Tranh cãi về việc cấm tuyệt đối nồng độ cồn, góc nhìn từ chuyên gia

Chiều 24/11 vừa qua, Quốc hội thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Trong đó, dự thảo luật về ngưỡng vi phạm nồng độ cồn là một trong những điểm có nhiều ý kiến khác nhau trong dự thảo luật lần này. Theo đó, luật quy định nghiêm cấm điều khiển phương tiện tham gia giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.

Việc nghiên cứu nên hay không nên quy định cấm tuyệt đối người điều khiển phương tiện khi trong người có nồng độ cồn đang nhận được nhiều sự quan tâm, đặc biệt từ dư luận. Có ý kiến cho rằng không nên quy định cứng nhắc, tuyệt đối về nồng độ cồn mà cần có giới hạn nhất định về nồng độ cồn trong máu, hơi thở, khi vượt qua mốc đó thì mới phạt.

Nhiều ý kiến trái chiều lại cho rằng rượu rất có hại với sức khỏe, uống rượu rồi tham gia giao thông lại càng nguy hiểm hơn. Tiềm ẩn nhiều nguy cơ hại mình, hại người, nên cần cấm tuyệt đối.

Cấm tuyệt đối người có nồng độ cồn lái xe có thể sẽ gây bức xúc cho người dân

Theo TS. Nguyễn Xuân Thủy - Chuyên gia nghiên cứu về giao thông, rượu bia là truyền thống văn hóa từ hàng nghìn năm nay, cả thế giới đều uống rượu bia. Nhất là Việt Nam có nhiều phong tục tập quán, lễ hội, nhiều thứ "không thể bỏ được", vì nó thuộc văn hóa truyền thống, tập tục của người dân. Niềm vui có lúc cần phải có rượu bia.

"Tôi cho rằng không nên cấm tuyệt đối người điều khiển phương tiện giao thông có nồng độ cồn, chỉ hạn chế ở mức hợp lý. Ví dụ như trong đám cưới văn hóa mời nhau có thể uống ít hay nếm chút thì vẫn ổn và có lẽ chưa ảnh hưởng. Việt Nam là một đất nước nhiều lễ hội, ẩm thực là văn hóa, nề nếp của người dân hàng nghìn năm nay, khi ăn uống là phải có rượu. Do đó, tính văn hóa, thói quen và truyền thống cộng lại thì không nên cấm tuyệt đối", TS. Nguyễn Xuân Thủy phân tích.

TS. Nguyễn Xuân Thủy cũng cho rằng, việc cấm tuyệt đối này cũng bất hợp lý nếu so với các nước khác. Như luật pháp Thái Lan quy định rằng người điều khiển phương tiện bị cho là say rượu khi người từ 20 tuổi trở lên mà nồng độ cồn trong máu vượt quá 50 mg/100 ml. Người dưới 20 tuổi hoặc người sử dụng giấy phép lái xe tạm thời mà nồng độ cồn trong máu vượt quá 20 mg/100 ml. Ngoài ra, việc từ chối đo nồng độ cồn sẽ bị xem như có uống rượu.

Hay như ở Singapore quy định giới hạn nồng độ cồn khi lái xe ở nước này là 0,35 mg/lít khí thở, 80 mg/100 ml máu. Lỗi uống rượu bia khi lái xe có thể bị phạt tới 10.000 USD (khoảng 230 triệu đồng) và bị phạt tù 1 năm cho lần vi phạm đầu tiên.

Những người vi phạm nhiều lần có thể bị phạt tới 20.000 USD (khoảng 460 triệu đồng) và phạt tù tới 2 năm. Người vi phạm cũng sẽ bị cấm lái xe ít nhất 2 năm, hoặc ít nhất 5 năm khi tái phạm. Thời gian bị cấm lái xe có thể lâu hơn nếu người điều khiển phương tiện gây nguy hiểm.

"Có thể thấy, các nước cũng nhận thức được rằng rượu bia gây tác hại nhưng cũng ở mức độ nào đó để nhận định thế nào là say, và thế nào là không say? Nếu uống vượt quá mức quy định là say, không làm chủ được tay lái gây tai nạn thì phạt là đúng. Nhưng ở dưới mức quy định thì không nên phạt, không nên nghiêm cấm.

Vì nếu nghiêm cấm như vậy thì sẽ gây bức xúc cho người dân, thiếu thực tế. Uống rượu hôm trước, hôm sau đó vẫn có cồn mà bị phạt thì không nên. Tôi nghĩ nên cấm ở mức hợp lý, cụ thể 30mg/100ml là phù hợp. Như vậy vừa mang tính khoa học lại vừa mang tính nhân văn vì một chút rượu bia cũng là niềm hạnh phúc của người dân", TS. Nguyễn Xuân Thủy cho biết.

Ngoài ra, TS. Nguyễn Xuân Thủy cũng cho rằng, những người lái xe khách hoặc tàu hoả, đường sắt đô thị… mà uống rượu bia thì phải phạt thật nặng hơn. Nếu vượt mức cho phép phạt nặng hơn gấp 2 đến 3 lần vì những người đó chịu trách nhiệm an toàn tính mạng của nhiều người….

Cần phải có quy định "nồng độ cồn bằng 0"

Trái ngược với quan điểm của TS. Nguyễn Xuân Thủy, ông Nguyễn Huy Quang - nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) lại mong muốn, cần phải có quy định "nồng độ cồn bằng 0" để điều chỉnh hành vi của mỗi cá nhân trong xã hội. Nếu cá nhân nào cũng thực hiện nghiêm thì xã hội hạn chế được các vụ tai nạn giao thông, hạn chế được số người chết và bị thương…

Theo ông Nguyễn Huy Quang, việc triển khai Luật Phòng, chống tác hại rượu, bia được tham khảo từ nhiều nước khác, trong đó có khoảng 20 quốc gia quy định cấm hành vi sử dụng rượu, bia khi lái xe, tức là quy định "nồng độ cồn bằng 0".

Vì sao có quy định chặt chẽ như vậy, ông Quang cho rằng mỗi quốc gia đều có quy định riêng để đảm bảo pháp luật. Việt Nam có vấn nạn uống rượu bia gây ra nhiều vụ tai nạn giao thông.

"Ở các nước phát triển rất ít sử dụng xe máy, mức độ quy định khác nhau nhưng ở Việt Nam cấm hoàn toàn rồi mà vẫn có người sử dụng và gây tai nạn liên hoàn. Văn hóa rượu, bia của Việt Nam có phần nào mang tính hủ tục.

Ở một số khu vực nông thôn, miền núi, người uống rượu bia rồi say ngất ngưởng, ép nhau từng chén rượu thì làm sao chịu nổi. Nếu chúng ta không nghiêm, không thể thay đổi văn hóa uống rượu, bia, càng dung túng có ngưỡng nồng độ cồn tối thiểu, người dân vẫn tiếp tục uống và như thế, tình hình tai nạn sẽ không thể giảm được", ông Quang nhấn mạnh.

Mời bạn đọc xem tiếp video: Có nên cho phép tỷ lệ nồng độ cồn tối thiểu thay vì bằng 0?