Vở bài tập in dùng một lần của học sinh tiểu học gây lãng phí vì có nội dụng giống như bài tập trong sách giáo khoa, ngoài ra, nó còn khiến học sinh không luyện được kỹ năng trình bày, lập luận và kỹ năng đọc nhớ đề bài...
Trong khi mệt mỏi vì phải đóng hàng chục khoản tiền đầu năm học thì nhiều phụ huynh càng
cảm thấy xót xa hơn khi phải bỏ tiền mua đủ mọi loại “Vở bài tập” một cách không cần thiết.
  Phần bài tập trong sách giáo khoa (trên) và phần trong Vở bài tập (dưới) chỉ khác nhau chỗ trống cho học sinh điền từ |
Trước phản ảnh của chị Hoa, phóng viên đã có một cuộc khảo sát nhanh tại một số nhà sách và thấy rằng, nỗi xót xa của chị Hoa hoàn toàn có cơ sở. Gọi là “Vở bài tập” nhưng thực chất, đây là các quyển sách bài tập được in để dùng một lần rồi bỏđi.
Thực tế, ngay trang đầu tiên của “Vở bài tập tiếng Việt lớp 5” do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam xuất bản, phần hướng dẫn sử dụng đã ghi: “Các bài trong vở bài tập được lấy từ sách Tiếng Việt 5 nhưng đôi khi được thay đổi hình thức cho phù hợp với yêu cầu của một quyển vở”.
Bên trong vở - sách bài tập, ngay trang thứ 2, phần Chính tả có nội dung, yêu cầu giống hệt phần Chính tả trong sách giáo khoa, chỉ khác là phần yêu cầu tìm tiếng thích hợp có chỗ trống để học sinh điền vào, đồng thời rút bớt những đoạn văn không có các chỗ cần điền từ. Phóng viên cũng tìm được một chỗ khác nhau nữa, đó là trong vở bài tập, chữ “Tìm” trong yêu cầu “Tìm chữ thích hợp với mỗi chỗ trống” được thay bằng chữ “Điền”, còn phần nội dung là bảng có dòng kẻ chứ không in mầu như trong sách giáo khoa.
Tương tự, các phần bài tập tiếp theo trong Vở bài tập Tiếng Việt cũng chỉ khác sách giáo khoa là có các chỗ trống để học sinh tự điền vào cho đỡ mất thời gian chép lại đề bài. Ngay cả những ví dụ được đưa ra trong vở bài tập cũng giống hệt trong sách giáo khoa, chưa nói đến việc các ví dụ này không giàu hình ảnh gợi tả dù đây đang là phần luyện tập tả cảnh (Quê hương em rất đẹp; bé Hà rất xinh...)
Không chỉ có môn Tiếng Việt, ngay trang đầu của Vở bài tập Toán cũng được in rõ ràng: “Vở bài tập Toán 5 chủ yếu gồm các bài luyện tập, thực hành có cùng nội dung, mức độ như các bài tập trong sách giáo khoa Toán 5, chỉ khác về hình thức thể hiện và số liệu. Cách làm các bài tập trong vở này cũng giống như cách làm các bài tập trong sách giáo khoa. Do đó, ở những nơi có điều kiện giáo viên có thể hướng dẫn học sinh làm bài ở vở này trong thực hành, luyện tập”.
Cũng trong trang này, Nhà xuất bản còn “khuyến cáo”: “Trong cùng một tiết học, không nên yêu cầu học sinh vừa làm các bài tập trong sách giáo khoa, vừa làm các bài tập cùng dạng trong vở bài tập, gây nặng nề không cần thiết”.
Chỉ cần đọc như vậy cũng đủ thấy, quyển "Vở bài tập" in dùng một lần của học sinh tiểu học hoàn toàn không cần thiết, bởi nó chỉ có tác dụng giảm bớt công sức chép lại đề bài cho học sinh (mà điều này được cho là vô cùng quan trọng với học sinh tiểu học, giúp các em phải tập trung nhớ được yêu cầu của bài tập, nhờ đó sẽ làm bài tốt hơn). Ngoài sự lãng phí, việc in ấn, vở bài tập còn khiến học sinh tiểu học rất khó khăn để viết đúng, viết đẹp bởi hầu hết các vở này đều không có ô li, trong khi học sinh tiểu học bắt buộc phải viết đúng cỡ chữ.
“Nếu cần phải có chỗ trống để điền vào, tại sao không bớt luôn vài chỗ trống trong sách giáo khoa mà lại phải nhiêu khê in thêm vở bài tập cho tốn tiền dân?” – chị Hoa bức xúc nói.
Lợi bất cập hại
 Việc điền vào chỗ trống có thể khiến trẻ không trau dồi được kỹ năng trình bày |
 Trong khi đang phải nắn nót tập viết từng chữ theo ô li thì học sinh lớp 1 lại làm bài tập vào vở bằng những cách điền vào chỗ trống chỉ với những dấu chấm như thế này |
Cô H. cũng cho biết thêm, vở bài tập có loại là do Nhà xuất bản Giáo dục in, có loại do Nhà xuất bản Đại học Sư phạm in (loại này thì không giống hệt sách giáo khoa). Việc làm các bài tập này tuy không có trong chương trình chính thức của Bộ Giáo dục, nhưng hàng năm vẫn được Phòng Giáo dục huyện khuyến cáo các trường mua đủ cho học sinh. “Khi phòng đã yêu cầu, các trường rất khó từ chối mua loại vở này,và vì đã mua rồi nên nhà trường đành phải yêu cầu giáo viên cho học sinh làm hết, nếu không thì phụ huynh họ sẽ thắc mắc là mua để làm gì?” – cô H. chia sẻ.
Trao đổi với PV, Phó Giáo sư Văn Như Cương tỏ ra rất ngạc nhiên khi biết có loại vở bài tập “dùng một lần” như vậy. Theo Phó Giáo sư thì kỹ năng trình bày và lập luận khi giải một bài toán của học sinh sao cho khoa học là rất quan trọng, nhất là khi đi thi. Vì vậy, việc chỉ điền vào chỗ trống trong các loại vở in sẽ khiến học sinh không rèn luyện được các kỹ năng này. Nhà giáo Văn Như Cương cũng đồng ý với ý kiến của một số phụ huynh rằng, việc in loại vở bài tập dùng một lần như vậy là một sự lãng phí.