Theo báo cáo từ Tổ chức Y tế Thế giới trong năm 2022, tỷ lệ ca bệnh có đường thở khó trong gây mê chiếm đến 18%. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của đội ngũ gây mê hồi sức trong quản lý đưởng thở cho bệnh nhân và đây cũng là nội dung mà Bộ Y tế đang rất quan tâm trong những năm vừa qua.
GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế đã đưa ra những thông tin trên tại "Hội nghị quản lý đường thở WAAM 2024" lần đầu tiên được tổ chức tại Đông Nam Á và Việt Nam với phần tham luận của 15 chuyên gia bác sĩ hàng đầu thế giới về gây mê hồi sức.
Hội nghị đồng diễn ra tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc và Bệnh viện Việt Đức vào ngày 13 - 14/4 thu hút 600 chuyên gia đầu ngành tham dự và kết nối đến hàng nghìn điểm cầu trong nước và quốc tế.
Sự kiện do Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc và Bệnh viện Việt Đức phối hợp cùng Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Hội Gây mê Hồi sức Việt Nam, Liên minh Thế giới về Quản lý đường thở (WAAM) và tổ chức từ thiện Facing The World tổ chức.
Không quản lý được đường thở có thể làm bệnh nhân tử vong ngay hoặc tổn thương không hồi phục của hệ thần kinh trung ương
Thông tin với bạn bè quốc tế, GS.TS Trần Văn Thuấn nêu rõ, trong những năm qua, Chính phủ Việt Nam đã quan tâm bố trí nhiều nguồn lực đầu tư cho ngành Y tế với mục tiêu nâng cao chất lượng công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Ngành y tế đã gặt hái nhiều thành tích ấn tượng trong năm 2023. Số lượng bệnh viện giai đoạn 2011 – 2023 tăng dần qua các năm. Số bác sĩ trên 10.000 dân thực hiện đạt 12,5 bác sĩ năm 2023 (vượt chỉ tiêu Chính phủ giao), Số giường bệnh trên 10.000 dân thực hiện đạt 32 giường bệnh năm 2023 (đạt chỉ tiêu được Chính phủ giao), Tỷ lệ tham gia BHYT đạt 93,2% năm 2023 (đạt chỉ tiêu Chính phủ giao).
Theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn với 6 phiên làm việc, hội nghị khoa học này có ý nghĩa quan trọng và thiết thực đối với ngành y tế Việt Nam. Đây là cơ hội để các y bác sĩ, các chuyên gia về gây mê hồi sức của Việt Nam được trao đổi chuyên môn với các chuyên gia đầu ngành trên thế giới về quản lý đường thở, từ đó nâng cao kiến thức và tay nghề để tăng cường hơn nữa công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Thông tin tại hội nghị cho thấy một trong những nhiệm vụ chính của bác sĩ gây mê là hạn chế các tác động bất lợi của quá trình gây mê lên hệ thống hô hấp, bằng cách giữ cho đường thở thông thoáng và đảm bảo cung cấp oxy cũng như thông khí đầy đủ. Thuật ngữ "quản lý đường thở" liên quan đến lĩnh vực thực hành này và cũng là nội dung của ngành gây mê hồi sức.
Các chuyên gia y tế cho rằng biến chứng lớn nhất trong quá trình gây mê chính là vấn đề không quản lý được đường thở. Việc không quản lý được đường thở có thể làm cho bệnh nhân tử vong ngay hoặc tổn thương không hồi phục của hệ thần kinh trung ương.
Với những ca bệnh bình thường, đặt nội khí quản trong quá trình gây mê là thao tác thường quy; nhưng đối với những bệnh nhân có đường thở phức tạp, biến dạng, trong tình trạng cấp cứu, thì nguy cơ xảy ra biến chứng rất cao nếu bác sĩ không có phân loại đúng và phương án xử lý kịp thời.
Quản lý đường thở: Chìa khóa then chốt đảm bảo an toàn
GS.TS Công Quyết Thắng - Chủ tịch Hội Gây mê Hồi sức Việt Nam cho hay, quản lý đường thở là một trong những lĩnh vực rất quan trọng của gây mê hồi sức, đồng thời của nhiều chuyên ngành có liên quan khác như hồi sức tích cực, cấp cứu. Tuy nhiên ở Việt Nam lĩnh vực này chưa thực sự phát triển và thầy thuốc còn 'đói' về kỹ năng quản lý đường thở, trong khi khoảng 10 năm trở lại đây trên thế giới lĩnh vực này rất phát triển.
Tại hội nghị, GS.TS.BS Anil Patel - Giám đốc điều hành Liên minh Thế giới về Quản lý đường thở (WAAM) cho biết có 2 loại đường thở khó: đường thở khó định trước và đường thở khó không định trước. Đường thở khó định trước được xác định trong quá trình khám mê, đánh giá tiếp cận đường thở, dựa trên các dấu hiệu tiên lượng; trong khi đó đường thở khó không định trước là những bệnh nhân nằm ngoài những yếu tố tiên lượng, và chỉ được xác định trong quá trình gây mê.
"Việc phổ biến các kiến thức phân loại, phối hợp cả ekip theo kế hoạch và xử trí với từng bệnh nhân có định trước hoặc không định trước chính là chìa khóa then chốt đảm bảo an toàn thông khí cho mọi ca bệnh"- GS Anil Patel nói.
Nhằm trang bị cho các bác sĩ kỹ năng tiên lượng khó khăn trong kiểm soát đường thở cũng như khả năng triển khai chiến lược gây mê phù hợp với từng thể trạng bệnh, "quy trình quản lý các đường thở khó" đã được tổ chức Liên minh thế giới về quản lý đường thở WAAM xây dựng.
Với mong muốn phổ biến rộng rãi những kỹ thuật cao trong gây mê được đầu tư nghiên cứu và chiến lược DAS - Kế hoạch quản lý đường thở khó, nhằm hạn chế tối đa rủi ro trong quá trình gây mê và thoát mê cho người bệnh, 20 bài trình bày của những chuyên gia cao cấp về gây mê trên thế giới và Việt Nam tại hội nghị đã đề cập đến các trường hợp cụ thể của đường thở khó như biến dạng hàm mặt, quản lý đường thở của u thanh quản, đánh giá trước phẫu thuật đường thở khó, hiệu quản dự trữ oxy, rút ống nội khí quản khó, đường thở khó ở trẻ em... và cách xử lý hiệu quả nhằm hạn chế tối đa nguy cơ tử vong.
Các chuyên gia cũng đã chỉ rõ vai trò của chiến lược DAS trong các ca bệnh có đường thở khó, cách ứng dụng chiến lược DAS trong từng trường hợp bệnh lý giúp hạn chế tối đa biến chứng trong gây mê.
Tuy nhiên các chuyên gia trong nước và quốc tế cũng chỉ ra những khó khăn còn tồn tại chủ yếu do sự thiếu đồng bộ và thiếu cơ hội ứng dụng thực tiễn trong quy trình gây mê ở nhiều bệnh viện. Để có thể áp dụng quy trình này, đòi hỏi sự hiểu biết của từng cá nhân trong ekip gây mê về quản lý, cũng như sự đồng lòng, đồng nhất trong quy trình xử lý.