Thế là sau 2 năm bị bắt quả tang việc đổ chất thải độc hại trực tiếp xuống sông Thị Vải gây hậu quả nghiêm trọng với những cò kè bớt một thêm hai thêm cả danh nghĩa "hỗ trợ" cho bà con nông dân, Công ty Vedan đã phải nhận "bồi thường" 100% thiệt hại do mình gây ra. Nhưng có một điều khó hiểu là nơi công ty trên "gây án" là đất Đồng Nai thì tình hình không được suôn sẻ trong việc nhận bồi thường so với TP.HCM và Bà Rịa - Vũng Tàu là những nơi chỉ bị ảnh hưởng do sông Thị Vải bị đầu độc, lại tận đến 11/8 mới chịu bồi thường 100% (120 tỷ đồng).
Việc Vedan bồi thường vô điều kiện là kết quả của thái độ xã hội qua việc hàng loạt nông dân khởi kiện cùng với các siêu thị từ chối, tẩy chay sản phẩm Vedan. Ngay khi Vedan tuyên bố chấp nhận bồi thường thì TP.HCM và Bà Rịa - Vũng Tàu vẫn tiếp tục lo hoàn tất thủ tục pháp lý thỏa thuận nhận tiền cho nông dân nghĩa là không thể để chuyện bồi thường trên giấy xảy ra với mục đích cuối cùng là tiền bồi thường phải đến tay bà con nông dân bị thiệt thòi. Đấy là vùng bị thiệt hại do sông Thị Vải bị ô nhiễm. Thế còn nơi có những miệng cống độc hại tuôn chất độc giết sông Thị Vải thì sao? Tất nhiên, bà con ở Đồng Nai thiệt hại hơn cả nhưng tại sao lại được Vedan chấp nhận muộn đến vậy? Vedan nhận bồi thường cho bà con bị thiệt hại ở TP. HCM là 45,7 tỷ đồng trong khi trước đó ở Đồng Nai, Hội Nông dân tỉnh lại nhanh nhảu đi ký thỏa thuận không kiện Vedan để nhận nhận hỗ trợ 15 tỷ đồng!
 Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Đồng Nai (người bên trái hàng đầu) cười tươi khi nông dân Đồng Nai biểu quyết đồng ý nhận hỗ trợ và không kiện Vedan nữa. |
Lạ quá! Nơi không có miệng cống thì Vedan phải bồi thường mức 45,7 tỷ đồng còn nơi Vedan "gây án", thiệt hại nghiêm trọng hơn thì dường như không có "tội" nên chỉ hỗ trợ 15 tỷ đồng, càng không phải là bồi thường. Bộ Tài nguyên Môi trường đã phê bình Đồng Nai vì không thống nhất trong chính nội bộ nên Vedan chưa chịu bồi thường 100% như hai tỉnh bạn. Câu hỏi đặt ra là tại sao hai tỉnh trên thống nhất và kiên quyết trong cuộc đấu tranh vì quyền lợi bà con nông dân, buộc Vedan phải bồi thường mà ở Đồng Nai lại lúng túng đến vậy?
Liệu Hội Nông dân tỉnh Đồng Nai có dám nhanh nhảu tự quyết định nhận "hỗ trợ" 15 tỷ đồng đổi lấy chuyện không kiện Vedan không hay đằng sau sự nhanh nhảu này còn có ai chỉ đạo hoặc do những lý do "có trời mới biết được" khác ?
Dư luận cũng nghi ngờ sao ở TP.HCM và Bà Rịa - Vũng Tàu, bà con đã hoàn tất hồ sơ trước khi thời hạn khiếu kiện (2 năm ) kết thúc còn ở Đồng Nai, hồ sơ khiếu kiện vẫn còn đang tập hợp? Liệu có phải các cơ quan chức năng ở 2 tỉnh trên vì Vedan không có cơ sở sản xuất trên đất mình nên không có mối quan hệ nào với công ty trên do đó cứ thẳng băng mà làm với thái độ vô tư, kiên quyết, nhất quán? Còn ở Đồng Nai liệu những mối quan hệ quen biết, qua lại có làm cách xử lý thành ra lúng túng, thiếu kiên quyết và nhất quán?
Các cơ quan bảo vệ pháp luật từ Trung ương đã phát hiện ra Công ty Vedan đầu độc sông Thị Vải trong khi chính quyền sở tại trong suốt bao năm không hề hay biết. Dư luận mong sự việc được "mở rộng điều tra" để làm rõ nghịch lý này. Chuyện nhận "hỗ trợ" của Vedan và cam kết không kiện công ty này cũng cần được làm rõ.
Sông Thị Vải bị đầu độc gây thiệt hại cho bà con nông dân đã là lớn nhưng niềm tin bị đầu độc thì thiệt hại còn khôn lường!
Lê Quý