Tỷ lệ hút thuốc và phơi nhiễm thụ động vẫn ở mức cao
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thị Tuyết Hạnh – Giảng viên cao cấp Bộ môn Sức khỏe Môi trường, Trường Đại học Y tế Công cộng – những nghiên cứu trong hơn 10 năm qua của nhà trường phối hợp với các đối tác cho thấy tỷ lệ nam giới hút thuốc lá ở Việt Nam vẫn ở mức cao. Năm 2024, có tới 35,3% nam giới trưởng thành hút thuốc lá, đưa Việt Nam vào nhóm 30 quốc gia có tỷ lệ hút thuốc ở nam giới cao nhất thế giới.
Đáng chú ý, phần lớn người hút vẫn duy trì hành vi hút thuốc trong nhà và nơi công cộng như quán cà phê, nhà hàng, khách sạn hay khu vui chơi giải trí. Điều này khiến tình trạng hút thuốc lá thụ động trở nên phổ biến và gây ra gánh nặng lớn về bệnh tật.
Hút thuốc lá nơi công cọng vẫn còn phổ biến.
Theo khảo sát của Trường Đại học Y tế Công cộng năm 2024, tỷ lệ phơi nhiễm khói thuốc thụ động tại các địa điểm công cộng vẫn ở mức đáng báo động: quán bar 73%, nhà hàng 67%, quán cà phê 59% và khách sạn 48,3%.
"Rất nhiều người vẫn chưa hiểu rõ nguy cơ khi hít phải khói thuốc lá thụ động. Nhiều phụ nữ trung niên không hút thuốc nhưng vẫn mắc ung thư phổi, một phần do thường xuyên sống hoặc làm việc trong môi trường có người hút thuốc," PGS. Hạnh cho biết.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm Việt Nam ghi nhận khoảng 84.500 ca tử vong do hút thuốc lá, trong đó 18.800 ca là do hít phải khói thuốc thụ động — con số này cao gấp 1,7–2 lần số người chết vì tai nạn giao thông hàng năm.
Thực thi Luật vẫn là thách thức lớn
PGS. Hạnh cho biết thêm, WHO hiện có sáu nhóm chiến lược kiểm soát thuốc lá, trong đó một nhóm trọng tâm là bảo vệ cộng đồng khỏi khói thuốc lá. Tổ chức này quy định rõ các khu vực cấm hút thuốc hoàn toàn, cấm hút trong nhà, hoặc chỉ cho phép hút trong phòng riêng biệt.
Việt Nam đã phê chuẩn Công ước khung của WHO về kiểm soát thuốc lá từ năm 2004 và ban hành Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá năm 2012 (có hiệu lực từ 2013). Luật quy định cấm hút thuốc hoàn toàn trong nhà và khuôn viên cơ sở y tế, giáo dục, nơi chăm sóc – vui chơi trẻ em, khu vực có nguy cơ cháy nổ, cũng như các nơi làm việc, nhà hàng, quán cà phê, rạp chiếu phim, hội chợ.
Hút thuốc là nơi công cộng dù có quy định nhưng việc thực thi vẫn còn nhiều thách thức
Một số cơ sở được phép bố trí phòng riêng dành cho người hút thuốc, song trên thực tế, việc thực thi các quy định này vẫn chưa nghiêm. "Dù đã có nhiều nỗ lực từ Bộ Y tế, Sở Y tế, CDC các tỉnh và các tổ chức quốc tế, tỷ lệ hút thuốc lá thụ động ở nơi công cộng vẫn rất cao. Đây là thách thức lớn cần sự phối hợp đồng bộ để hướng tới một môi trường không khói thuốc thực chất," PGS. Hạnh nhấn mạnh.
Chia sẻ về sự cần thiết của chính sách không có thuốc lá trong ngành du lịch hiện nay, ông Hà Văn Siêu, Phó Cục trưởng Cục Du lịch cho biết, có thể nói ngày nay du lịch ngày càng trở nên rất quan trọng, sẽ trở thành nhu cầu phổ biến đối với người Việt mình. Và du lịch thì đang hướng tới những giá trị cao đẹp cho du khách khi đi du lịch.
Đến với du lịch người ta sẽ tìm đến những cái giá trị tốt đẹp, trong đó dịch vụ phải được đánh giá là văn minh, thân thiện và có ích, có lợi đặc biệt là cho sức khỏe về thể chất và tinh thần.
Kể cả những người làm du lịch, những người đi du lịch, đặc biệt là các chính sách để khuyến khích du lịch lành mạnh, du lịch có trách nhiệm và du lịch xanh đang được được nỗ lực đẩy mạnh từ nhà nước cũng như phía doanh nghiệp và người dân. Và du lịch không khói thuốc rồi du lịch xanh, du lịch an toàn đều là những giá trị mà ngành du lịch đang hướng tới và chúng tôi rất là khuyến khích những cơ sở dịch vụ và những mô hình mà hướng tới những cái loại hình du lịch chất lượng cao như vậy.