Ô nhiễm thượng nguồn Vàm Cỏ Ðông

22-05-2012 18:10 | Thời sự
google news

Từ một dòng sông xanh êm đềm từng đi vào thơ ca đến nay, Vàm Cỏ Đông, đoạn chảy qua huyện Châu Thành, Tân Biên, Gò Dầu, Trảng Bàng... (Tây Ninh) đã biến thành một dòng sông chết.

(SKDS) - Từ một dòng sông xanh êm đềm từng đi vào thơ ca đến nay, Vàm Cỏ Đông, đoạn chảy qua huyện Châu Thành, Tân Biên, Gò Dầu, Trảng Bàng... (Tây Ninh) đã biến thành một dòng sông chết. Ô nhiễm môi trường do hàng trăm nhà máy lớn nhỏ chế biến bột mì, mủ cao su, thức ăn gia súc... trên địa bàn đã làm cá tôm chết hết, lục bình mọc um tùm, gây đảo lộn mọi sinh hoạt, thất thoát kinh tế của hàng ngàn hộ dân quanh lưu vực hai bên bờ sông.

Nước mắt lồng bè

Theo ông Lê Văn Khải, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Tây Ninh thì, cùng với hồ Dầu Tiếng, sông Vàm Cỏ Đông là nơi mang lại nguồn lợi thủy hải sản tự nhiên và nuôi trồng chủ yếu của tỉnh. Tuy nhiên, sông Vàm Cỏ Đông có ý nghĩa đặc biệt quan trọng vì hàng ngàn hộ dân đã, đang thả nuôi cá lồng hai bên ven bờ. Nguồn lợi mỗi năm thu được có thể lên đến hàng trăm tỉ đồng, tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động. Hơn nữa, vào mùa mưa, diện tích mặt nước tăng lên cũng là lúc sản lượng cá, tôm tự nhiên tăng đột biến, góp phần không nhỏ thay đổi cuộc sống của nhiều người. Ngoài nguồn lợi nuôi trồng, Vàm Cỏ Đông còn là con đường vận chuyển nối liền Tây Ninh và các tỉnh Đồng Tháp Mười, thành phố Hồ Chí Minh hay thậm chí cả nước bạn Campuchia.

Mặc dù có vai trò đặc biệt quan trọng như vậy nhưng thực tế, khi có mặt ở ấp Bến Sỏi (Long Thành, Châu Thành), chúng tôi thấy tình hình hoàn toàn ngược lại. Bà Nguyễn Thị Diều chia sẻ: Nhà tôi có nuôi 3 lồng cá rô phi, nhưng cách đây chừng nửa tháng, đột nhiên cá bị yếu và chết dần dần. Chỉ khoảng chưa đầy 1 tuần mà hơn 20 triệu đồng tiền cá của gia đình tiêu tan cả. Nguyên nhân thì ai cũng biết, chỉ có thể là do nước sông ô nhiễm mà thôi. Ở đây, không riêng gì gia đình chúng tôi, hàng chục lồng bè của các hộ khác cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Mà không chỉ cá lồng bè, ngay cả các loại tôm cá tự nhiên ở bên Phước Vinh cũng chết la liệt, dạt vào trắng hai bên bờ sông. Kiểu cá chết hàng loạt như vậy cứ lâu lâu lại xảy ra, người nuôi thủy sản chỉ biết kêu trời chứ làm sao nữa.

 Ông Bá buồn rầu ngày ngày vớt... cá chết do nước sông Vàm Cỏ Đông bị ô nhiễm.
Ngồi trên chiếc đò Bến Sỏi để sang bên xã Phước Vinh, nơi giáp ranh với biên giới Campuchia, chúng tôi có dịp quan sát rõ hơn dòng sông Vàm Cỏ Đông. Nhìn dòng nước lờ lờ có sủi bọt tăm li ti mà chúng tôi không khỏi nao lòng khi nhớ tới bài hát, “Ơi Vàm Cỏ Đông, ơi con sông, nước xanh biêng biếc chẳng đổi thay dòng” của các chiến sĩ cách mạng thời chống Mỹ trước đây.
 
Có lẽ, cái thời nước xanh biêng biếc ấy đã mãi mãi lùi xa bởi theo chú Tám Gồ, người đã nhiều năm sinh sống, đánh cá ven khu Bến Sỏi này thì, hiện nay, ở đây tôm cá hầu như chẳng còn gì, nước lúc nào cũng bốc mùi hôi khiến chẳng ai dám lại gần dòng sông nữa. Giờ, Vàm Cỏ Đông này là “vương quốc” của riêng cây lục bình rồi. Lục bình mọc khắp nơi khiến chẳng thuyền bè nào đi lại được. Nhiều lúc, lục bình che khuất cả dòng sông khiến nhiều người nghĩ sông đã “chết”. Nguyên nhân thì do nước bẩn quá, lục bình có thêm nhiều “dưỡng chất” để phát triển, sinh sôi.

Thủ phạm vẫn “mở rộng sản xuất”

Không phải đến bây giờ mà cách đây vài năm, Vàm Cỏ Đông đã bị hủy hoại một cách không thương tiếc, gây nên bức xúc trong dư luận địa phương. Tuy nhiên, các nhà máy, xí nghiệp, doanh nghiệp gây ô nhiễm vẫn nhởn nhơ và đang ngày càng phát triển, mở rộng quy mô sản xuất do làm ăn ngày càng phát triển. Và, không khó để tìm ra những cái tên mà nông dân cho là nguyên nhân chính của việc bức tử dòng sông êm đềm này, đó chính là Nhà máy mì Hiệp Long Hương, Sầm Nhị, Minh Tuyền... (xã Hòa Hiệp, Tân Biên).
 
Ngoài ra, còn một số các doanh nghiệp sản xuất khoai mì bột nằm ở xã An Cơ, Thành Long, Hảo Đước (Châu Thành) cũng góp phần không nhỏ gây nên tình trạng ô nhiễm trầm trọng vùng thượng nguồn sông Vàm Cỏ Đông. Tuy nhiên, điều làm những người dân sinh sống quanh khu vực dòng sông cảm thấy bất an là, mặc dù ngư dân thì điêu đứng do mặt nước sản xuất, nguồn lợi thủy hải sản bị cạn kiệt, phải bỏ thuyền, bỏ dòng sông thì các doanh nghiệp trên địa bàn vẫn ngày một mở rộng quy mô sản xuất, đồng nghĩa với việc nước thải ngày một tăng.

Chỉ tay ra những lồng nuôi cá bè cứ ngày một hao mòn vì cá chết, lão ngư Nguyễn Văn Bá ngao ngán, tôi làm nghề khai thác, nuôi cá lồng ở đây mấy chục năm rồi. Bình thường, chỉ khi mùa khô, lưu lượng nước cạn thì tình trạng ô nhiễm mới trầm trọng. Ai ngờ, giờ đang bắt đầu mùa mưa, nước lên xuống đều đặn mà khi đầu tư 15 triệu đồng tiền vốn nuôi cá điêu hồng cũng chỉ mấy tuần là chết hết. Nước sông hiện nay không chỉ ô nhiễm gây chết cá mà ngay cả vịt, vịt xiêm cũng bệnh tật, rụng lông, còi cọc khi đóng trại ở bờ sông. Mặt khác, bằng cảm quan bình thường chúng ta cũng có thể thấy mùi nước hôi thối từ sông bốc lên những ngày nước cạn. Cứ đà này, có lẽ người dân ven sông cũng phải bỏ xứ mà đi.

Điều đáng báo động hơn nữa là trong các địa phương chúng tôi đi qua, chính quyền cơ sở đều coi chuyện ô nhiễm sông Vàm Cỏ Đông là một tình trạng bình thường của việc... phát triển kinh tế. Thêm nữa, do dòng sông dài hàng trăm cây số, hệ thống rạch, nhánh đan xen rất nhiều, chảy qua hàng trăm khu rừng núi, dân cư nên ai cũng nói, không phải do địa phương mình gây ra.    

 

  Bài, ảnh:Ứng Hòa
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn