(SKDS) - Nobel văn học 2012 vừa được trao ngày 11/10 cho nhà văn Mạc Ngôn cũng không nằm ngoài dự đoán của dư luận bởi ông là một trong hai ứng cử viên nặng ký nhất của giải Nobel văn chương năm nay. Như vậy, tính cho đến nay, trong số 109 người (kể từ năm 1901) được trao giải Nobel văn học, Mạc Ngôn là tác giả châu Á thứ 6 giành được giải thưởng uy tín bậc nhất này.
Nhận diện chủ nhân giải Nobel Văn học 2012
Mạc Ngôn là nhà văn Trung Quốc xuất thân từ nông dân. Ông từng được thế giới biết đến với tác phẩm Cao lương đỏ đã được đạo diễn nổi tiếng Trương Nghệ Mưu chuyển thể thành phim. Bộ phim đã được giải Cành cọ Vàng tại Liên hoan phim Cannes (Pháp) 1994.
Bút danh của Mạc Ngôn trong tiếng Trung Quốc có nghĩa là “không nói” được ông lấy khi viết cuốn tiểu thuyết đầu tay của mình. Ông chọn bút hiệu này để nhắc nhở bản thân mình kiệm lời.
 Nhà văn Mạc Ngôn. |
|
Mạc Ngôn tên thật là Quản Mạc Nghiệp, sinh ngày 17/2/1955, tại huyện Cao Mật, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Ông đã phải nghỉ học tiểu học giữa chừng do Cách mạng văn hóa và phải tham gia lao động nhiều năm ở nông thôn, chăn dê ngoài đồng, luôn bị đói khát và cô đơn. Ông nhập ngũ năm 1976. Đến năm 1984, Mạc Ngôn trúng truyển vào khoa Văn thuộc Học viện Nghệ thuật Quân giải phóng. Tháng 10 năm 1987, ông chuyển sang hoạt động trên lĩnh vực báo chí và viết văn chuyên nghiệp. Hiện nay, ông là sáng tác viên bậc một của Cục Chính trị - Bộ Tổng tham mưu Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc. |
Trước đây, ông đã từng nhận được các giải thưởng như: Giải Nhất về tiểu thuyết của Hội Nhà văn Trung Quốc tháng 12/1995 cho tiểu thuyết Báu vật của đời; Giải Mao Thuẫn cho tiểu thuyết Đàn hương hình. Như vậy là sau Cao Hành Kiện, nhà văn Trung Quốc sống lưu vong ở Mỹ, nhưng mang quốc tịch Pháp, Mạc Ngôn là nhà văn Trung Quốc thứ hai và là tác giả châu Á thứ sáu giành được giải thưởng uy tín bậc nhất thế giới này. Giải thưởng cho tác giả Trung Quốc năm nay cũng góp phần xóa tan thành kiến về một Ủy ban Nobel quá thiên vị châu Âu. Trong một thập kỷ qua, có đến 8 tác giả châu Âu được Viện Hàn lâm Thụy Điển vinh danh. Năm ngoái, giải thưởng này được trao cho nhà thơ Thụy Điển Tomas Transtroemer.
Giải Nobel chỉ trao cho những nhà văn còn sống. Do khủng hoảng kinh tế, số tiền thưởng cho mỗi giải Nobel năm nay đã giảm từ 10 triệu kronor xuống còn 8 triệu kronor, tương đương 1,2 triệu USD. Những người đoạt giải Nobel năm 2012 sẽ được trao giải tại một buổi lễ tổ chức long trọng ở thành phố Stockholm (Thụy Điển) vào ngày 10/12 tới.
Sự nghiệp văn chương của Mạc Ngôn
Hội đồng giải Nobel văn học Thụy Điển đã ca ngợi tác phẩm của ông “với chủ nghĩa hiện thực huyền ảo hòa trộn cả những câu chuyện dân gian, lịch sử và đương đại”... “Thông qua việc pha trộn ảo tưởng và hiện thực, lịch sử và tương lai, Mạc Ngôn đã tạo ra một thế giới mà gợi nhớ người đọc đến sự phức tạp của cuộc sống, được thể hiện trong các tác phẩm của tiểu thuyết gia lừng danh người Mỹ William Faulkner (từng đoạt giải Nobel Văn học năm 1949) và nhà văn Columbia Gabriel Garcia Marquez (giải Nobel Văn học năm 1982)”.
 Một trong những tác phẩm tiêu biểu của nhà văn Mạc Ngôn được xuất bản ở Việt Nam. |
Hầu hết các tác phẩm của Mạc Ngôn đều được dịch ra nhiều ngôn ngữ như Anh, Pháp, Đức, Ý, Nhật, Nga, Hàn, Hà Lan, Thụy Điển, Ba Lan, Việt Nam..., đều có sức ảnh hưởng lớn trong và ngoài nước. Ông cũng được so sánh với những văn hào như Franz Kafka hay Joseph Heller.
Bằng ngòi bút hiện thực sâu sắc, Mạc Ngôn đã phê phán những cái tiêu cực xã hội và ông được xem là một trong những nhà văn đương đại lỗi lạc nhất ở Trung Quốc. Trong các tác phẩm của mình, Mạc Ngôn đã viết nhiều về kinh nghiệm thời trẻ và bối cảnh quê hương, nơi sinh thành của ông.
Trước khi vào học ở Học viện nghệ thuật, năm 1981, ông đã cho công bố tác phẩm đầu tay của mình. Đến nay, Mạc Ngôn đã có một sự nghiệp văn chương khá đồ sộ với 10 truyện dài, 20 truyện vừa, hơn 60 truyện ngắn và 5 tuyển tập những bài ký, phóng sự, tùy bút... với tổng số gồm trên 200 tác phẩm. Bạn đọc Việt Nam đã quá quen thuộc văn phong của Mạc Ngôn qua hàng loạt tác phẩm tiêu biểu: Báu vật của đời, Đàn hương hình, Cây tỏi nổi giận, Cao lương đỏ...
Các tác phẩm của Mạc Ngôn thường chứa đựng những bình luận xã hội, được cho là chịu ảnh hưởng mạnh mẽ quan điểm chính trị của Lỗ Tấn và chủ nghĩa hiện thực huyền ảo của Gabriel Garcia Marquez. Những câu chuyện thường có bối cảnh gần quê hương ông - thành phố Cao Mật, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc.
Đàn hương hình đại diện cho phong cách quen thuộc thứ hai của ông khi sử dụng chất liệu văn học dân gian, trình bày một giai đoạn lịch sử đẫm máu ở Trung Quốc từ năm 1895-1915. Khi đó Trung Quốc trở thành chiếc bánh ga-tô ngon lành để các đế quốc chia nhau xâu xé. Triều đình Mãn Thanh thối nát, bất lực, quan lại đương thời thì hoặc tiếp tay cho giặc hoặc ươn hèn, thối nát, phó mặc đời sống nhân dân vô cùng cực khổ và rối ren. Tác phẩm này đã đem về cho ông giải Mao Thuẫn - giải thưởng văn học danh giá nhất Trung Quốc.
|
|