Xóa bỏ kỳ thị với người có 'H' ở Khánh Hòa

Bác sĩ Tôn Thất Toàn – Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa cho biết, trong năm 2025, các biện pháp phòng chống, tư vấn, điều trị cho người bị HIV được Khánh Hòa triển khai rất đồng bộ. Qua đó, tạo nên nhiều chuyển biến rõ nét, hầu hết người dân không e ngại hay kỳ thị với người có "H".

Cùng với đó, bệnh nhân HIV rất tự tin khi điều trị với thuốc kháng virus ARV nên sức khỏe được đảm bảo. Một số bệnh nhân tham gia một số hoạt động văn nghệ, thể thao lành mạnh nơi công cộng một cách bình thường.

Cũng theo bác sĩ Toàn, các chương trình truyền thông nhóm cho người có nguy cơ cao hoặc người bị HIV ở Khánh Hòa tổ chức ngày càng linh hoạt, hiệu quả. Người tham dự nắm bắt nhanh, kịp thời được nhiều kiến thức bổ ích.

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa, trong 9 tháng năm 2025, số người nhiễm HIV mới phát hiện ở Khánh Hòa là 125 trường hợp, số tử vong do AIDS là 22 người. Tổng số người nhiễm HIV/AIDS còn sống và được quản lý tại tỉnh là 1.938 người.

Ghi nhận thực tế, hầu hết bệnh nhân đã được tiếp cận với thuốc điều trị cũng như các kiến thức cần thiết để phòng, chống lây nhiễm cho người thân, bạn bè. Trường hợp bệnh nhân sao nhãng việc điều trị sẽ được bác sĩ kịp thời động viên, tư vấn để không gián đoạn việc điều trị.

Tại Khánh Hòa, cùng với nhân viên y tế dự phòng, các đồng đẳng viên trên địa bàn rất tích cực trong việc truyền thông giảm kỳ thị với người có 'H'. Thông qua truyền thông, nhiều người đã hiểu rõ 'ai cũng có thể bị nhiễm HIV/AIDS nếu thiếu hiểu biết và hành vi không an toàn; 'HIV/AIDS nguy hiểm nhưng dễ ngừa', việc kỳ thị và phân biệt đối xử với bệnh nhân HIV càng làm tình trạng bệnh xấu hơn. Vì, nếu bị kỳ thị, người nhiễm HIV sẽ không dám tiết lộ tình trạng nhiễm của bản thân với vợ, chồng hay gia đình và bạn bè thân thiết. Đồng thời, họ cũng sẽ dễ trì hoãn hay thậm chí từ chối được đưa vào chăm sóc và điều trị.

Anh N.B., một người có 'H' ở Vạn Ninh (Khánh Hòa) chia sẻ, xóa bỏ kỳ thị, không phân biệt đối xử giúp những người có 'H' như anh vui vẻ tham gia các hoạt động lành mạnh trong cộng đồng. Đồng thời, an tâm điều trị bệnh một cách hiệu quả, cùng với đó sẵn sàng chia sẻ với những người cùng cảnh ngộ trong các buổi sinh hoạt, gặp gỡ do các đồng đẳng viên hoặc nhân viên y tế tổ chức. Từ đó, người có 'H' tự tin vươn lên trong lao động, làm ăn, sản xuất, bảo đảm đời sống.

Nhiều đồng đẳng viên cũng cho biết, bệnh nhân HIV rất cần nhận được sự chia sẻ, cảm thông từ những người thân, cộng đồng. Họ là những bệnh nhân đặc biệt. Vậy nên, các đồng đẳng viên luôn linh hoạt các biện pháp tiếp cận giúp người có 'H' vui vẻ mở lòng thu nhận đầy đủ các kiến thức về điều trị, phòng lây nhiễm HIV cho người khác.

Theo bác sĩ Tôn Thất Toàn, với sự tiến bộ của y học hiện nay, bệnh nhân HIV hoàn toàn có thể có một cuộc sống khỏe mạnh, hạnh phúc như những người không có HIV khác trong xã hội nếu được phát hiện kịp thời và tuân thủ điều trị HIV bằng thuốc kháng virus (ARV). Bên cạnh việc chăm lo cho sức khỏe bản thân, người có HIV có thể chủ động dự phòng lây truyền HIV cho người khác khi tình trạng nhiễm HIV của họ được kiểm soát dưới ngưỡng phát hiện (K=K hay Không lây phát hiện = Không lây truyền, nghĩa là người có 'H' khi tuân thủ điều trị ARV có thể giảm tải lượng virus xuống dưới mức 200 bản sao/ml máu thì không còn khả năng lây truyền cho người khác).

Đồng thời, những người có nguy cơ cao thì điều trị dự phòng giúp ngăn chặn việc lây nhiễm HIV. Tại Khánh Hòa, khi các đồng đẳng viên, tiếp cận viên hiểu sâu về PrEP (dự phòng HIV) và nắm vững các phương pháp tiếp cận, tư vấn họ có thể thực hiện công việc của mình một cách hiệu quả hơn, từ đó giúp tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ này cho những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao.

Nhiều buổi tập huấn, các đồng đẳng viên, tư vấn viên còn được truyền đạt các kỹ năng mềm có thể áp dụng trong quá trình tiếp cận với bệnh nhân HIV. Điển hình như, nhiều đồng đẳng viên đã giúp các nhóm có nguy cơ cao với HIV nghiêm túc sử dụng bao cao su để phòng bệnh. Bao cao su luôn là phương pháp quan trọng và hiệu quả cao để ngăn ngừa nhiễm HIV. Ngoài bệnh HIV, bao cao su còn phòng các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như giang mai, lậu, nhiễm chlamydia và một số bệnh khác.

Một số người có nguy cơ cao với HIV ở Khánh Hòa cho biết, trong các đợt cấp phát bao cao su miễn phí ở địa phương họ luôn xung phong đến nhận và sử dụng đúng cách. Từ đó, hình thành thói quen quan hệ an toàn với bạn tình, nhất là bạn mới quen để bảo vệ cho bản thân cũng như bạn của mình.

Đ.Hưng