g, đương quy 8g, mộc hương 6g, viễn chí 8g, phục linh 8g, đại táo 8g. Sắc uống ngày 1 thang.
Bài 3: đẳng sâm 16g, hoàng kỳ 16g, bạch truật 16g, đương quy 6g, mộc hương 6g, viễn chí 8g, táo nhân 8g, long nhãn 12g, phục linh 8g, thục địa 12g, bạch thược 12g, kỷ tử 12g, đại táo 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
Liệt dương do thận âm và thận dương hư (do quan hệ tình dục quá độ hoặc do tiên thiên bẩm tố thận kém):
Người bệnh có biểu hiện sắc mặt trắng, đau lưng, ù tai, mỏi gối, mắt mờ, ăn kém, sợ lạnh, tay chân lạnh, ngủ ít, di tinh liệt dương, hồi hộp, mạch trầm tế nhược. Phép chữa là ôn bổ hạ nguyên, an thần. Dùng một trong các bài:
Bài 1: hà thủ ô 40g, trâu cổ 40g, phá cố chỉ 40g, kỷ tử 40g, liên nhục 20g, quế 10g, cao ban long 16g, thục địa 16g. Tất cả tán bột làm hoàn, ngày uống 20 - 40g.
Bài 2: đẳng sâm 12g, sơn dược 12g, thục địa 12g, đỗ trọng 12g, đương quy 8g, sơn thù 8g, kỷ tử 12g, chích thảo 6g. Sắc uống ngày 1 thang.
Bài 3: thục địa 12g, thỏ ty tử 12g, phá cố chỉ 12g, bá tử nhân 12g, phục linh 12g, cao ban long 20g. Tất cả tán mịn, làm hoàn ngày uống 20 - 30g.
Bài 4: thục địa 12g, sơn thù 8g, hoài sơn 12g, kỷ tử 12g, cao ban long 12g, đỗ trọng 8g, nhục quế 4g, phụ tử chế 8g, táo nhân 8g, viễn chí 8g. Sắc uống ngày 1 thang.
Liệt dương do viêm nhiễm, sỏi lâu ngày ở vùng niệu quản… (thấp nhiệt tích trệ):
Người bệnh có biểu hiện khát nước, tiểu tiện đỏ, liệt dương, rêu lưỡi vàng, dày, mạch nhu sác. Phép chữa là tư âm thanh nhiệt. Dùng một trong các bài:
Bài 1: vỏ núc nác 12g, ý dĩ 12g, mạch môn 12g, kỷ tử 12g, trâu cổ 8g, kê huyết đằng 12g, hà thủ ô 12g, phá cố chỉ 8g. Sắc uống ngày 1 thang.
Bài 2: thục địa 24g, sơn thù 12g, sơn dược 12g, trạch tả 8g, đan bì 8g, phục linh 8g, tri mẫu 8g, hoàng bá 8g. Sắc uống ngày 1 thang.
